ش ي ع

KÖK HARFLER: ش ي ع

ANLAM: 

شَاعَ : Bilgi veya bir haber yaymak, duyurmak, ifşa etmek. Bilgi, insanlar arasında yayılmak, ifşa ya da açık edilmek.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

شَاعَ (geniş zaman يَشِيعُ mastar isim شُيُوعٌ ve شَيْعٌ):

شَاعَ بِالْخَبَرِ : Bilgi veya bir haber yaydı, duyurdu, ifşa etti.

شَاعَ الْخَبَرُ فِى النَّاسِ : Bilgi, insanlar arasında yayıldı, ifşa ya da açık edildi.

شَاعَ الْاِنَاءَ : Kabı doldurdu.

شَاعَ عَلَيْكُمُ السَّلَامُ : Barış üzerinize insin ve kalsın, ardınızdan gelsin.

شَايَعَهُ عَلَى اَمْرٍ اَوْ عَلَى رَأْىٍ : (aynı zamanda şu şekilde: شَيَعَهُ) Bir işte veya fikirde onun ardından gitti, ona uydu, ona arkadaşlık etti, onunla anlaştı ve onu kuvvetlendirdi.

شِيعَةٌ : Ayrı veya farklı bir insan grubu veya hizbi. Birbiri ile anlaşan, birbirlerinin ardından giden, bir işte veya bir iş için birleşen tüm insanlar (çoğulu: شِيَعٌ). Bu kelime tekil, ikili ve çoğul olarak, erkeklere ve kadınlara istinaden kullanılmaktadır. 

اَلشِّيعَةُ : Hz. Ali’nin yandaşları.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
شَاعَ fiil-I 1 Şüyû’ buldu, yayıldı, kuvvet kazandı 24/19
شِيعَةٌ isim 11 Şia, fırka, hemfikir grup, kafa dengi olan kimse 19/69 Çoğulu: أَشْيَاعُ – شِيَعٌ

 Toplam 12


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • شَاعَ
  • شَيَّعَ (a)
  • شَيَّعَ (b)
    • شَدَّدَ > bak: ش د د
    • شَجَّعَ
    • جَرَّأَ
    • حَمَّسَ
  • شَايَعَ
  • شِيعَةٌ
  • شُيُوعٌ
    • اِنْتِشَارٌ > bak: ن ش ر
    • ذُيُوعٌ > bak: ذ ي ع
    • إِفْشَاءٌ

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Şîî شِيعِى Ayrılıkçı. Şiilik mezhebinden olan kimse.
Şîa شِيعَة Yardımcılar manasıyla, Alevilik, Şiilik. Çoğul: Şiyâ’, Eşyâ’
Şüyû’ شُيُوع Duyulmak, yayılmak.
Şâyia شَايِعَة Yayılmış haber, yaygın söylenti, duyultu.
Teşyî’ تَشْيِيع Uğurlama.
Teşeyyu’ تَشَيُّع Şiilik taslamak. Şii olma. 
Müteşeyyi’ مُتَشَيِّع Şiilik taslayan. Şii taifesine girmiş olan.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

شَاعَ : Fiil-I. 

24:19 إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Diyanet Meali: İnananlar arasında hayâsızlığın yayılmasını arzu eden kimseler var ya; onlar için elem dolu bir azap vardır.

شِيعَةٌ : İsim. Çoğulu: أَشْيَاعُ – شِيَعٌ

6:65 أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ
Diyanet Meali: Ya da sizi grup grup birbirinize düşürmeğe ve kiminizin şiddetini kiminize tattırmaya (gücü yetendir).” 
6:159 إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ
Diyanet Meali: Şu dinlerini parça parça edenler ve kendileri de grup grup ayrılmış olanlar var ya, (senin) onlarla hiçbir ilişiğin yoktur. 
15:10 وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي شِيَعِ الْأَوَّلِينَ
Diyanet Meali: Ey Muhammed! Andolsun, senden önceki topluluklara da peygamber gönderdik.  *
19:69 ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمَٰنِ عِتِيًّا
Diyanet Meali: Ey Muhammed! Andolsun, senden önceki topluluklara da peygamber gönderdik.  *
28:4 إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا
Diyanet Meali: Şüphe yok ki, Firavun yeryüzünde (ülkesinde) büyüklük taslamış  ve ora halkını sınıflara ayırmıştı. 
28:15 فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَٰذَا مِنْ شِيعَتِهِ وَهَٰذَا مِنْ عَدُوِّهِ
Diyanet Meali: Orada biri kendi tarafından, diğeri düşmanı tarafından; kavga eden iki adam gördü. 
28:15 فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ
Diyanet Meali: Kendi tarafından olan, düşmanına karşı ondan yardım istedi.
30:32 مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا
Diyanet Meali: Dinlerini darmadağınık edip grup grup olan kimselerden (olmayın).
34:54 وَحِيلَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ مَا يَشْتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشْيَاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ
Diyanet Meali: Tıpkı daha önce benzerlerine yapıldığı gibi, kendileriyle arzuladıkları arasına bir engel konmuştur. 
37:83 وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali: Şüphesiz İbrahim de O’nun taraftarlarından idi.  *
54:51 وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا أَشْيَاعَكُمْ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ
Diyanet Meali: Andolsun, biz sizin gibileri hep helâk ettik. Fakat var mı düşünüp öğüt alan? *