ر و د

KÖK HARFLER: ر و د

ANLAM: 

رَادَ : İleri geri gitmek; yerinde duramamak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
رَاوَدَfiil-III8Çaba sarfetti, elde etmeye çalıştı12/61
أَرَادَfiil-IV139İrade etti, istedi25/62Meçhul Muzari: يُرَادُ
رُوَيْدٌisim1Yavaşça gidiş geliş, azıcık mühlet tanıma86/17

Toplam148


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir.

İrâde إِرَادَة İstek, arzu. Dilemek.
Murâd مُرَاد İstenerek. Arzu, istek, dilek. 
Murîd مُرِيد 1: İrade eden, isteyen. 2: Tarikata girmiş olan. Murîdân
Rüveyde رُوَيْدَة İnce, hoş, nazik.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

رَاوَدَ : Fiil-III.

12:23وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَنْ نَفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ
Diyanet Meali:Evinde bulunduğu kadın (gönlünü ona kaptırıp) ondan arzuladığı şeyi elde etmek istedi ve kapıları kilitledi…
12:26قَالَ هِيَ رَاوَدَتْنِي عَنْ نَفْسِي
Diyanet Meali:Yûsuf, “O, benden arzusunu elde etmek istedi” dedi.
12:30وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَنْ نَفْسِهِ
Diyanet Meali:Şehirde birtakım kadınlar, “Aziz’in karısı, (hizmetçisi olan) delikanlısından murad almak istemiş.” dediler.
12:32وَلَقَدْ رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِهِ فَاسْتَعْصَمَ
Diyanet Meali:“Andolsun, ben ondan murad almak istedim. Fakat o, iffetinden dolayı bundan kaçındı.”
12:51قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَاوَدْتُنَّ يُوسُفَ عَنْ نَفْسِهِ
Diyanet Meali:Kral, kadınlara, “Yûsuf’tan murad almak istediğiniz zaman derdiniz ne idi?” dedi.
12:51أَنَا رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِهِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ
Diyanet Meali:“Ondan ben murad almak istedim. Şüphesiz Yûsuf doğru söyleyenlerdendir.”
12:61قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ
Diyanet Meali:Dediler ki: “Onu babasından isteyeceğiz ve muhakkak bunu yaparız.” *
54:37وَلَقَدْ رَاوَدُوهُ عَنْ ضَيْفِهِ فَطَمَسْنَا أَعْيُنَهُمْ
Diyanet Meali:Andolsun, onlar onun (meleklerden olan) misafirlerinden nefislerindeki kötü arzuları tatmin etmek istediler. Biz de onların gözlerini silme kör ettik.

أَرَادَ : Fiil-IV. Meçhul Muzari: يُرَادُ

2:26وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا
Diyanet Meali:Küfre saplananlar ise, “Allah, örnek olarak bununla neyi kastetmiştir?” derler.
2:108أَمْ تُرِيدُونَ أَنْ تَسْأَلُوا رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَىٰ مِنْ قَبْلُ
Diyanet Meali:Yoksa daha önce Mûsâ’nın sorguya çekildiği gibi, siz de peygamberinizi sorguya çekmek mi istiyorsunuz?
2:185يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ
Diyanet Meali:Allah, size kolaylık diler.
2:185وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ
Diyanet Meali:(Allah, size kolaylık diler), zorluk dilemez.
2:228وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَٰلِكَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحًا
Diyanet Meali:Kocaları bu süre içinde barışmak isterlerse, onları geri almağa daha çok hak sahibidirler.
2:233وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ
Diyanet Meali:Emzirmeyi tamamlamak isteyenler için- anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler.
2:233فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَنْ تَرَاضٍ مِنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا
Diyanet Meali:Eğer (anne ve baba) kendi aralarında danışıp anlaşarak (iki yıl dolmadan) çocuğu sütten kesmek isterlerse, onlara günah yoktur.
2:233وَإِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:Eğer çocuklarınızı (bir sütanneye) emzirtmek isterseniz, (örfe uygun olarak vereceğiniz ücreti güzelce ödediğiniz takdirde) size bir günah yoktur.
2:253وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ
Diyanet Meali:Yine Allah dileseydi, birbirlerini öldürmezlerdi. Lâkin Allah dilediğini yapar.
3:108تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِينَ
Diyanet Meali:İşte bunlar Allah’ın, sana hak olarak okuduğumuz âyetleridir. Allah, âlemlere hiç zulüm etmek istemez. *
3:145وَمَنْ يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا
Diyanet Meali:Kim dünya menfaatini isterse, kendisine ondan veririz.
3:145وَمَنْ يُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا
Diyanet Meali:Kim de ahiret mükâfatını isterse, ona da ondan veririz.
3:152مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:İçinizden dünyayı isteyenler de vardı, (ahireti isteyenler de).
3:152وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ
Diyanet Meali:(İçinizden dünyayı isteyenler de vardı), ahireti isteyenler de.
3:176يُرِيدُ اللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ
Diyanet Meali:Allah, onlara ahirette bir pay vermemek istiyor.
4:20وَإِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئًا
Diyanet Meali:Eğer bir eşin yerine başka bir eş almak isterseniz, öbürüne (mehir olarak) yüklerle mal vermiş olsanız dahi ondan hiçbir şeyi geri almayın.
4:26يُرِيدُ اللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ
Diyanet Meali:Allah, size (hükümlerini) açıklamak, size, sizden öncekilerin yollarını göstermek (ve tövbelerinizi kabul etmek) istiyor.
4:27وَاللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:Allah, sizin tövbenizi kabul etmek istiyor.
4:27وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا
Diyanet Meali:Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar.
4:28يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا
Diyanet Meali:Allah, sizden (yükümlülükleri) hafifletmek istiyor. Çünkü insan zayıf yaratılmıştır. *
4:35إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا
Diyanet Meali:İki taraf (arayı) düzeltmek isterlerse, Allah da onları uzlaştırır.
4:44يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ
Diyanet Meali:Onlar sapıklığı satın alıyorlar ve sizin de yoldan sapmanızı istiyorlar.
4:60يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ
Diyanet Meali:Tâğût’u tanımamaları kendilerine emrolunduğu hâlde, onun önünde muhakeme olmak istiyorlar.
4:60وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا
Diyanet Meali:Şeytan da onları derin bir sapıklığa düşürmek istiyor.
4:62ثُمَّ جَاءُوكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا إِحْسَانًا وَتَوْفِيقًا
Diyanet Meali:Sonra da “Biz iyilik etmek ve uzlaştırmaktan başka bir şey istememiştik” diye Allah’a yemin ederek sana geldikleri zaman (hâlleri nasıl olur)?
4:88أَتُرِيدُونَ أَنْ تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ
Diyanet Meali:Allah’ın saptırdığını yola getirmek mi istiyorsunuz?
4:91سَتَجِدُونَ آخَرِينَ يُرِيدُونَ أَنْ يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ
Diyanet Meali:Diğer birtakım kimselerin de hem sizden emin olmak, hem de kavimlerinden emin olmak istediklerini göreceksin.
4:134مَنْ كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا فَعِنْدَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ
Diyanet Meali:Kim dünya sevabı (nimeti) istiyorsa (bilsin ki), dünya sevabı da, ahiret sevabı da Allah katındadır.
4:144أَتُرِيدُونَ أَنْ تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا مُبِينًا
Diyanet Meali:Kendi aleyhinize Allah’a apaçık bir delil mi vermek istiyorsunuz?
4:150وَيُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِ
Diyanet Meali:Allah’a inanıp peygamberlerine inanmayarak ayrım yapmak isteyenler…
4:150وَيُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا
Diyanet Meali:Ve böylece bu ikisinin (imanla küfrün) arasında bir yol tutmak isteyenler…
5:1إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah istediği hükmü verir.
5:6مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ
Diyanet Meali:Allah, size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez.
5:6وَلَٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister.
5:17قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَنْ يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا
Diyanet Meali:De ki: “Şâyet Allah, Meryem oğlu Mesih’i, onun anasını ve yeryüzünde olanların hepsini yok etmek istese, Allah’a karşı kim ne yapabilir?”
5:29إِنِّي أُرِيدُ أَنْ تَبُوءَ بِإِثْمِي وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ
Diyanet Meali:“Ben istiyorum ki, sen benim günahımı da, kendi günahını da yüklenip cehennemliklerden olasın.”
5:37يُرِيدُونَ أَنْ يَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنْهَا
Diyanet Meali:Ateşten çıkmak isterler ama ondan çıkabilecek değillerdir.
5:41وَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا
Diyanet Meali:Allah, kimin azaba uğramasını istemişse artık sen onun için asla Allah’a karşı hiçbir şey yapamazsın.
5:41أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ
Diyanet Meali:Onlar, Allah’ın kalplerini temizlemeyi istemediği kimselerdir. 
5:49فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ
Diyanet Meali:Eğer yüz çevirirlerse, bil ki şüphesiz Allah, bazı günahları sebebiyle onları bir musibete çarptırmak istiyor.
5:91إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ
Diyanet Meali:Şeytan, içki ve kumarla, ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi Allah’ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister.
5:113قَالُوا نُرِيدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا
Diyanet Meali:Onlar, “İstiyoruz ki ondan yiyelim, kalplerimiz yatışsın.” demişlerdi.
6:52وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ
Diyanet Meali:Rab’lerinin rızasını isteyerek sabah akşam O’na dua edenleri yanından kovma.
6:125فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ
Diyanet Meali:Allah, her kimi doğruya erdirmek isterse, onun göğsünü İslâm’a açar.
6:125وَمَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا
Diyanet Meali:Kimi de saptırmak isterse, onun da göğsünü (göğe çıkıyormuşçasına) daraltır, sıkar.
7:110يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ
Diyanet Meali:“Sizi yerinizden çıkarmak istiyor.” Firavun, ileri gelenlere, “Öyle ise siz ne düşünüyorsunuz?” dedi. *
8:7وَيُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ
Diyanet Meali:Oysa Allah, sözleriyle hakkı meydana çıkarmak ve kâfirlerin ardını kesmek istiyordu.
8:62وَإِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ
Diyanet Meali:Eğer seni aldatmak isterlerse bilmiş ol ki sana yetecek Allah’tır.
8:67تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ
Diyanet Meali:Siz geçici dünya menfaatini istiyorsunuz, hâlbuki Allah ahireti (kazanmanızı) istiyor.
8:67تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ
Diyanet Meali:Siz geçici dünya menfaatini istiyorsunuz, hâlbuki Allah ahireti (kazanmanızı) istiyor.
8:71وَإِنْ يُرِيدُوا خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ
Diyanet Meali:Eğer sana hainlik etmek isterlerse, (bil ki) onlar daha önce Allah’a da hainlik etmişlerdi de Allah onlara karşı (sana) imkân vermişti.
9:32يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ
Diyanet Meali:Allah’ın nurunu ağızlarıyla söndürmek istiyorlar.
9:46وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً وَلَٰكِنْ كَرِهَ اللَّهُ انْبِعَاثَهُمْ
Diyanet Meali:Onlar eğer savaşa çıkmak isteselerdi, elbette bunun için bir hazırlık yaparlardı. Fakat Allah onların harekete geçmelerini istemedi.
9:55إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Allah, bununla ancak onlara dünya hayatında azap etmeyi (ve canlarının kâfir olarak çıkmasını) istiyor.
9:85إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Allah, bunlarla ancak, dünyada kendilerine azap etmeyi (ve canlarının kâfir olarak çıkmasını) istiyor.
9:107وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَىٰ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
Diyanet Meali:Bunlar, “Bizim iyilikten başka hiçbir kasdımız yok” diye de mutlaka yemin ederler. Ama Allah şâhitlik eder ki bunlar mutlaka yalancıdırlar.
10:107وَإِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَادَّ لِفَضْلِهِ
Diyanet Meali:Eğer sana bir hayır dilerse, O’nun lütfunu engelleyebilecek de yoktur.
11:15مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا
Diyanet Meali:Kim yalnız dünya hayatını ve onun zinetini isterse, biz onlara yaptıklarının karşılığını orada tastamam öderiz.
11:34وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ إِنْ كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يُغْوِيَكُمْ
Diyanet Meali:Ben size öğüt vermek istesem de, eğer Allah sizi azdırmak istemişse, öğüdüm size fayda vermez.
11:34وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ إِنْ كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يُغْوِيَكُمْ
Diyanet Meali:Ben size öğüt vermek istesem de, eğer Allah sizi azdırmak istemişse, öğüdüm size fayda vermez.
11:79قَالُوا لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّ وَإِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيدُ
Diyanet Meali: Onlar, “İyi biliyorsun ki kızlarında bizim gözümüz yok. Sen bizim ne istediğimizi çok iyi biliyorsun” dediler. *
11:88وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَىٰ مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ
Diyanet Meali:Ben size yasakladığımı kendim yapmak istemiyorum.
11:88إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ
Diyanet Meali:Ben sadece gücüm yettiğince (sizi) düzeltmek istiyorum. Başarım ancak Allah’ın yardımı iledir.
11:107إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ
Diyanet Meali:Şüphesiz Rabbin istediğini yapandır.
12:25قَالَتْ مَا جَزَاءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوءًا إِلَّا أَنْ يُسْجَنَ
Diyanet Meali:Kadın dedi ki: “Senin ailene kötülük yapmak isteyenin cezası, ancak zindana atılmak (veya can yakıcı bir azap)tır.”
13:11وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ
Diyanet Meali:
Allah, bir kavme kötülük diledi mi, artık o geri çevrilemez.
14:10تُرِيدُونَ أَنْ تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا
Diyanet Meali:Bizi babalarımızın taptıklarından alıkoymak istiyorsunuz.
16:40إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
Diyanet Meali:Biz bir şeyin olmasını istediğimiz zaman sözümüz sadece, ona, “ol” dememizdir. O da hemen oluverir. *
17:16وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا
Diyanet Meali:Biz bir memleketi helâk etmek istediğimizde, onun refah içinde yaşayan şımarık elebaşlarına (itaati) emrederiz de  onlar orada kötülük işlerler.
17:18مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ
Diyanet Meali:Kim bu geçici dünyayı isterse orada ona, (evet) dilediğimiz kimseye dilediğimiz kadar hemen veririz.
17:18مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ
Diyanet Meali:Kim bu geçici dünyayı isterse orada ona, (evet) dilediğimiz kimseye dilediğimiz kadar hemen veririz.
17:19وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا
Diyanet Meali:Kim de mü’min olarak ahireti ister ve ona ulaşmak için gereği gibi çalışırsa, işte bunların çalışmalarının karşılığı verilir. *
17:103فَأَرَادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَنْ مَعَهُ جَمِيعًا
Diyanet Meali:Bunun üzerine Firavun (işkence etmek ve öldürmek suretiyle) o yerden onların kökünü kazımak istedi. Biz de onu ve beraberindekileri hep birden suda boğduk. *
18:28وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ
Diyanet Meali:Sabah akşam Rablerine, O’nun rızasını dileyerek dua edenlerle birlikte sabret.
18:28وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Dünya hayatının zînetini arzu edip de gözlerini onlardan ayırma.
18:77فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارًا يُرِيدُ أَنْ يَنْقَضَّ فَأَقَامَهُ
Diyanet Meali:Derken orada yıkılmaya yüz tutmuş bir duvar gördüler. Adam hemen o duvarı doğrulttu.
18:79أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِيبَهَا
Diyanet Meali:“O gemi, denizde çalışan birtakım yoksul kimselere ait idi. Onu yaralamak istedim…”
18:81فَأَرَدْنَا أَنْ يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا
Diyanet Meali:“Böylece, Rablerinin onlara, bu çocuğun yerine daha hayırlı ve daha merhametli bir çocuk vermesini diledik.” *
18:82فَأَرَادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَيَسْتَخْرِجَا كَنْزَهُمَا
Diyanet Meali:“Rabbin, onların olgunluk çağına ulaşmalarını ve definelerini çıkarmalarını istedi.”
20:63يُرِيدَانِ أَنْ يُخْرِجَاكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِمَا
Diyanet Meali:“(Şüphesiz bu ikisi), sihirleri ile sizi yurdunuzdan çıkarmak isteyen (birer sihirbazdırlar).”
20:86أَمْ أَرَدْتُمْ أَنْ يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّكُمْ فَأَخْلَفْتُمْ مَوْعِدِي
Diyanet Meali:“Yoksa üzerinize Rabbinizden bir gazap inmesini mi istediniz de bana verdiğiniz söze uymadınız (ve buzağıya taptınız)?”
21:17لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ كُنَّا فَاعِلِينَ
Diyanet Meali:Eğer bir eğlence edinmek isteseydik, onu kendi katımızdan edinirdik. Yapacak olsaydık böyle yapardık. *
21:70وَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ
Diyanet Meali:Ona böyle bir tuzak kurmak istediler. Fakat biz onları en çok zarar edenler durumuna düşürdük. *
22:14إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.
22:16وَكَذَٰلِكَ أَنْزَلْنَاهُ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَأَنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يُرِيدُ
Diyanet Meali:Böylece biz Kur’an’ı apaçık âyetler hâlinde indirdik. Şüphesiz Allah, dilediğini doğru yola iletir. *
22:22كُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا
Diyanet Meali:Her ne zaman cehennemden, o ızdıraptan çıkmak isteseler, oraya geri döndürülürler.
22:25وَمَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ
Diyanet Meali:Kim de orada zulmederek haktan sapmak isterse, biz ona elem dolu bir azaptan tattıracağız.
23:24مَا هَٰذَا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُرِيدُ أَنْ يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:“Bu ancak sizin gibi bir beşerdir, size üstünlük taslamak istiyor.”
24:33وَلَا تُكْرِهُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا
Diyanet Meali:(Dünya hayatının geçici menfaatlerini elde etmek için) iffetli olmak isteyen cariyelerinizi fuhşa zorlamayın.
25:62وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَذَّكَّرَ
Diyanet Meali:O, öğüt almak isteyen (ve çok şükredici olmayı dileyen) kimseler için geceyi ve gündüzü birbiri ardınca getirendir.
25:62أَوْ أَرَادَ شُكُورًا
Diyanet Meali:(O, öğüt almak isteyen) ve çok şükredici olmayı dileyen (kimseler için geceyi ve gündüzü birbiri ardınca getirendir).
26:35يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ
Diyanet Meali: “Sizi, yaptığı sihirle, yurdunuzdan çıkarmak istiyor. Ne dersiniz?” *
28:5وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ
Diyanet Meali:Biz ise, istiyorduk ki yeryüzünde ezilmekte olanlara lütufta bulunalım.
28:19فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَا قَالَ يَا مُوسَىٰ أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ
Diyanet Meali:Mûsâ, ikisinin de düşmanı olan adamı yakalamak isteyince adam, “Ey Mûsâ! Dün birini öldürdüğün gibi, beni de öldürmek mi istiyorsun.” dedi.
28:19أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ
Diyanet Meali:“Dün birini öldürdüğün gibi, beni de öldürmek mi istiyorsun.”
28:19إِنْ تُرِيدُ إِلَّا أَنْ تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ
Diyanet Meali:“Sen ancak yeryüzünde bir zorba olmak istiyorsun.”
28:19وَمَا تُرِيدُ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِحِينَ
Diyanet Meali:“Arabuluculardan olmak istemiyorsun”
28:27قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ
Diyanet Meali:Şu’ayb, “Ben, (sekiz yıl bana çalışmana karşılık), şu iki kızımdan birisini sana nikâhlamak istiyorum.” dedi.
28:27وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ
Diyanet Meali:“Ben seni zora koşmak da istemiyorum. İnşaallah beni salih kimselerden bulacaksın.”
28:79قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ
Diyanet Meali:Dünya hayatını arzu edenler, “Keşke Kârûn’a verilen (servet) gibi bizim de (servetimiz) olsaydı.” dediler.
28:83نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا
Diyanet Meali:(İşte ahiret yurdu.) Biz, onu yeryüzünde büyüklük taslamayan ve bozgunculuk çıkarmayanlara has kılarız.
30:38ذَٰلِكَ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ
Diyanet Meali:Bu, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak isteyenler için daha hayırlıdır.
30:39وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ
Diyanet Meali:Ama Allah’ın hoşnutluğunu isteyerek her ne zekât verirseniz; işte bunu yapanlar sevaplarını kat kat arttıranlardır.
32:20كُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا أُعِيدُوا فِيهَا
Diyanet Meali:Oradan her çıkmak istediklerinde, oraya döndürülürler.
33:13يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا
Diyanet Meali:“Evlerimiz açık (korumasız)” diyerek (Peygamberden izin istiyorlardı). Oysa evleri açık (korumasız) değildi. Onlar sadece kaçmak istiyorlardı.
33:17قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنَ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا
Diyanet Meali:De ki: “Eğer Allah size bir kötülük dilese, sizi Allah’tan koruyacak kimdir?”
33:17أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً
Diyanet Meali:“Yahut size bir rahmet dilese, (buna engel olacak kimdir)?”
33:28إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ
Diyanet Meali:“Eğer dünya hayatını ve onun süsünü istiyorsanız, gelin size mut’a  vereyim…”
33:29وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا
Diyanet Meali:“Eğer Allah’ı, Resûlünü ve ahiret yurdunu istiyorsanız, bilin ki Allah içinizden iyilik yapanlara büyük bir mükâfat hazırlamıştır.” *
33:33إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ
Diyanet Meali:Ey Peygamberin ev halkı! Allah, sizden ancak günah kirini gidermek istiyor.
33:50إِنْ أَرَادَ النَّبِيُّ أَنْ يَسْتَنْكِحَهَا خَالِصَةً لَكَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ
Diyanet Meali:Ayrıca, diğer mü’minlere değil de, sana has olmak üzere, (mehirsiz olarak kendini Peygamber’e bağışlayan), Peygamber’in de kendisini nikâhlamak istediği (herhangi bir mü’min kadını da sana helâl kıldık.)
34:43مَا هَٰذَا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُكُمْ
Diyanet Meali:“Bu sadece, atalarınızın tapmakta olduğu şeylerden sizi alıkoymak isteyen bir adamdır.”
35:10مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا
Diyanet Meali:Her kim şan ve şeref istiyorsa bilsin ki, şan ve şeref bütünüyle Allah’a aittir.
36:23إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمَٰنُ بِضُرٍّ لَا تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا
Diyanet Meali:“Eğer Rahmân bana bir zarar vermek istese, onların şefaati bana hiçbir fayda sağlamaz.”
36:82إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
Diyanet Meali:Bir şeyi dilediği zaman, O’nun emri o şeye ancak “Ol!” demektir. O da hemen oluverir. *
37:86أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ
Diyanet Meali:“Allah’ı bırakıp da birtakım uydurma ilâhlar mı istiyorsunuz?” *
37:98فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ
Diyanet Meali:Böylece ona bir tuzak kurmak istediler. Biz de onları en alçak kimseler kıldık. *
38:6أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَىٰ آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ
Diyanet Meali:“Gidin, ilâhlarınıza tapmaya devam edin. İşte bu istenen şeydir.”
39:4لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَدًا لَاصْطَفَىٰ مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ
Diyanet Meali:Eğer Allah bir çocuk edinmek isteseydi, yarattıklarından dilediğini seçerdi.
39:38إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ
Diyanet Meali:“Eğer Allah bana herhangi bir zarar dokundurmak isterse, onlar Allah’ın dokundurduğu zararı kaldırabilirler mi?”
39:38أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ
Diyanet Meali:“Yahut Allah bana bir rahmet dilese, onlar O’nun rahmetini engelleyebilirler mi?”
40:31وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعِبَادِ
Diyanet Meali:“Allah, kullarına asla zulmetmek istemez.”
42:20مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ
Diyanet Meali:Kim âhiret kazancını isterse, onun kazancını artırırız.
42:20وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ
Diyanet Meali:Kim de dünya kazancını isterse, ona da istediğinden veririz, fakat onun ahirette hiçbir payı yoktur.
48:11قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ لَكُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا
Diyanet Meali:De ki: “Allah, sizin bir zarara uğramanızı dilerse, (yahut bir yarar elde etmenizi dilerse), O’na karşı kimin bir şeye gücü yeter?”
48:11أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا
Diyanet Meali:(De ki: “Allah, sizin bir zarara uğramanızı dilerse), yahut bir yarar elde etmenizi dilerse, (O’na karşı kimin bir şeye gücü yeter)? Hayır, Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.”
48:15يُرِيدُونَ أَنْ يُبَدِّلُوا كَلَامَ اللَّهِ
Diyanet Meali:Onlar Allah’ın sözünü değiştirmek isterler.
51:57مَا أُرِيدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ
Diyanet Meali:Ben, onlardan bir rızık istemiyorum.
51:57وَمَا أُرِيدُ أَنْ يُطْعِمُونِ
Diyanet Meali:Bana yedirmelerini de istemiyorum.
52:42أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ
Diyanet Meali:Yoksa, bir tuzak mı kurmak istiyorlar? Asıl, inkâr edenler tuzağa düşecek olanlardır. *
53:29فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّىٰ عَنْ ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Öyle ise bizim zikrimizden (Kur’an’dan) yüz çeviren ve dünya hayatından başka bir şey istemeyen kimselerden yüz çevir. *
61:8يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ
Diyanet Meali:Onlar ağızlarıyla Allah’ın nurunu söndürmek istiyorlar.
72:10وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا
Diyanet Meali:“Hakikaten biz bilmiyoruz, yeryüzündekilere kötülük mü istendi, yoksa Rableri onlara bir hayır mı diledi?” *
72:10أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا
Diyanet Meali:“(Hakikaten biz bilmiyoruz), yeryüzündekilere kötülük mü istendi, yoksa Rableri onlara bir hayır mı diledi?”
74:31مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا
Diyanet Meali:“Allah, örnek olarak bununla neyi anlatmak istedi?”
74:52بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَىٰ صُحُفًا مُنَشَّرَةً
Diyanet Meali:Hatta onlardan her bir kişi, kendisine açılmış sahifeler verilmesini istiyor. *
75:5بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ
Diyanet Meali:Fakat insan önünü (geleceğini, kıyameti) yalanlamak ister. *
76:9إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا
Diyanet Meali:(Yedirdikleri kimselere şöyle derler:) “Biz size sırf Allah rızası için yediriyoruz. Sizden bir karşılık ve bir teşekkür beklemiyoruz.” *
85:16فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ
Diyanet Meali:Dilediğini mutlaka yapandır. *

رُوَيْدٌ : İsim.

86:17فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا
Diyanet Meali:Artık sen inkârcılara mühlet ver; onlara biraz zaman tanı! *