ج ف و

KÖK HARFLER:  ج ف و

ANLAM: 

جَفَا: Yerine tutturulmuş ya da bağlı olmamak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

جَفَا (geniş zamanlı يَجْفُو mastar isim جَفَاءً ve جَفَاءَةً)  ve تَجَافَى : Yerine tutturulmuş ya da bağlı değildi.

تَجَافَى عَنْهُ اَوْ جَفَا جَنْبُهُ مِنَ الْفَرَاشِ : Yanı yatakta yerinde duramıyordu; yanı yatağa sabitlenmiş ya da bağlı değildi; o şeyden çekildi ya da ayrıldı.

جَفَا الثَّوْبُ : Kıyafet kaba, kalın ya da sertti ya da o hale geldi.

جَفَا فُلَانًا  Böyle birinden yüz çevirdi, uzak durdu ya da kaçındı; böyle birinden kaçındı ya da uzaklaştı.

جَفَاهُ : O kişiye kaba bir biçimde ya da terbiyesizce davrandı.

جَفَتِ الْمَرْاَةُ وَلَدَهَا : Kadın çocuğunu ihmal etti.

تَجَافَى عَنْهُ : O kişiden ya da şeyden ayrıldı ya da uzaklaştı; o kişiden ya da şeyden çekindi ya da kaçındı.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek
تَجَافَى fiil-VI 1 Uzaklaştı 32/16

Toplam 1

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • جَفَاءٌ
    • مُقَاطَعَةٌ > bak: ق ط ع
    • مُصَارَمَةٌ > bak: ص ر م
    • نُفُورٌ > bak: ن ف ر
    • مُجَافَاةٌ > bu kök
  • جَافٍ

Zıt Manada Kelimeler

  • جَفَاءٌ
  • جَافٍ
    • لَيِّنٌ > bak: ل ي ن
    • لَطِيفٌ > bak: ل ط ف
    • ظَرِيفٌ
    • رَشِيقٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Cefv جَفْو Kaba muamele.
Cefve جَفْوَة Cefa, azar.
Cefvet ——— Nezaketsizlik, kabalık, saygısızlık.
Câfî جَافِي Cefa eden, eziyet veren.
Cefâ جَفَاء Büyük sıkıntı, çile, eziyet, zulüm.

Cefâ kelimesi, “kırıcı davrandı” fiilinden türetilmiş bir mastardır (Nişanyan).

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

تَجَافَى : Fiil-VI.

32:16 تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا
Diyanet Meali: Onlar, korkarak ve ümid ederek Rablerine ibadet etmek için yataklarından kalkarlar.