KÖK HARFLER: ز ل ز ل
ANLAM:
زَلْزَلَ : (Allah c.c.) yeryüzünü sarsmak, şiddetli bir biçimde sarsmak, yeryüzünü bir sarsıntı veya şiddetli bir devinim haline sokmak. Birini ürkütmek, onu dehşete düşürmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
زَلْزَلَ (geniş zaman يُزَلْزِلُ mastar isim زَلْزَلَةٌ ve زِلْزَالٌ ve زَلْزَالٌ):
زَلْزَلَ اللّٰهُ الْاَرْضَ : Allah (c.c.) yeryüzünü sarstı veya şiddetli bir biçimde sarstı, ya da yeryüzünü bir sarsıntı veya şiddetli bir devinim haline soktu.
زَلْزَلَهُ : Onu ürküttü ve onu dehşete düşürdü.
زَلْزَلَ الْاِبِلَ : Develeri şiddetle veya sertlikle sürdü.
اَللّٰهُمَّ اهْزِمِ الْاَحْزَابَ وَ زَلْزِلْهُمْ : Ey Allah’ım, bir araya gelmiş ordularını bozguna uğrat ve onları korkuyla sars (Hadis-i şerif).
زَلَّةٌ : Bir hata.
زَلْزَالٌ : Karmaşa, çalkantı, sarsıntı.
زَلَلٌ : Bir hata; bir noksan.
زَلْزَلَةٌ : Sarsıntı veya şiddetli devinim; bir deprem, şiddetli bir deprem (çoğul hali زَلَازِلُ).
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
زَلْزَلَ | fiil-I | 3 | Sarsıldı | 99/1 | Meçhul: زُلْزِلَ |
زِلْزَالٌ | isim | 2 | Sarsılmak | 33/11 |
|
زَلْزَلَةٌ | isim | 1 | Sarsıntı | 22/1 |
|
| Toplam | 6 |
|
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Yok.
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Zelzele | زَلْزَلَة | Yer sarsıntısı. Sarsma. |
|
Zilzâl | زِلْزَال | Zelzele. | Zelzâl, Zülzâl, |
Tezelzül | تَزَلْزُل | Sarsılma, sallanma. |
|
Mütezelzil | مُتَزَلْزِل | Sarsılan, sallanan. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
زَلْزَلَ : Fiil-I. Meçhulü: زُلْزِلَ
2:214 | مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا |
Diyanet Meali: | Darlığa ve zorluğa uğramışlar ve sarsılmışlardı. |
33:11 | هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا |
Diyanet Meali: | İşte orada mü’minler denendiler ve .. sarsıldılar. |
99:1 | إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا |
Diyanet Meali: | Yeryüzü kendine has bir sarsıntıya uğratıldığı zaman..* |
زِلْزَالٌ : İsim. Masdar.
33:11 | زِلْزَالًا شَدِيدًا |
Diyanet Meali: | (İşte orada mü’minler denendiler) ve şiddetli bir şekilde (sarsıldılar). |
99:1 | إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا |
Diyanet Meali: | Yeryüzü kendine has bir sarsıntıya uğratıldığı zaman..* |
زَلْزَلَةٌ : İsim. Masdar.
22:1 | يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ |
Diyanet Meali: | Ey insanlar! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Çünkü kıyamet sarsıntısı çok büyük bir şeydir. * |