KÖK HARFLER: ن س ب
ANLAM:
نَسَبَ : Akrabalığına (nesebine veya şeceresine) değinmek; nesebinin en büyük atasına kadar izini sürmek.
AÇIKLAMA:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| نَسَبٌ | isim | 3 | Nesep (soy), akrabalık | 25/54 | Çoğulu: أَنْسَابٌ |
|
| Toplam | 3 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Neseb | نَسَب | Sülale, hısımlık, karabet, soy. Baba soyu, atalar zinciri. Vuslat. | Çoğulu: Ensâb |
| Nisbet | نِسْبَة | Akrabalık. |
|
| Nisbî | نِسْبِى | Kıyaslama ile olan. |
|
| Nesîbe | نَسِيبَة | Soyu temiz. |
|
| Mensûb | مَنْسُوب | Kıyaslama ile olan. |
|
| Tensîb | تَنْسِيب | Uygun görme. |
|
| Münâsib | مُنَاسِب | Uygun, yerinde, yaraşır, yakışır. |
|
| Münâsebet | مُنَاسَبَة | Uygunluk, yakınlık. |
|
| Tenâsüb | تَنَاسُب | Uygunluk, uyma, tutma. Yakınlaşma. Nisbet, kıyas. |
|
| Mütenâsib | مُتَنَاسِب | Uygun, aralarında muntazam bir nisbet bulunan. |
|
| İntisâb | إِنْتِسَاب | Bir yere, bir kimseye mensub olmak. Maiyyetine girmek. Bağlanmak. |
|
| Müntesib | مُنْتَسِب | İntisab etmiş, intisab eden, giren, alakası olan. |
|
| İstinsâb | إِسْتِنْسَاب | Soyu bildirme. Soy davası gütme. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
نَسَبٌ : İsim. Çoğulu: أَنْسَابٌ
| 23:101 | فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ |
| Diyanet Meali: | Sûr’a üfürüldüğü zaman, (işte) o gün ne aralarında soy sop yakınlığı kalacak… |
| 25:54 | وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا |
| Diyanet Meali: | O, sudan bir insan yaratıp ondan soy sop ve hısımlık meydana getirendir. |
| 37:158 | وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا |
| Diyanet Meali: | Allah ile cinler arasında da nesep bağı kurdular. |