ر و غ

KÖK HARFLER: ر و غ

ANLAM: 

رَاغَ : Dönüp gitmek. Bu veya şu yola gitmek. Hızlıca ve gizlice bir biçimde sağa sola gitmek. Arkasında olanı aldatmak için başka bir tarafa dönmek. Temel anlam: Birisinin ardında olanı aldatmak için bir tarafa dönmesidir. 

AÇIKLAMA:

رَوْغٌ : Hile yollu bir tarafa meyletme. “Tilki bir yönde durmayıp hilekarlıklar, süratli bir biçimde sağa sola gitti” anlamına gelen رَاغَ الثَّعْلَبُ-يَرُوغُ kullanımı buradan gelir. Bu fiilin mastarı رَوَغَانٌ şeklinde gelir.

طَرِيقٌ رَائِغٌ : Doğru olmayan yol. Bununla sanki “o yolun oyun ettiği veya öteye beriye kıvrılıp tilkilik ederek üzerindeki kişiyi atmaya çalıştığı (رَاوَغَ) söylenmek istenir. 

رَاوَغَ فُلاَنٌ إِلَى فُلاَنٍ : Falan kişi falan kişiden istediği işi veya şeyi almak için hile yollu olarak onun tarafına meyletti.

Yüce Allah şöyle buyurmuştur: فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ : Ailesine yöneldi (51/26).

Şu sözüne gelince: فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ : Üzerlerine yürüyüp onlara tüm gücüyle vurdu (37/93). Yani “onlara meyledip…” Hakikatinde ise bu, “bir tür hile yollu meyletme (رَوَغَانٌ) ile talep etme, isteme veya arama” anlamındadır. Yüce Allah عَلَى harfi ceriyle de kelimede “üzerinde hakimiyet kurma” anlamının olduğuna dikkatleri çekmiştir. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

رَاغَ (geniş zaman يَرُوغُ mastar ismi رَوْغٌ ve رَوْغَانٌ):

رَاغَ الصَّيْدُ : (Av hayvanı) dönüp gitti, bu veya şu yola gitti, hızlıca ve gizlice bir biçimde sağa sola gitti, arkasında olanı aldatmak için başka bir tarafa döndü. رَوْغٌ kelimesinin temel anlamı, ardında olanı aldatmak için birisinin bir tarafa dönmesidir.

رَاغَ عَنْ فُلَانٍ : Falanca birinden sıyrıldı ya da onu atlattı.

رَاغَ الطَّرِيقُ : Yol saptı.

طَرِيقٌ رَائِغٌ : Sapan bir yol.

رَاغَ عَنْ كَذَا : Böyle bir şeyden dönüp gitti ve dönüşünü gizleyerek geri döndü.

رَاغَ اِلَى فُلَانٍ : Böyle birine doğru gizlice döndü.

رَاغَ عَلَيْهِ بِالضَّرْبِ : Ona gizlice saldırdı veya aniden ona güçlü bir darbe indirdi.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
رَاغَ fiil-I 3 Üzerine vardı. عَلَى ile: Gizlice karşıladı, yöneldi. Temayül gösterdi. 37/91

Toplam 3

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

İrâga اِرَاغَة İsteme, irade etme.
Murâvaga مُرَاوَغَة Güreşme.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

رَاغَ : Fiil-I.

37:91 فَرَاغَ إِلَىٰ آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ
Diyanet Meali: İbrahim, onların putlarının tarafına gizlice gitti ve şöyle dedi: “Yemez misiniz?” *
37:93 فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ
Diyanet Meali: Derken üzerlerine yürüyüp onlara güçlü bir darbe indirdi. *
51:26 فَرَاغَ إِلَىٰ أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ
Diyanet Meali: Hissettirmeden ailesinin yanına gidip, (pişirilmiş) semiz bir buzağı getirdi. *