م ي ل

KÖK HARFLER: م ي ل

ANLAM: 

مَالَ : Bir kişiye veya şeye doğru meyletmek.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnek
مَالَfiil-I3Meyletti, saptı, taraf tuttu4/27
مَيْلٌisim2Meyletmek4/129
مَيْلَةٌisim1Bir hamle4/102

Toplam6

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

  • م و ل

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

AÇIKLAMA:

ZEYĞ ile MEYL kelimeleri arasındaki fark

( ز ي غ – م ي ل )

Zeyğ, mutlak manada “haktan meyl (sapma)” anlamında kullanılır, “batıldan saptı” denmez. Çünkü zeyğ, “çirkin, kötü meyl” hakkında kullanılan bir isimdir. Meyl ise, hem sevilen, hem de sevilmeyen şeyler hakkında kullanılır.  (Farklar Sözlüğü 312) Bknz: ( ز ي غ )

MEYL ile MEYD kelimeleri arasındaki fark

( م ي ل – م ي د )

Meyl, sadece bir yöne olur. Meyd ise, “bir sağa, bir sola meyl”dir. Yüce Allah’ın, Arzda revâsi yaptık ki, temîd edebilesiniz (Enbiyâ / 31) ayeti, “sağa ve sola hareket edesiniz” (tek yöne değil de, iki yöne de hareket edebilesiniz) demektir. Bilinmektedir ki Allah, “bir tarafa meyl etme”yi murâd etmemiş, sadece “hareket etme”yi murâd etmiştir. Hareket ise iki yöne olur. (Farklar Sözlüğü 315) Bknz: ( م ي د )

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

MeylمَيْلOrtadan bir tarafa eğik olmak. İstek. Yönelme. Arzu.Meyl etmek
MîlمِيلSivri uçlu çelik kalem.
MâilمَائِلEğik. Bir tarafa eğilmiş. Eğri. 
MâiliyyetمَائِلِيَّةEğiklik. Meyillik. 
MeyyâlمَيَّالÇok meyleden, eğilen. 
Memîlمَمِيل*Meyletme, eğilme.
İmâleإِمَالَةBir tarafa meylettirmek. Bir tarafa eğmek.Kısa okunması gereken heceyi ölçüye uydurmak için uzun okuma.
TemâyülتَمَايُلMeyletme.Çoğulu: Temâyülât
MütemâyilمُتَمَايِلTaraftar görünen, temayül eden, meyillenen.
İstimâle(t)اِسْتِمَالَةGönül çekme. Teselli etme, avutma.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

مَالَ : Fiil-I. 

4:27وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا
Diyanet Meali:Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar.
4:102وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وَاحِدَةً
Diyanet Meali:İnkâr edenler arzu ederler ki, silâhlarınızdan ve eşyanızdan bir gafil olsanız da size ani bir baskın yapsalar.
4:129فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ
Diyanet Meali:Öyle ise (birine) büsbütün gönül verip ötekini (kocası hem var, hem yok) askıda kalmış kadın gibi bırakmayın.

مَيْلٌ : İsim. 

4:27وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا
Diyanet Meali:Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar.
4:129فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ
Diyanet Meali:Öyle ise (birine) büsbütün gönül verip ötekini (kocası hem var, hem yok) askıda kalmış kadın gibi bırakmayın.

مَيْلَةٌ : İsim. 

4:102وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وَاحِدَةً
Diyanet Meali:İnkâr edenler arzu ederler ki, silâhlarınızdan ve eşyanızdan bir gafil olsanız da size ani bir baskın yapsalar.