KÖK HARFLER: ث ب ط
ANLAM:
ثَبِطَ : İşinde veya hareketlerinde ahmakça veya acizce davranmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
ثَبِطَ (geniş zamanlı يَثْبَطُ mastar isim ثَبْطٌ): İşinde veya hareketlerinde ahmakça veya acizce davrandı veya öyle oldu; ağır, uyuşuk veya ağırkanlıydı ya da o hale geldi.
ثَبَطَهُ عَنِ الْاَمْرِ veya ثَبَّطَهُ عَنِ الْاَمْرِ : anlamları: (1) O şeyi yapmasına mani oldu, engel oldu veya onu o şeyi yapmaktan alıkoydu ve o şeyi yapmasını geciktirdi; (2) onu farklı şekillerde oyalayıp o şeyi yapmaktan döndürdü; (3) o kişiyi korkak veya yüreksiz olduğuna ikna edip o şeyi yapmaktan alıkoydu.
تَثْبِيطٌ :birini yapacağı bir şeyden döndürmek veya vazgeçirmek ya da biriyle arzu ettiği şey arasına girip engel teşkil etmek anlamındadır.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| ثَبَّطَ | fiil-II | 1 | Oturttu, men etti, durdurdu. | 9/46 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| İsbât | إِثْبَاط | Bir hastalığın devamlı olması, müzmin oluşu, ayak kaydırma. |
|
| Tesebbüt | تَثَبُّط | Eğlenmek, oyalanmak. Geç gelmek. Oturup kalmak. Gazadan geri kalmak. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
ثَبَّطَ : Fiil-II.
| 9:46 | وَلَٰكِنْ كَرِهَ اللَّهُ انْبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ |
| Diyanet Meali: | (Onlar eğer savaşa çıkmak isteselerdi, elbette bunun için bir hazırlık yaparlardı.) Fakat Allah onların harekete geçmelerini istemedi de onları geri bıraktı (ve onlara, “Oturun, oturan âcizlerle beraber” denildi). |