ر ب ط

KÖK HARFLER: ر ب ط

ANLAM: 

رَبَطَ: Bir şeyi bağlamak, tutturmak, sıkıca bağlamak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

رَبَطَ (geniş zaman يَرْبُطُ ve يَرْبَطُ mastar ismi رَبْطٌ):

رَبَطَهُ : O şeyi bağladı, tutturdu veya sıkıca bağladı.

رَبَطَ عَلَيْهِ : O kişi veya şeyden çekindi.

رَبَطَ جَاْشُهُ (mastar ismi رِبَاطٌ ) : Kalbi güçlü, sağlam ve dirençli hale geldi, böylece korku sebebiyle kaçmadı.

رَبَطَ اللّٰهُ عَلَى قَلْبِهِ : Allah (c.c.) kalbini sağlamlaştırdı.

رَبَطَ اللّٰهُ عَلَى قَلْبِهِ بِالصَّبْرِ : Allah (c.c.) kalbini sabırla sağlamlaştırdı.

رَابَطَ الْاَمْرَ (mastar ismi رِبَاطٌ ve مُرَابَطَةٌ ) : Kendini sebat ederek o işe verdi.

رَابَطَ الْجَيْشُ : Ordu, düşmanın sınırında hazır durdu veya hazır bulundu.

رَابَطَ الْفَرِيقَانِ : İki taraf da, diğeri için hazırlık vaziyetinde, atlarını sınırlarına bağladı.

اَلْمُرَابَطَةُ temel anlamında, her biri kendi sınırında ve diğeri için hazırlık vaziyetinde atlarını bağlayan “iki düşman taraf”ı ifade etmektedir. رِبَاطُ الْخَيْلِ ve مُرَابَطَتُهَا aynı şeyi ifade etmektedir.

رِبَاطٌ (mastar ismi): Bağlama; bir kişinin sayesinde bir hayvanı bağladığı, tutturduğu veya sıkıca bağladığı bir şey; bir hayvanın sayesinde bağlandığı bir ip; av için bir tuzak.  Kalp. Namazdan sonra namazı bekleme. Tekke.

قَطَعَ الظَّبْىُ رِبَاطَهُ : Ceylan tuzağını parçaladı.

قَرَضَ رِبَاطَهُ : Öldü; bir kale; seyyahlar ve onların hayvanlarının konaklaması için bir umumi bina; bir manastır veya dindarlar tarafından iskan edilmiş ev; fakirler için bir ev; atlar.

فُلَانٌ لَهُ رِبَاطٌ مِنَ الْخَيْلِ : Falanca birinin atları var.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
رَبَطَ fiil-I 3 Bağladı, cesaret verdi, takviye etti 28/10
رَابَطَ fiil-III 1 Muhafaza etti, gözetti, devam etti 3/200
رِبَاطٌ isim 1 Bağ, bağlanış 8/60

Toplam 5

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • رَبَطَ
    • عَقَدَ > bak: ع ق د
    • صَفَّدَ > bak: ص ف د
    • عَصَبَ > bak: ع ص ب
    • صَرَّ > bak: ص ر ر
    • شَدَّ > bak: ش د د
    • حَزَمَ
    • كَتَّفَ
    • عَقَصَ
    • قَيَّدَ
    • قَمَطَ
  • رَبْطَةٌ (a)
    • لَفَّةٌ > bak: ل ف ف
    • طَاقَةٌ > bak: ط و ق
    • إِضْبَارَةٌ
    • حُزْمَةٌ
  • رَبْطَةٌ (b)
    • عُقْدَةٌ > bak: ع ق د
    • عَقْصَةٌ
  • رِبَاطٌ (a)
  • رِبَاطٌ (b)
  • رِبَاطٌ (c)
    • جِهَادٌ > bak: ج ه د
    • مُرَابَطَةٌ > bu kök
  • رَابِطَةٌ (a)
    • صِلَةٌ > bak: و ص ل
    • آصِرَةٌ > bak: أ ص ر
    • عَلَاقَةٌ > bak: ع ل ق
    • رِبَاطٌ > bu kök
    • رَابِطٌ > bu kök
    • وَشِيجَةٌ
  • رَابِطَةٌ (b)
    • اِتِّحَادٌ > bak: و ح د
    • اِئْتِلَافٌ > bak: أ ل ف
    • تَجَمُّعٌ > bak: ج م ع
    • تَكَتُّلٌ

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Rabt رَبْط Bağlamak, bitiştirmek, bir şeye bağlamak. Zaptu rabt etmek
Râbıt رَابِط Rabteden, bağlayan, bitiştiren.
Râbıta رَابِطَة 1: İki şeyi birbirine bağlayan şey, bağ. Münasebet, ilgi.  2: Bağlılık, mensub olma.  3: Sıra, tertip, usul, düzen.
Rabtiyye رَبْطِيَّة Rabtiye. Bağlayacak şey.
Ribât رِبَاط Bağ, ip.
Merbût مَرْبُوط Bağlı, bağlanmış.
Merbûtiyyet مَرْبُوطِيَّة Bağlılık. 
Murâbıt مُرَابِط Kalbini Allah’a bağlayan.
İrtibât اِرْتِبَاط Bağlanmak.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

رَبَطَ : Fiil-I.

8:11 وَلِيَرْبِطَ عَلَىٰ قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ
Diyanet Meali: Kalplerinizi pekiştirmek ve ayaklarınızı sağlam bastırmak için …
18:14 وَرَبَطْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ
Diyanet Meali: Kalkıp da, “Rabbimiz, göklerin ve yerin Rabbidir…” dediklerinde onların kalplerine kuvvet vermiştik.
28:10 إِنْ كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَنْ رَبَطْنَا عَلَىٰ قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
Diyanet Meali: Eğer biz (çocuğu ile ilgili sözümüze) inancını koruması için kalbine güç vermeseydik, neredeyse bunu açıklayacaktı.

رَابَطَ : Fiil-III.

3:200 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا
Diyanet Meali: Ey iman edenler! Sabredin. Sabır yarışında düşmanlarınızı geçin. (Cihat için) hazırlıklı ve uyanık olun..

رِبَاطٌ : İsim.

8:60 وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ
Diyanet Meali: Onlara karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet ve savaş atları hazırlayın.