ف ر غ

KÖK HARFLER: ف ر غ

ANLAM: 

فَرَغَ – فَرِغَ : İşi veya meşguliyeti olmamak. İşsiz veya boşta kalmak. Bir şeyle veya kimse ile alakadar olmak, ilgilenmek, onu ele almak. Suyu bir şeyin üzerine dökmek, yağdırmak, boşaltmak.  

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
فَرَغَ fiil-I 2 Boşaldı, ilgilendi, ele aldı 55/31
أَفْرَغَ fiil-IV 3 Boşalttı, aktardı, döktü 18/96
فَارِغٌ isim 1 Boş olan, bomboş 28/10

Toplam 6

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • فَرَغَ (a)
  • فَرَغَ (b)
    • خَلَا > bak: خ ل و
    • شَغَرَ
    • أَقْفَرَ

Zıt Manada Kelimeler

  • فَرَغَ (a)
  • فَرَغَ (b)
    • اِمْتَلَأَ > bak: م ل أ
    • طَفَحَ
    • اِتْرَعَ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Ferâg فَرَاغ Hali olmak, boş olmak.
Ferâğat فَرَاغَات Hakkından kendi isteğiyle vazgeçme.
Fârig فَارِغ İşini bitirmiş, boş kalmış, alakasını kesmiş, rahat, vazgeçmiş, çekilmiş.
Tefrîg تَفْرِيغ Boşaltma.
Tefrîgât تَفْرِيغَات Boşaltmalar.
Müferrig مُفَرِّغ Boşaltan.
İfrâg إِفْرَاغ Bir halden başka bir hale sokma. Kalıba dökmek. Şekil vermek.
Teferrug تَفَرُّغ Vaz geçme, farig olma. Bir işi bitirip kurtulma.
Müteferrig مُتَفَرِّغ Vaz geçen, feragat eden.
İnfirâg اِنْفِرَاغ Boşalma.
İstifrâg اِسْتِفْرَاغ Kusma. Kay. Mümkün olanı sarf etmek. İstifrâg etmek
Müstefrig مُسْتَفْرِغ Kusan, istifrağ eden. Kusturan.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

فَرَغَ : Fiil-I. 

55:31 سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلَانِ
Diyanet Meali: Yakında sizi de hesaba çekeceğiz, ey cinler ve insanlar! *
94:7 فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ
Diyanet Meali: Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul. *

أَفْرَغَ : Fiil-IV. 

2:250 وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا
Diyanet Meali: (Tâlût’un askerleri) Câlût ve askerleriyle karşı karşıya gelince şöyle dediler: “Ey Rabbimiz! Üzerimize sabır yağdır..”
7:126 رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ
Diyanet Meali: “Ey Rabbimiz! Üzerimize sabır yağdır ve müslüman olarak bizim canımızı al.”
18:96 حَتَّىٰ إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا
Diyanet Meali: Demiri eritip kor (gibi) yapınca da, “Bana erimiş bakır getirin, bunun üzerine boşaltayım” dedi.

فَارِغٌ : İsim. İsm-i Fâil. 

28:10 وَأَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَارِغًا
Diyanet Meali: Mûsâ’nın anasının kalbi bomboş kaldı.