KÖK HARFLER: خ ف ض
ANLAM:
خَفَضَ : Bir şeyi alçaltmak ya da azaltmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
خَفَضَ (geniş zamanlı يَخْفِضُ mastar ismi خَفْضًا):
خَفَضَهُ : O şeyi alçalttı ya da azalttı.
خَفَضَهُ اللّٰهُ : Allah (c.c.) onu alçalttı.
اَللّٰهُ يَخْفِضُ مَنْ يَشَاءُ وَ يَرْفَعُ : Allah (c.c.) dilediğini alçaltır, dilediğini yüceltir.
خَافِضٌ ( ismi fail, dişil hali: خَافِضَةٌ );
اَلْخَافِضُ : Yukarıdan aşağıya indiren, gururu, kibri azaltan, diğer bir ifadeyle gururlananlara hadlerini bildiren manasında kullanılmakta olan Yüce Allah’ın sıfatlarından biri.
هُوَ خَافِضُ الْجَنَاحِ : O halim, anlaşılması kolay biridir; o vakur, ağırbaşlı veya sakindir.
اَرْضٌ خَافِضَةُ السُّقْيَا : Sulaması kolay toprak.
عَيْشٌ خَافِضٌ : Basit, huzurlu ve bereketli bir yaşam.
خَفَضَ جَنَاحَهُ : O (bir kuş) kanadını indirdi ve dinlenebilmek veya uçmayı kesmek adına kanadını kendine doğru büzdü; o (bir adam) halim, anlaşılması kolay, aşırı saygılı biri oldu.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
خَفَضَ | fiil-I | 3 | Düşürdü, alçalttı, indirdi. | 15/88 |
خَافِضَةٌ | isim | 1 | (Cenâhahu: Kanatlarını indiren): Yumuşak davranan, alçak gönüllü olan. | 56/3 |
| Toplam | 4 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- خَفَّضَ
- خَفْضٌ
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Hafz | خَفْض | Basıklık, kesme işareti. Alçak. |
Hâfız | خَافِض | Alçaltıcı. |
İnhifâz | اِنْخِفَاض | Aşağılanma, alçaklanma. Çökkünlük. |
Münhafiz | مُنْخَفِض | Gittikçe alçalan. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
خَفَضَ : Fiil-I.
15:88 | وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ |
Diyanet Meali: | Onlara karşı mahzun olma ve mü’minlere (şefkat) kanadını indir. |
17:24 | وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ |
Diyanet Meali: | Onlara merhamet ederek tevazu kanadını indir. |
26:215 | وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ |
Diyanet Meali: | Mü’minlerden sana uyanlara kanatlarını indir.* |
خَافِضَةٌ : İsim. İsm-i Fâil. Müennes.
56:3 | خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ |
Diyanet Meali: | O, (kimini) yükseltir, (kimini) alçaltır.* |