ز ل ل

KÖK HARFLER: ز ل ل

ANLAM: 

زَلَّ : Kaymak ve düşmek. Haktan sapmak, başka yöne yönelmek. 

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

زَلَّ (geniş zaman يَزَلُّ mastar isim زَلٌّ ve زَلَلٌ ve زُلُولٌ): Kaydı ve düştü.

زَلَّ عَنِ الْحَقِّ : Haktan saptı ya da başka yöne yöneldi.

زَلَّ عُمُرُهُ : Hayatı kaydı.

زَلَّ فِى نُطْقِهِ : Konuşmasında bir hata veya yanlış yaptı; زَلَّ زَلَّةً de aynı manadadır.

اَزَلَّهُ ve اِسْتَزَلَّهُ : Onun kaymasına neden oldu ya da onu kaydırdı.

اَزَلَّهُ عَنْ رَاْيِهِ : Onu fikrinden döndürdü.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
زَلَّ fiil-I 2 Kaydı, günaha girdi 2/209
أَزَلَّ fiil-IV 1 Kaydırdı, hataya düşürdü 2/36
اِسْتَزَلَّ fiil-X 1 Günaha soktu, kaydırdı 3/155

Toplam 4

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • زَلَّ (a)
  • زَلَّ (b)
    • اِسْتَقَرَّ > bak: ق ر ر
    • ثَبَتَ > bak: ث ب ت
    • تَمَكَّنَ > bak: م ك ن
    • تَوَطَّدَ
  • زَلَّةٌ
    • اِسْتِقْرَارٌ > bak: ق ر ر
    • ثَبَاتٌ > bak: ث ب ت
    • تَرْكِيزٌ > bak: ر ك ز
    • تَوَطُّدٌ
  • زُلَالٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Zell زَلّ Yanlışlık yapma.
Zellet زَلَّة Sürçme, sürçüp kayma.
Zellât زَلَّات Yanılmalar.
Zelle زَلّ Ayağı kayma. Sürçme. Yanlışlık yapma.
Zelel زَلَل Eksiklik.
Zıl (Zılmak) ——— Kaymak, sıvışmak.
Zelîl زَلِيل Sürçüp düşen. Yanılan.
İstizlâl اِسْتِزْلَال Ayağını kaydırmak istemek.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

زَلَّ : Fiil-I.

2:209 فَإِنْ زَلَلْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali: Size apaçık deliller geldikten sonra, eğer yine de yan çizerseniz, bilin ki Allah, gerçekten mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
16:94 وَلَا تَتَّخِذُوا أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا
Diyanet Meali: Yeminlerinizi aranızda hile ve fesat sebebi yapmayın. Sonra sağlamca bastıktan sonra ayak(larınız) kayar..

أَزَلَّ : Fiil-IV.

2:36 فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ
Diyanet Meali: Derken, şeytan ayaklarını oradan kaydırdı. Onları içinde bulundukları konumdan çıkardı. 

اِسْتَزَلَّ : Fiil-X.

3:155 إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا
Diyanet Meali: … şeytan ancak yaptıkları bazı hatalardan dolayı yoldan kaydırmak istemişti.