KÖK HARFLER: ص ر ح
ANLAM:
صَرَحَ : Bir işi açıklamak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
صَرَحَ (geniş zaman يَصْرَحُ mastar isim صَرْحٌ):
صَرَحَ الْاَمْرَ : O işi açıkladı.
صَرْحٌ : Bir قَصْرٌ yani bir yer veya büyük çadır; gökdelen, kule, saray, köşk gibi her tür azametli yapı; büyük ve azametli, tek bir ev veya ayrı kurulmuş oda. (çoğul hali صُرُوحٌ).
صَرْحَةُ الدَّارِ : Evin avlusu.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| صَرْحٌ | isim | 4 | Gökdelen, kule, saray, köşk, şato | 27/44 |
|
| Toplam | 4 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- صَرُحَ
- صَرَّحَ
- صَرْحٌ (a)
- صَرْحٌ (b)
- صَرِيحٌ (a)
- صَرِيحٌ (b)
Zıt Manada Kelimeler
- صَرُحَ
- صَرْحٌ
- صَرِيحٌ (a)
- صَرِيحٌ (a)
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sarh | صَرْح | Büyük köşk, yüksek yapı. | Surûh |
| Sarîh | صَرِيح | Açık, kolay anlaşılır, belli belirgin. |
|
| Sarâhat | صَرَاحَة | Açıklık. |
|
| Tasrîh | تَصْرِيح | Açık söyleme, belirtme. |
|
| Tasrîhât | تَصْرِيحَات | Açık açık anlatmalar. İzah etmeler. |
|
| Musâraha | مُصَارَحَة | Aşikar ve açık. Aşikar ve açık olarak. |
|
| İnsirâh | اِنْصِرَاح | Açığa çıkma. |
|
| Sürahi | ——— | İçecek koymaya yarar, cam, plastik vb.den yapılan kap. |
|
Sürahi kelimesi, “şeffaf, kristal, cam” anlamındaki surâh (صراح) sözcüğünden gelmektedir. Bu kelime, “(su) saf ve berrak idi” anlamındaki saraha (صَرَحَ) fiilinden türetilmiştir. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
صَرْحٌ : İsim.
| 27:44 | قِيلَ لَهَا ادْخُلِي الصَّرْحَ فَلَمَّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً |
| Diyanet Meali: | Ona “köşke gir” denildi. Köşkü görünce onu (zeminini) derin bir su sandı. |
| 27:44 | قَالَ إِنَّهُ صَرْحٌ مُمَرَّدٌ مِنْ قَوَارِيرَ |
| Diyanet Meali: | (Süleyman, ona) “Bu, (zemini) billurdan döşenmiş bir köşktür” dedi. |
| 28:38 | فَأَوْقِدْ لِي يَا هَامَانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَلْ لِي صَرْحًا |
| Diyanet Meali: | “Ey Hâmân! Benim için bir ateş yakıp tuğla pişir de bana bir kule yap!” |
| 40:36 | وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ |
| Diyanet Meali: | Firavun dedi ki: “Ey Hâmân! Bana yüksek bir kule yap, belki yollara erişirim.” * |