KÖK HARFLER: ب ز غ
ANLAM:
بَزَغَ : Bir şey, (gizlendiği yerden) ortaya çıkmaya başlamak. (Güneş) ışığıyla karanlığı yararcasına doğmaya başlamak, ışık yayarak yükselmek. (Dişlerin damağı yarıp ortaya çıkması için de kullanılır.)
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
بَزَغَ (geniş zamanlı يَبْزُغُ mastar isim بَزْغًا ve بُزُوغٌ): Doğmaya başladı, gözüktü. Yarıp çıktı, dışarı çıktı.
بَزَغَتِ الشَّمْسُ : Güneş, ışığıyla karanlığı yararcasına doğmaya başladı; ışık yayarak yükseldi.
بَزَغَ دَمَهُ : Kanını akıttı.
قَمَرٌ بَازِغٌ اَوْ شَمْسٌ بَازِغَةٌ : Doğan güneş ve doğan ay.
بُزُوغٌ : Güneşin görünmesi, yükselmesi. Damağı yarıp ortaya çıkan dişler.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek Âyet | Açıklama |
| بَازِغٌ | isim | 2 | Doğmaya başladı, gözüktü. | 6/77 | Müennes: بَازِغَةٌ |
|
| Toplam: | 2 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Büzûg | بُزُوغ | Doğmak, tulû etmek. |
| Mibzag | مِبْزَغ | Neşter, kan alacak alet. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
بَازِغٌ : İsim. İsm-i Fâil.
| 6:77 | فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَٰذَا رَبِّي |
| Diyanet Meali: | Ay’ı doğarken görünce de, “İşte Rabbim!” dedi. |
بَازِغَةٌ : İsim. İsm-i Fâil. Müennes. Müzekkeri: بَازِغٌ
| 6:78 | فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَا أَكْبَرُ |
| Diyanet Meali: | Güneşi doğarken görünce de, “İşte benim Rabbim! Bu daha büyük” dedi. |