KÖK HARFLER: ر ق ق

ANLAM: 

رَقَّ : Bir şey ince, zarif, narin olmak.

AÇIKLAMA:

رِقَّةٌ kelimesi دِقَّةٌ kelimesi gibi “incelik” anlamına gelir. Fakat دِقَّةٌ kelimesi “bir nesnenin kenarları, yanları” dikkate alınarak kullanılırken, رِقَّةٌ kelimesi ise, “bir nesnenin derinliği” dikkate alınarak kullanılır. Bundan dolayı رِقَّةٌ kelimesi: 

1. Her ne zaman “cisimle” ilgili kullanılırsa, zıddı صَفَاقَةٌ kelimesi olur. Mesela, “ince ve kalın elbise ya da bez parçası” anlamına gelen ثَوْبٌ رَقِيقٌ وِصَفِيقٌ ifadesindeki gibi. 
2. Her ne zaman “nefisle” ilgili kullanılırsa, bu takdirde zıddı جَفْوَةٌ ve قَسْوَةٌ kelimeleri olur. Mesela, “Filan kişi ince kalplidir, yufka yüreklidir veya katı kalplidir, katı yüreklidir anlamına gelen فُلاَنٌ رَقِيقُ الْقَلُبِ ve فُلاَنٌ قَاسِي الْقَلُبِ sözlerindeki gibi.

رَقٌّ : Üzerine yazı yazılan şey. Kağıda benzer, deri veya ince deri, parşömen, tirşe. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: فِي رَقٍّ مَّنشُورٍ : Yayılmış rakk (ince deri) üzerine (52/3).

“Erkek kaplumbağaya رِقٌّ denir.

رِقٌّ : Kölelere malik, sahip olma.

رَقِيقٌ : Malik, sahip olunan köle. Çoğulu أَرِقَّاء şeklinde gelir.

اِسْتَرَقَّ فُلاَنٌ فُلاَنًا : Filan kişi filan kişiyi bir رَقِيقٌ (köle) durumuna getirdi, köleleştirdi.

رَقْرَاقٌ : Serabın hareket etmesi, ileri geri hareket etmesi, gidip gelmesi.

رَقْرَاقَةٌ : Safi, açık renkte olan.

رَقَّةٌ : Yanında, kenarında su bulunan her tür arazi. Böyle adlandırılmasının nedeni kendisine ulaşan rutubetten, ıslaklıktan dolayı zemininde, toprağında vs bulunan inceliktir.

Arapların أَ عَنْ صَبُوحٍ تُرَقِّقُ  sözlerine gelince, buradaki تُرَقِّقُ fiili “yumuşak, nazik veya tatlı sözler söylemek” anlamındadır. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

رَقَّ (geniş zaman يَرِقُّ mastar ismi رِقَّةٌ): O şey ince, zarif, narin idi ya da o hale geldi.

رَقٌّ : Parşömen deri; bir kişinin üzerine yazdığı ince deri; beyaz bir kağıt.

فِى رَقٍّ مَنْشُورٍ : Yayılmış deri üzerinde (52:3).

رَقَّ لَهُ قَلْبُهُ : Kalbi onun için şefkatle doldu.