KÖK HARFLER: ك د ر
ANLAM:
كَدَرَ / كَدِرَ : Bulanık, kararmış, ışığını yitirmiş veya çamurlu olmak. Fırlamak; acele etmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| اِنْكَدَرَ | fiil-VII | 1 | Yuvarlandı, düştü, karardı. | 81/2 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- كَدَّرَ
- كَدَرٌ (a)
- كَدَرٌ (b)
- رِجْسٌ > bak: ر ج س
- وَسَخٌ
- قَذًى
- قَذَارَةٌ
- كَدِرٌ
- عَكِرٌ
- مُلَوَّثٌ
- كَدَرَةٌ
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Keder | كَدَر | Bulanıklık. Üzüntü. | Çoğulu: Ekdâr |
| Kederet | كَدَرَة | Engel. Kir, posa. |
|
| Tekdîr | تَكْدِير | Azarlama, paylama. |
|
| Mükedder | مُكَدَّر | Kederli. Sıkıntılı. |
|
| Tekeddür | تَكَدُّر | Bulanma, saflığını kaybetme. Kederlenme. |
|
| Mütekeddir | مُتَكَدِّر | Kederli, hüzünlü. Kederlenen, tekeddür eden. Bulanan. Bulanık. |
|
| İnkidâr | اِنْكِدَار | Hızlı yürüme. Düşme, dökülme, saçılma. |
|
| İkdirâr | اِكْدِرَار | Bulanma, bulanık olma. |
|
Keyfe keder ifadesi, “ne gam?” anlamındaki keyfe keder (كيف كدر) terkibinden gelmektedir. Bu ifadenin 1950-60’lardan itibaren kullanıma girdiği anlaşılıyor. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
اِنْكَدَرَ : Fiil-VII.
| 81:2 | وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ |
| Diyanet Meali: | Yıldızlar, bulanıp söndüğü zaman, * |