ص ل ب

KÖK HARFLER: ص ل ب

ANLAM: 

صَلَبَ : Bir hayvanın etini pişirmek ya da kaynatmak ya da kızartmak ve onun yağını akıtmak. Kemikleri toplamak, pişirmek ve iliklerini çıkartmak. (Güneş, terinin akmasına sebep olacak şekilde) onu yakmak. Birisini asmak, onu çarmıha germek, onu bilinen bir biçimde idam etmek. 

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

صَلَبَ (geniş zaman يَصْلُبُ ve يَصْلِبُ mastar isim صَلْبٌ):

صَلَبَ الشَّىْءَ : O şeyi yaktı.

صَلَبَ اللَّحْمَ : Hayvan etini pişirdi, kaynattı, kızarttı ve onun yağını akıttı.

صَلَبَ الْعِظَامَ : Kemikleri topladı, pişirdi ve iliklerini çıkarttı.

صَلَبَتْهُ الشَّمْسُ : Terinin akmasına sebep olarak güneş onu yaktı.

صَلَبَهُ (ve صَلَّبَهُ ) : Onu astı, onu çarmıha gerdi, yani onu bilinen bir biçimde idam etti.

صَلُبَ : O şey sert, katı, sağlam, vb. idi.

صَلَّبَ اللِّصَّ : Hırsızı astı.

صَلَّبَ الرَّاهِبُ : Papaz bir haç yaptı ya da kendisi için haç aldı; papaz haç işareti yaptı.

صُلْبٌ : Sert, sağlam, katı, dayanıklı veya çetin. (eşanlamlısı شَدِيدٌ ).

مَكَانٌ صَلَبٌ : Çetin, sert bir yer.

صُلْبٌ : Omurga, bel; sırtın bir kısmı; bel omurlarını kapsayan sırtın herhangi bir kısmı; sırt; (اَصْلَابٌ çoğul hali). 

هُوَ مِنْ صُلْبِ فُلَانٍ : Falanca birinin belinden doğmuştur, yani onun evladıdır.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
صَلَبَfiil-I2Çarmıha gerdi, idam etti, astı12/41Meçhul muzari: يُصْلَبُ
صَلَّبَfiil-II4Astı, idam etti5/33Meçhul muzari: يُصَلَّبُ
صُلْبٌisim2Sulb, zürriyet, nesil, soy, bel kemiği, omurga86/7Çoğulu: أَصْلَابٌ

Toplam8


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • صَلُبَ
  • صَلَّبَ
  • صُلْبٌ
    • حَدِيدٌ > bak: ح د د
    • فُولَاذٌ

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Salb صَلْب Darağacına çekmek. 
Sulb صُلْب 1: Şedid ve muhkem nesne. 2: Omurga kemiği.  3: Sülale, zürriyet. Çoğulu: Aslâb
Salâbet صَلَابَة Şiddet ve heybet.
Salîb صَلِيب Haç.
Sulbî صٌلْبِى Birinin sulbünden gelme.
Sulbiyye صُلْبِيَّة Nesebi halis olan.
Sulbiyyet صُلْبِيَّة Katılık, sertlik.
Taslîb تَصْلِيب Haça germek. Haç çıkarmak.
Mütesâlib(e) مُتَصَالِب Çapraz.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

صَلَبَ : Fiil-I. Meçhul muzari: يُصْلَبُ

4:157 وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ
Diyanet Meali: Oysa onu öldürmediler ve asmadılar. Fakat onlara öyle gibi gösterildi.
12:41 وَأَمَّا الْآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْ رَأْسِهِ
Diyanet Meali: “Diğeri ise asılacak ve kuşlar başından yiyecektir.”

صَلَّبَ : Fiil-II. Meçhul muzari: يُصَلَّبُ

5:33 أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ
Diyanet Meali: (… cezası); ancak öldürülmeleri, yahut asılmaları veya ellerinin ve ayaklarının çaprazlama kesilmesidir.
7:124 لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلَافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ
Diyanet Meali: “Mutlaka sizin ellerinizi ve ayaklarınızı çaprazlama keseceğim, sonra da (ibret olsun diye) sizin tümünüzü elbette asacağım.” *
20:71 وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ
Diyanet Meali: “Mutlaka sizi hurma dallarına asacağım.”
26:49 لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ
Diyanet Meali: “Andolsun, ellerinizi ve ayaklarınızı çaprazlama keseceğim ve hepinizi asacağım.”

صُلْبٌ : İsim. Çoğulu: أَصْلَابٌ

4:23 وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ
Diyanet Meali: Öz oğullarınızın karıları…
86:7 يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ
Diyanet Meali: Bu su, bel ile kaburga kemikleri arasından çıkar. *