KÖK HARFLER: أ ل ف
ANLAM:
أَلِفَ : Bir şeyi tutmak veya ona bağlanmak.
AÇIKLAMA:
أَلِف (Elif), alfabe harflerinden biridir. إِلْف bir araya gelme, kaynaşma, uyum içinde toplanmadır. أَلَّفْتُ بَيْنَهُمْ deyimi de, onların arasını buldum veya onları kaynaştırdım demektir. أُلْفَة (ülfet) de bundan gelmektedir. Kaynaşmış olana إلْفٌ veya أَلِيفٌ denmektedir.
مُؤَلَّف (Müellef), farklı parçaların derlenmesi, öne alınması gerekenlerin öne, arkaya alınması gerekenlerin arkaya alması şeklinde düzenlenmiş şeydir. Müellif de bu işi yapan kimsedir.
لِاِيلاَفِ قُرَيْشٍ : Kureyş’in iylâfı için (106/1) âyetindeki إيلاَفٌ kelimesi, “antlaştı, uyuştu” anlamına gelen آلَفَ fiilinin mastarıdır.
اَلْمُؤَلَّفَةُ قُلُوبُهُمْ İçinde bulundukları arayış nedeniyle Yüce Allah’ın لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِي اْلأَرْضِ جَمِيعاً ما أَلَّفَتْ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ : Eğer yeryüzündeki her şeyi harcasaydın yine de onların kalplerinin arasını bulamazdın (8/63) âyetinde nitelediği kişiler cümlesinden olmaları umulan kesimlerdir.
أَوَاِلفُ الطَّيْرِ, evcilleşmiş kuşlar anlamına gelir.
أَلْف, Bin (1.000) sayısıdır. Bu ismi almasının nedeni, sayıların onda kaynaşmış olmasıdır. Çünkü, sayılar dört gruptur: Birler, onlar, yüzler ve binler. Bine ulaşıldığında artık hepsi bu sayıda kaynaşmış olurlar. Bundan sonraki sayılar artık tekrardır. Bazıları şöyle demiştir: أَلْفُ (1.000) kelimesi de bu sayılardandır; çünkü, o, bu sayı düzeninin başlangıcıdır.
“Dirhemleri bine ulaştırdım” anlamında آلَفْتُ الدَّرَاهِمَ denmiştir. Bu tıpkı, مَائَيْتُ “yüze tamamladım” آلَفْتُ “bine tamamladım” sözü gibidir.
DİĞER BAZI TÜREVLER:
اَلِفَ (geniş zaman يَاْلَفُ mastar isim اَلْفٌ):
اَلِفَهُ : Onu tuttu veya ona bağlandı.
اَلَفَهُ (geniş zaman يَاْلُفُ ve يَاْلِفُ mastar isim اَلْفٌ) ve اٰلَفَهُ (geniş zaman يُوَالِفُ mastar isim اِلَافٌ) ve اٰلَفَهُ (geniş zaman يُولِفُ mastar isim اِيلَافٌ): Anlamları: (1) Alışkanlıktan dolayı ona/oraya sık sık uğradı, ayağı alıştı; (2) ona aşina oldu veya alıştı; (3) ona arkadaşça yaklaştı, onu sevdi.
اٰلَفَهُ : Ayrıca şu anlama gelir: (1) Ona ihtiyacı olan şeyleri temin etti ve onu hazırladı; (2) ticari amaçlı bir seyahat esnasında onunla bir antlaşma yaptı; onunla ticaret yaptı; (3) onun bir yere tutunmasını, yapışmasını sağladı; (4) o kişiyi veya şeyi sevmesini sağladı; ona bağlı kalmasını sağladı.
اِيلَافٌ : Anlamları (1): Bağlı kalma veya birinin bir şeye bağlanmasını sağlama; (2) sevmek veya birinin bir kişi ya da şeyi sevmesini sağlamak; (3) Birine bir şeyi temin etmek; (4) antlaşma, yükümlülük veya güvenlik ve koruma sorumluluğu barındıran bir yükümlülük.
اَلْفٌ (çoğul halleri اٰلَافٌ ve اُلُوفٌ): Bin (sayı olarak).
اَلْفَيْنِ : İki bin.
اُلْفَةٌ : Anlamları: (1) Sevgi veya şefkat; (2) bir kişiye bağlanma, tutunma durumu; (3) birleşme, ittifak, anlaşma durumu.
اَلَّفَ (geniş zaman يُؤَلِّفُ mastar isim تَاْلِيفٌ): te’lif etti, bir araya getirdi, birbirine kattı.
اَلَّفَ بَيْنَهُمْ: Onları birleştirdi, ayrıldıklarında bir araya getirdi ve birbirlerini sevmelerini sağladı; onların birleşimini ve onlar arasında yoldaşlığı sağladı.
تَاْلِيفُ الْكِتَابِ : Bir kitabın derlemesi.
تَاْلِيفٌ birçok şeyin herhangi bir kısmının diğerleriyle ilişkisi olsun olmasın, bir ismin onların tümü için kullanılabilir hale gelmesi durumudur.
اَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِم : Kalplerinin arasını telif etti cümlesi, “Onları muhabbet üzere topladı, bir araya getirdi” manasını ifade etmektedir.
مُؤَلَّفَةُ الْقُلُوبِ : Kalpleri birlikte olanlar; kalplerinde sevginin meydana geldiği birleşme olanlar.
المُؤَلَّفَةُ قُلُوبُهُم : Kalbleri te’lif edilen tabiri, kendilerine ihsan ve ikramda bulunmakla kalbleri İslâm’a ısındırılan, meylettirilen, yatıştırılan kimseler için söylenmiştir.
الاٖيلٰاف : Ünsiyet ettirmek, alıştırmak, sevdirmek.