س ق ط

KÖK HARFLER: س ق ط

ANLAM: 

سَقَطَ : Yere serilmek; yüksek bir yerden daha alçaktaki bir yere düşmek. 

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

سَقَطَ (geniş zaman يَسْقُطُ mastar isim مَسْقَطٌ ve سُقُوطٌ): O şey yere serildi; o şey yüksek bir yerden daha alçaktaki bir yere düştü.

سَقَطَ مِنْ عَيْنِى : Gözümde düştü ya da ona verdiğim itibar azaldı.

سَقَطَ فِى الْكَلَامِ : Konuşmasında bir yanlış yaptı.

سَقَطَ عَنِ الطَّرِيقِ : Yoldan saptı.

سَقَطَ عَلَى ضَالَّتِهِ : Kayıp hayvanını tesadüfen buldu ya da rastgele buldu.

سَقَطَ النَّجْمُ : Yıldız battı ya da yok oldu.

سَقَطَ الْقَوْمُ اِلَىَّ : İnsanlar benim yerime indiler.

سَقَطَ الْوَلَدُ مِنْ بَطْنِ اُمِّهِ : Kadın çocuk düşürdü.

سُقِطَ اَوْ اُسْقِطَ فِى يَدِهِ : Yaptığı şeyden pişman oldu; dikkatsiz bir davranış için üzüldü ya da pişmanlık duydu; şaşırdı ya da aklı karıştı; yanıldı; bir yanlış yaptı.

سَقَطَ الرَّجُلُ مِنَ الْكِبَرِ : İleri yaşından ötürü sendeledi.

سَقَطَ حُكْمُهُ : Kararı geçersiz ve hükümsüz oldu.

سَاقَطَهُ : O şeyi düşürdü.

اَسْقَطَهُ : O şeyin düşmesine sebep oldu.

سَقَطَ ذِكْرُهُ : Zikredilmemeye başladı.

سَاقِطٌ : (ismi fail) (aynı zamanda şu şekilde: سُقُوطٌ): Düşmekte olan; düşen bir şey.

سَاقِطَةٌ (çoğul hali سَوَاقِطُ): Olgunlaşmadan düşen bir meyve.

سَاقِطٌ sallanma; ileri yaştan ötürü sendeleme, manasına da gelmektedir.

شَيْخٌ سَاقِطٌ كِبَرًا : İleri yaş sebebiyle sendeleyen yaşlı bir adam; alçak, rezil, bayağı veya adi. Şöyle derler: سَاقِطٌ مَاقِطٌ لَاقِطٌ : Alçak, rezil, adi, sefil veya bayağı.

سُقَّاطُ النَّاسِ : İnsanlardan işe yaramazları.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
سَقَطَ fiil-I 3 Düştü.
سُقِطَ فِي يَدِهِ : Pişman oldu. 		9/49 Meçhulü: سُقِطَ . Üç fiilin bir tanesi câmid: Tam câmid mâzi fiil: سُقِطَ فِي يَدِهِ : 7/149
سَاقَطَ fiil-III 1 Düşürdü, düşürmeye çalıştı 19/25
أَسْقَطَ fiil-IV 3 Düşürdü 17/92
سَاقِطٌ isim 1 Düşen 52/44

Toplam 8


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • سَقَطَ (a)
    • وَقَعَ > bak: و ق ع
    • هَوَى > bak: ه و ي
    • تَدَهْوَرَ
    • كَبَا
  • سَقَطَ (b)
    • تَصَبَّبَ > bak: ص ب ب
    • اِنْسَكَبَ > bak: س ك ب
    • اِنْهَمَرَ > bak: ه م ر
    • نَزَلَ > bak: ن ز ل
    • هَطَلَ
    • تَحَدَّرَ
  • (أُسْقِطَ (فِى يَدِهِ
    • تَحَيَّرَ > bak: ح ي ر
    • اِضْطَرَبَ > bak: ض ر ب
    • اِحْتَارَ > bak: ح و ر
    • إِرْتَبَكَ
  • سَقْطَةٌ
    • زَلَّةٌ > bak: ز ل ل
    • خَطَأٌ > bak: خ ط أ
    • كَبْوَةٌ
    • غَلْطَةٌ
  • سُقُوطٌ
    • نُزُولٌ > bak: ن ز ل
    • هُبُوطٌ > bak: ه ب ط
    • اِنْهِيَارٌ

Zıt Manada Kelimeler

  • سَقَطَ (a)
  • سَقَطَ (b)
  • (أُسْقِطَ (فِى يَدِهِ
  • سَقْطَةٌ
    • قِيَامٌ > bak: ق و م
    • اِسْتِقَامَةٌ > bak: ق و م
    • اِعْتِدَالٌ > bak: ع د ل 
    • اِسْتِوَاءٌ > bak: س و ي
    • اِنْتِصَابٌ > bak: ن ص ب 
    • نُهُوضٌ
  • سُقُوطٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Sakat سَقَط Düşen, düşük.
Sakatât سَقَطَات 1: Vücudunda hasta veya eksik bir yanı olan, engelli, özürlü. 2: Bir tarafı bozuk, eksik veya asla bir işe yaramaz olan. 3: Yanlışlık.
Sâkıt سَاقِط Düşen, düşük.
Sâkıta سَاقِطَة Düşen, düşük. Çoğul: Sevâkıt
Sukût سُقُوط Düşme, düşüş.
Musâkata مُسَاقَطَة Düşürme.
Iskât إِسْقَاط Düşürmek. Düşürülmek.
Tesâkut تَسَاقُط Birbiri ardınca düşmek. Birbirini düşürmek. 
Mütesâkıt مُتَسَاقِط Birbiri ardınca dökülüp düşen.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

سَقَطَ : Fiil-I. Meçhulü: سُقِطَ. (Üç fiilin bir tanesi câmid: Tam câmid mâzi fiil: سُقِطَ فِي يَدِهِ : 7/149)

6:59وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا
Diyanet Meali:Hiçbir yaprak düşmez ki onu bilmesin.
7:149وَلَمَّا سُقِطَ فِي أَيْدِيهِمْ وَرَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قَالُوا لَئِنْ لَمْ يَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَيَغْفِرْ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ
Diyanet Meali:İsrailoğulları (yaptıklarına) pişman olup, gerçekten sapmış olduklarını görünce, “Eğer Rabbimiz bize acımaz ve bizi bağışlamazsa, mutlaka ziyana uğrayanlardan oluruz” dediler. *
9:49وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ ائْذَنْ لِي وَلَا تَفْتِنِّي أَلَا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا
Diyanet Meali:Onlardan “Bana izin ver, beni fitneye (isyana) sevk etme” diyen de vardır. Bilesiniz ki onlar (böyle diyerek) fitnenin ta içine düştüler.

سَاقَطَ : Fiil-III.

19:25وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا
Diyanet Meali:“Hurma ağacını kendine doğru silkele ki sana taze hurma dökülsün.” *

أَسْقَطَ : Fiil-IV.

17:92أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا
Diyanet Meali:Yahut iddia ettiğin gibi, gökyüzünü üzerimize parça parça düşürmedikçe (sana asla inanmayacağız.)
26:187فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًا مِنَ السَّمَاءِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
Diyanet Meali:“Eğer doğru söyleyenlerden isen, haydi gökten üzerimize bir parça düşür.” *
34:9إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفًا مِنَ السَّمَاءِ
Diyanet Meali:Eğer dilersek onları yere geçirir veya gökten üzerlerine parçalar düşürürüz.

سَاقِطٌ : İsim. İsm-i Fâil.

52:44وَإِنْ يَرَوْا كِسْفًا مِنَ السَّمَاءِ سَاقِطًا يَقُولُوا سَحَابٌ مَرْكُومٌ
Diyanet Meali:Gökten düşmekte olan parçalar görseler, “Bunlar, üst üste yığılmış bulutlardır” derler. *