KÖK HARFLER: ر ج س

ANLAM: 

رَجَسَ : Kirli, pis olmak; utanç verici bir şey yapmak.

AÇIKLAMA:

رِجْسٌ : Murdar, kirli ya da pis nesne. “Murdar, kirli ya da pis adam” anlamında tekil olarak رَجُلٌ رِجْسٌ şeklinde, çoğul olarak da رِجَالٌ أَرْجَاسٌ şeklinde kullanılır. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَاْلأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ : Ey inananlar, şarap, kumar, dikili taşlar, şans okları şeytan işi birer pisliktir (5/90).

رِجْسٌ (murdarlık, kirlilik ya da pislik) dört şekilde olur. Bir şey, 

1. ya tabiat yönünden, 
2. ya akıl yönünden, 
3. ya şerî yönden, 
4. ya da bunların tümü açısından olur. Örneğin murdar et gibi. Çünkü murdar et, hem tabiat olarak, hem aklen, hem de şer’an kerih, iğrenç ya da nahoş görülür. 

Şerî yönden murdar, pis olan “içki ve kumardır”. Bir görüşe göre bunlar akıl yönünden murdardır, pistir. Yüce Allah şu sözüyle buna dikkatleri çekmiştir: وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا : Şarap ve kumarın günâhları yararlarından daha büyüktür (2/219). Çünkü akıl, günahın faydasını aşan her şeyden kaçınılmasını gerektirir. Ayrıca şirkin her şeyin en çirkin, en fenası olmasından dolayı, Yüce Allah kafirleri رِجْسٌ olarak ifade etmiştir. Şöyle buyurmuştur: وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ : Kalplerinde maraz olanlara gelince, inen sure onların pisliğine pislik ekler (9/125). 

Şu sözüne gelince: وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يَعْقِلُونَ : Allah, pisliği, aklını kullanmayanlar üzerine bırakır (10/100). Buradaki رِجْسٌ kelimesi, 

1. Bir görüşe göre, “taaffün, kokuşma veya pis kokma” anlamındadır. 
2. Başka bir görüşe göre ise, “azap” anlamındadır.

Bu sözü şu sözüne benzer: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ : Ey inananlar! Müşrikler bir pisliktir (9/28). 

Yüce Allah’ın şu sözüne gelince: أَوْ لَحْمَ خِنْزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ : Yahut domuz eti- ki o gerçekten pistir- (6/145). Bu murdarlık, pislik şeriat itibarı iledir.

“Şiddetli sese” رِجْسٌ ve رِجْزٌ denmiştir.

بَعِيرٌ رَجَّاسٌ : Şiddetli bir şekilde böğüren deve.

غَمَامٌ رَاجِسٌ ve غَمَامٌ رَجَّاسٌ : Şiddetli bir şekilde gürleyen bulut. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

رَجَسَ (geniş zaman يَرْجُسُ ve يَرْجِسُ mastar ismi رَجْسٌ):

رَجَسَتِ السَّمَاءُ : Gök şiddetli bir biçimde gürledi ve yağmaya hazır bir karmaşa haline girdi.

رَجِسَ (geniş zaman يَرْجَسُ mastar ismi رَجْسٌ)  ve رَجُسَ (geniş zaman يَرْجُسُ mastar ismi رَجَاسَةٌ): O şey kirli veya pis idi, murdarlığından ötürü sevilmiyor veya nefret ediliyordu ya da o hale geldi; kötü, şer, berbat veya yanlış bir hareket yaptı.

رِجْسٌ : Anlamları: (1) Kir, pislik veya kirlilik; (2) murdarlığından ötürü sevilmeyen her tür eylem; (3) temiz olmayan, pis, kirli bir şey veya kimse; (4) ceza, (5) bir günah veya suç; (6) haram veya yasak bir şey; (7) imansızlık ve küfür; (8) cezaya sebep olan bir eylem; (9) kızgınlık; (10) içinde iyilik olmayan; (11) beddua veya lanet; (12) basit veya önemsiz bir hareket; (13) Şeytanın önerisi.