ر س و

KÖK HARFLER:  ر س و

ANLAM: 

رَسَا : (Dağ) zemine iyice oturmuş, sabit olmak. Durağan, hareketsiz, sabit, bağlı, sağlam veya muhkem olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

رَسَا (geniş zaman يَرْسُو mastar ismi رَسْوًا ve رَسُوًّا):

رَسَا الْجَبَلُ : Dağ, zemine iyice oturmuş veya sabitti.

رَسَا durağan, hareketsiz, sabit, bağlı, sağlam veya muhkemdi ya da o hale geldi, manasına da gelmektedir.

رَسَتِ السَّفِينَةُ : Gemi demir attı ya da demirle durdu.

رَسَتْ اَقْدَامُهُمْ فِى الْحَرْبِ : Savaşta sağlam durdular.

رَسَوْتُ بَيْنَ الْقَوْمِ : İnsanlar arasında bir uzlaşma sağladım.

رَسَا الصَّوْمَ : Oruca niyetlendi.

اَرْسَاهُ : O şeyi (bir şeyi) durağan, sabit, sağlam, yerinde veya değişmez hale getirdi.

رَاسٍ : (ismi fail) : Durağan, sabit, sağlam veya değişmez رَاسِيَةٌ dişil hali, رَاسِيَاتٌ ve رَوَاسٍ çoğul halidir.

 جِبَالٌ رَاسِيَةٌ ve جِبَالٌ رَاسِيَاتٌ : Sağlam, sabit, yerinde dağlar.

قِدْرٌ رَاسِيَةٌ : Büyük boyutundan veya zemine sabitlenmiş olduğundan yerinden hareket etmeyecek bir tencere.

رَوَاسِى : Sabit, sağlam dağlar.

مُرْسًى veya مَرْسًى bir mastar ismi veya zaman adı veya yer adı olarak da kullanılabilmektedir. Demir atma eylemi veya demirleme zamanı veya yeri.

مِرْسَاةٌ : bir geminin demiridir/ çapasıdır.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
أَرْسَى fiil-IV 1 Köklü (yerleşmiş, rasih) kıldı, yerleştirdi. 79/32
رَاسِيَةٌ isim 10 Kökü (yahut dibi) sabit ve rasih olan. Köklü, yerleşmiş. Dağlar. 13/3 Çoğulu: رَاسِيَاتٌ
رَوَاسِيَ
مُرْسَى isim 3 Sebat, yerleşme, sabit olma, durdurma, demir atma. 7/187

Toplam 14


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • رَسَا
    • إِهْتَزَّ > bak: ه ز ز
    • اِضْطَرَبَ > bak: ض ر ب
    • تَزَلْزَلَ > bak: ز ل ز ل
    • تَرَجْرَجَ
    • تَزَعْزَعَ
    • تَقَلْقَلَ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Râsiye رَاسِيَة Büyük dağ. Çoğul: Ravâsî
İrsâ’ إِرْسَاء Sağlamlaştırma, sabit kılma. Geminin demir atması.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أَرْسَى : Fiil-I.

79:32 وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا
Diyanet Meali: Dağları sağlam bir şekilde yerleştirdi.*

رَوَاسِيَ / رَاسِيَاتٌ : İsim. İsm-i Fâil. Çoğul. Tekili: رَاسِيَةٌ

13:3 وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الْأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا
Diyanet Meali: O, yeri yayıp döşeyen, orada dağlar, nehirler meydana getirendir.
15:19 وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ
Diyanet Meali: Yeri de yaydık, ona sabit dağlar yerleştirdik..
16:15 وَأَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا
Diyanet Meali: Sizi sarsmaması için yeryüzünde sağlam dağlar; (yolunuzu bulmanız için de) nehirler meydana getirdi.
21:31 وَجَعَلْنَا فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِهِمْ
Diyanet Meali: Onları sarsmasın diye yere de sabit dağlar yerleştirdik.
27:61 أَمَّنْ جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارًا وَجَعَلَ خِلَالَهَا أَنْهَارًا وَجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ
Diyanet Meali: Yahut yeryüzünü karar kılma yeri yapan, içinde nehirler akıtan, onun için oturaklı dağlar yapan mı?
31:10 وَأَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ
Diyanet Meali: Yeryüzüne de, sizi sarsmasın diye sabit dağlar yerleştirdi ve orada her türlü canlıyı yaydı.
34:13 وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ
Diyanet Meali: Havuz gibi çanaklar ve sabit kazanlar (yapıyorlardı).
41:10 وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا
Diyanet Meali: Yeryüzünde yükselen sabit dağlar yarattı, orada bolluk ve bereket meydana getirdi.
50:7 وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ
Diyanet Meali: Yeryüzünü de yaydık ve orada sabit dağlar yerleştirdik.
77:27 وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُمْ مَاءً فُرَاتًا
Diyanet Meali: Orada sabit yüce dağlar yaratmadık mı, size tatlı bir su içirmedik mi?*

مُرْسَى : İsim. İsm-i Mef’ûl. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). 

7:187 يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي
Diyanet Meali: Sana kıyametin ne zaman kopacağını soruyorlar. De ki: “Onun bilgisi ancak Rabbimin katındadır.”
11:41 وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا
Diyanet Meali: (Nûh), “Binin ona. Onun yüzüp gitmesi de durması da Allah’ın adıyladır.
79:42 يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا
Diyanet Meali: Sana, kıyametin ne zaman kopacağını soruyorlar.