KÖK HARFLER: ص ف ر
ANLAM:
صَفَرَ : (Kuş) belirli bir ses çıkarmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
صَفَرَ (geniş zaman يَصْفِرُ mastar isim صَفِيرٌ): O (kuş) belirli bir ses çıkardı.
صَفَّرَهُ : O şeyi sarı yaptı ya da sarıya boyadı.
اِصْفَرَّ : O şey sarı hale geldi, sarardı.
اَصْفَرُ : Sarı veya altın rengi. (صَفْرَاءُ : dişil hali).
اَلصَّفْرَاءُ altın, manasına da gelmektedir.
صَفْرَاءُ aynı zamanda bir tür tersliktir.
اَصْفَرُ aynı zamanda kara; kara bir deve; aralarından bazı sarı tüyler çıkan, üstü kara deve; ya da sarı bir kuyruğu ve yelesi olan bir at (çoğulu: صُفْرٌ).
مُصَفَّرٌ : Sararmış veya sarıya dönmüş.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| صُفْرٌ | isim | 1 | Sarı (çoğul) | 77/33 |
|
| أَصْفَرُ | isim | 1 | Sarı | 2/69 | Müennes: صَفْرَاءُ |
| مُصْفَرٌّ | isim | 3 | Sararmış, sararan | 30/51 |
|
|
| Toplam | 5 |
|
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- صَفَرَ (a)
- صَفَرَ (b)
- صَفِرَ
- أَصْفَرُ
- زَرْيَابٌ
Zıt Manada Kelimeler
- صَفَرَ (a)
- صَفَرَ (b)
- صَفِرَ
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sufr | صُفْر | Bakır. Tunç.Sarı. |
| Sıfâr | صِفَار | Sarı. |
| Sıfır | صِفْر | Boş, hiç. |
| Asfer | اَصْفَر | Sarı, uçuk benizli. Soluk. |
| Safrâ’ | صَفْرَاء | Öd. Sarı. |
| Safrân | صَفْرَان | Sarı renk vermekte kullanılan ot. |
| Tasfîr | تَصْفِير | Sarartma, sarıya boyama. |
| Tasfîrât | تَصْفِيرَات | Sarartmalar. |
| Şifre | ——— | Gizli haberleşmeye yarayan işaretlerin tümü. Gizliliği olan kasa, kapı, çanta vb. şeylerin açılması için gereken rakam. |
Aspir kelimesi, “yalancı safran bitkisi, carthamus tinctorius” anlamındaki usfur (عُصْفُر) sözcüğünden gelmektedir. Bu kelime (ص ف ر) kökünden gelen “sarı renk, sarı boya” anlamındaki sufr veya asfar sözcüğü ile eş kökenli olabilir; ancak bu kesin değildir. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
صُفْرٌ : İsim. Sıfat.
| 77:33 | كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ |
| Diyanet Meali: | Bunlar sanki birer kızıl devedir. * |
صَفْرَاءُ : İsim. Sıfat. Müennes. Müzekkeri: أَصْفَرُ
| 2:69 | قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَوْنُهَا |
| Diyanet Meali: | Mûsâ şöyle dedi: “Rabbim diyor ki, o, sapsarı; rengi, bakanların içini açan bir sığırdır” dedi. |
مُصْفَرٌّ : İsim. İsm-i Fâil. İf’ilâl Bâbı (IX. Bâb).
| 30:51 | وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Andolsun, eğer (ekinlerine zararlı) bir rüzgâr göndersek de o ekini sararmış görseler, ardından mutlaka nankörlük etmeye başlarlar. * |
| 39:21 | ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا |
| Diyanet Meali: | Sonra ekinler kuruyor da onları sapsarı kesilmiş görüyorsun. Sonra da Allah onları kurumuş çer çöp hâline getirir. |
| 57:20 | ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا |
| Diyanet Meali: | Sonra kurumaya yüz tutar da sen onu sararmış olarak görürsün. Sonra da çer çöp olur. |