ع د و

KÖK HARFLER: ع د و

ANLAM: 

عَدَا: 

1: Akmak. Kaymak. Aşmak. Koşmak. 

2: Zulmetmek, tecavüz etmek.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
عَدَاfiil-I3Aktı, kaydı, aştı, koştu; zulmetti, tecavüz etti18/28
عَادَىfiil-III1Düşmanlık etti, düşman oldu60/7
تَعَدَّىfiil-V3(Haddi) aştı2/229
اِعْتَدَىfiil-VIII15(Haddi) aştı, zulmetti, hakka tecavüz etti2/190
عُدْوَةٌisim2Kenar, vadi yamacı, uzak mekan, yüksek yer, vadi yamacındaki kayalık, nehir kıyısı8/42
عُدْوَانٌisim8Zulmetmek, tecavüz etmek4/30
عَادٍisim6Zulmeden, hakka tecavüz eden, haddi aşan26/166
عَادِيَاتٌisim1Koşucular, koşturanlar (müennes çoğul)100/1Müzekker tekil: عَادِى – عَادٍ
مُعْتَدٌisim9Zulmeden, hakka tecavüz eden50/25
عَدَاوَةٌisim6Düşmanlık41/34
عَدُوٌّisim50Düşman28/15Çoğulu: أَعْدَاءُ
عَدْوٌisim2Zulmetmek, tecavüz etmek10/90

Toplam106


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

AÇIKLAMA:

ADÂVET ile BİĞZA (BUĞZ) kelimeleri arasındaki fark

( ب غ ض – ع د و )

Adâvet (düşmanlık), yardım halinden uzaklaşmaktır ve zıddı olan velâyet, “yardıma koşmak” anlamına gelir. Biğza (buğz) ise, “küçümseme ve hafife alma” anlamına gelir. Zıddı olan muhabbet de, “büyütme ve yüceltme iradesi” manasındadır. (Farklar Sözlüğü 178) Bknz: ( ب غ ض )

ADÂVET ile ŞENEÂN kelimeleri arasındaki fark

( ش ن أ – ع د و )

Adâvet (düşmanlık), düşman olduğu şeye kötülük yapma iradesidir. Asıl itibariyle “meyl” anlamına gelir. Asıl itibariyle “mesafe” anlamına gelmesi de caizdir. Şeneân ise, geçmiş bir düşmanlığı sebebiyle bir başkasının davranışını ayıplama arzusudur. Şeneân aslında “adâvet” türü bir kelime değildir, ancak adâvetin sebebi olduğu için, adâvet anlamında kullanılır. (Farklar Sözlüğü 179) Bknz: ( ش ن أ )

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Adv عَدْو Yelmek. Seğirtmek.
Adüvv عَدُوّ Düşman, hasım.
Udvân عُدْوَان Düşmanlık, haksızlık, zulüm.
A’dâ أَعْدَاء Düşmanlar.
Adâvet عَدَاوَة Düşmanlık.
Mâadâ مَا عَدَا -den başka, gayri.
Taaddî تَعَدِّى Saldırma.
Müteaddî مُتَعَدِّى Geçişli (Arapça gramer terimi).

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

عَدَا : Fiil-I.

4:154وَقُلْنَا لَهُمْ لَا تَعْدُوا فِي السَّبْتِ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا
Diyanet Meali:Yine onlara, “Cumartesi (yasakları) konusunda haddi aşmayın” dedik ve onlardan sağlam bir söz aldık.
7:163وَاسْأَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِ إِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْت
Diyanet Meali:(Ey Muhammed!) Onlara, deniz kıyısında bulunan kent halkının durumunu sor. Hani onlar Cumartesi (yasağı) konusunda haddi aşıyorlardı.
18:28وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Dünya hayatının zînetini arzu edip de gözlerini onlardan ayırma.

عَادَى : Fiil-III.

60:7عَسَى اللَّهُ أَنْ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً
Diyanet Meali:Ola ki Allah sizinle, içlerinden düşman olduğunuz kimseler arasına bir sevgi (ve yakınlık) koyar.

تَعَدَّى : Fiil-V.

2:229وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
Diyanet Meali:Allah’ın koyduğu sınırları kim aşarsa, onlar zalimlerin ta kendileridir.
4:14وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِيهَا
Diyanet Meali:Kim de Allah’a ve Peygamberine isyan eder ve O’nun koyduğu sınırları aşarsa, Allah onu ebedî kalacağı cehennem ateşine sokar.
65:1وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ
Diyanet Meali:Kim Allah’ın sınırlarını aşarsa, şüphesiz kendine zulmetmiş olur.

اِعْتَدَى : Fiil-VIII.

2:61ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ
Diyanet Meali:Bütün bunların sebebi ise, isyan etmek ve aşırı gitmekte oluşlarıydı.
2:65وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنْكُمْ فِي السَّبْتِ
Diyanet Meali:Şüphesiz siz, içinizden Cumartesi yasağını çiğneyenleri bilirsiniz.
2:178فَمَنِ اعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Diyanet Meali:Bundan sonra tecavüzde bulunana elem dolu bir azap vardır.
2:190وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا
Diyanet Meali:Sizinle savaşanlara karşı Allah yolunda siz de savaşın. Ancak aşırı gitmeyin. 
2:194فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:O hâlde kim size saldırırsa…
2:194فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:O hâlde kim size saldırırsa, size saldırdığı gibi siz de ona saldırın, (fakat ileri gitmeyin).
2:194فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali:Size saldırdığı gibi siz de ona saldırın, (fakat ileri gitmeyin).
2:229تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا
Diyanet Meali:Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlardır. Sakın bunları aşmayın.
2:231وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا
Diyanet Meali:Haklarına tecavüz edip zarar vermek için onları tutmayın.
3:112وَيَقْتُلُونَ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ
Diyanet Meali:(Bunun sebebi onların; Allah’ın âyetlerini inkâr ediyor) ve peygamberleri haksız yere öldürüyor olmaları idi. Bütün bunların sebebi ise, isyan etmekte ve (Allah’ın koyduğu) sınırları çiğnemekte oluşları idi.
5:2وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا
Diyanet Meali:Sizi Mescid-i Haram’dan alıkoydular diye birtakımlarına beslediğiniz kin, sakın ha sizi, haddi aşmaya sürüklemesin.
5:78ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ
Diyanet Meali:Bu, onların isyan etmeleri ve hadlerini aşıyor olmalarından ötürüydü.
5:87لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا
Diyanet Meali:Allah’ın size helâl kıldığı iyi ve temiz nimetleri (kendinize) haram etmeyin ve (Allah’ın koyduğu) sınırları aşmayın.
5:94فَمَنِ اعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Diyanet Meali:Kim bundan (bu açıklamadan) sonra haddini tecavüz ederse, ona elem dolu bir azap vardır.
5:107لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِنْ شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا
Diyanet Meali:“Allah’a yemin ederiz ki, bizim şahitliğimiz onların şahitliğinden elbette daha gerçektir. Biz hakkı da çiğneyip geçmedik.”

عُدْوَةٌ : İsim. 

8:42إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Hani siz vadinin (Medine’ye) yakın tarafındaydınız…
8:42وَهُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَىٰ وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ
Diyanet Meali:Onlar uzak tarafında, kervansa sizin aşağınızdaydı.

عُدْوَانٌ : İsim.

2:85تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ
Diyanet Meali:(Ama siz, birbirinizi öldüren), içinizden bir kesime karşı kötülük ve zulümde yardımlaşarak; (size haram olduğu hâlde onları yurtlarından çıkaran, size esir olarak geldiklerinde ise, fidye verip kendilerini kurtaran kimselersiniz).
2:193فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ
Diyanet Meali:Onlar savaşmaya son verecek olurlarsa, artık düşmanlık yalnız zalimlere karşıdır.
4:30وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا
Diyanet Meali:Kim haddi aşarak ve zulmederek bunu yaparsa, onu cehennem ateşine atacağız.
5:2وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ
Diyanet Meali:İyilik ve takva (Allah’a karşı gelmekten sakınma) üzere yardımlaşın. Ama günah ve düşmanlık üzere yardımlaşmayın. Allah’a karşı gelmekten sakının.
5:62وَتَرَىٰ كَثِيرًا مِنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ
Diyanet Meali:Onlardan çoğunun günahta, düşmanlıkta, (haram yemede) birbirleriyle yarıştıklarını görürsün.
28:28قَالَ ذَٰلِكَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ
Diyanet Meali:Mûsâ, şöyle dedi: “Bu, seninle benim aramda bir iş. İki süreden hangisini tamamlarsam bana bir husûmet yok.”
58:8وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ
Diyanet Meali:(Gizlice konuşmaktan menedilip de, menedildikleri şeyi işleyen) ve günah, düşmanlık ve peygambere isyanı konuşanları (görmedin mi)?
58:9يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ
Diyanet Meali:Ey iman edenler! Siz baş başa gizlice konuştuğunuz zaman, günah, düşmanlık ve (peygambere isyanı) konuşmayın.

عَادٍ : İsim. İsm-i Fâil. 

2:173فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
Diyanet Meali:Ama kim mecbur olur da, istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın yemek zorunda kalırsa, ona günah yoktur. Şüphesiz, Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.
6:145فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
Diyanet Meali:“Fakat istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın kim bunlardan yeme zorunda kalırsa yiyebilir.” Şüphesiz Rabbin çok bağışlayandır, çok merhametlidir.
16:115فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
Diyanet Meali:Ama kim mecbur olur da istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın yemek zorunda kalırsa, şüphesiz ki Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.
23:7فَمَنِ ابْتَغَىٰ وَرَاءَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْعَادُونَ
Diyanet Meali:Kim bunun ötesine geçmek isterse, işte onlar haddi aşanlardır. *
26:166بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ
Diyanet Meali:“Siz gerçekten haddi aşan bir topluluksunuz.”
70:31فَمَنِ ابْتَغَىٰ وَرَاءَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْعَادُونَ
Diyanet Meali:Kim bunun ötesini isterse, işte onlar sınırı aşan kimselerdir. *

عَادِيَاتٌ : İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Bayan Çoğul. Müzekker tekili: عَادِى – عَادٍ

100:1وَالْعَادِيَاتِ ضَبْحًا
Diyanet Meali:Soluk soluğa süratle koşan … atlara andolsun ki…*

مُعْتَدٌ : İsim. İsm-i Fâil. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). 

50:25مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ مُرِيبٍ
Diyanet Meali:“(Atın cehenneme) … hayrı hep engelleyen, haddi aşan şüpheci (her kâfiri)!” *
83:12وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ
Diyanet Meali:Onu, ancak her azgın, günahkâr kimse inkâr eder. *
68:12مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ
Diyanet Meali:İyiliği hep engelleyen, saldırgan, günaha dadanmış…*

مُعْتَدُونَ : İsim. İsm-i Fâil. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: مُعْتَدٌ

2:190وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ
Diyanet Meali:Ancak aşırı gitmeyin.  Çünkü Allah aşırı gidenleri sevmez.
5:87وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ
Diyanet Meali:Ve (Allah’ın koyduğu) sınırları aşmayın. Çünkü Allah, haddi aşanları sevmez.
6:119إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, haddi aşanları çok iyi bilir.
7:55ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ
Diyanet Meali:Rabbinize alçak gönüllüce ve için için dua edin. Çünkü O, haddi aşanları sevmez. *
9:10وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ
Diyanet Meali:İşte onlar taşkınlık yapanların ta kendileridir.
10:74كَذَٰلِكَ نَطْبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ الْمُعْتَدِينَ
Diyanet Meali:İşte biz haddi aşanların kalplerini böylece mühürleriz.

عَدَاوَةٌ : İsim. 

5:14فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ
Diyanet Meali:Bu sebeple, biz de aralarına kıyamet gününe kadar sürecek düşmanlık ve kini salıverdik.
5:64وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ
Diyanet Meali:Biz onların arasına kıyamete kadar düşmanlık ve kin saldık.
5:82لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ
Diyanet Meali:(Ey Muhammed!) İman edenlere düşmanlık etmede insanların en şiddetlisinin kesinlikle Yahudiler (ile Allah’a ortak koşanlar) olduğunu görürsün.
5:91إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ
Diyanet Meali:Şeytan, (içki ve kumarla), ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak ister.
41:34فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ
Diyanet Meali:Bir de bakarsın ki, seninle arasında düşmanlık bulunan kimse sanki sıcak bir dost oluvermiştir.
60:4وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا
Diyanet Meali:“(Siz bir tek Allah’a inanıncaya kadar), sizinle bizim aramızda sürekli bir düşmanlık ve nefret belirmiştir.”

عَدُوٌّ : İsim. Çoğulu: أَعْدَاءُ

2:36وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ
Diyanet Meali:Bunun üzerine biz de, “Birbirinize düşman olarak inin.” dedik.
2:97قُلْ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَىٰ قَلْبِكَ
Diyanet Meali:De ki: “Her kim Cebrail’e düşman ise, bilsin ki o, onu (Kur’ân’ı)… senin kalbine indirmiştir.”
2:98مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ
Diyanet Meali:Her kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrail’e ve Mîkâil’e düşman olursa bilsin ki, Allah da inkâr edenlerin düşmanıdır. *
2:98فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ
Diyanet Meali:Allah da inkâr edenlerin düşmanıdır.
2:168وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:Şeytanın izinden yürümeyin. Çünkü o sizin için apaçık bir düşmandır.
2:208وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:Şeytanın adımlarını izlemeyin. Çünkü o, size apaçık bir düşmandır.
3:103وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ
Diyanet Meali:Allah’ın size olan nimetini hatırlayın. Hani sizler birbirinize düşmanlar idiniz de O, kalplerinizi birleştirmişti.
4:45وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَائِكُمْ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَلِيًّا وَكَفَىٰ بِاللَّهِ نَصِيرًا
Diyanet Meali:Allah, sizin düşmanlarınızı çok daha iyi bilir. Allah, dost olarak yeter. Allah, yardımcı olarak da yeter. *
4:101إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِينًا
Diyanet Meali:Şüphesiz kâfirler sizin apaçık düşmanınızdır.
6:112وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ
Diyanet Meali:İşte böylece biz her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman kıldık.
6:142وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:Şeytanın adımlarına uymayın. Çünkü o, sizin için apaçık bir düşmandır.
7:22وَأَقُلْ لَكُمَا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:“Şeytan size apaçık bir düşmandır, demedim mi?” 
7:24قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ
Diyanet Meali:Allah, dedi ki: “Birbirinizin düşmanı olarak inin (oradan).”
7:129قَالَ عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الْأَرْضِ
Diyanet Meali:Mûsâ, “Umulur ki, Rabbiniz düşmanınızı helâk edecek ve sizi bu yerde (Mısır’da) egemen kılıp, (nasıl davranacağınıza bakacaktır)” dedi.
7:150فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ
Diyanet Meali:“Sen de bana böyle davranarak düşmanları sevindirme.”
8:60تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ
Diyanet Meali:(Onlara karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet ve savaş atları hazırlayın). Onlarla Allah’ın düşmanını, sizin düşmanınızı … korkutursunuz.
8:60تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ
Diyanet Meali:(Onlara karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet ve savaş atları hazırlayın). Onlarla Allah’ın düşmanını, sizin düşmanınızı ve bunlardan başka sizin bilmediğiniz fakat Allah’ın bildiği diğer düşmanları korkutursunuz.
9:83فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَدًا وَلَنْ تُقَاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا
Diyanet Meali:De ki: “Artık siz benimle birlikte ebediyyen çıkmayacak ve benimle birlikte hiçbir düşmanla asla savaşmayacaksınız.”
9:114فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ
Diyanet Meali:(İbrahim’in, babası için af dilemesi, sadece ona verdiği bir söz yüzündendi).  Onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine açıkça belli olunca, ondan uzaklaştı.
9:120وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ
Diyanet Meali:(Çünkü onların, Allah yolunda çektikleri susuzluk, yorgunluk, açlık, kâfirleri öfkelendirmek üzere bir yere adım atmaları) ve düşmana karşı herhangi bir başarı kazanmaları gibi hiçbir olay yoktur ki karşılığında kendilerine iyi bir amel(in sevabı) yazılmış olmasın.
12:5إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:“Çünkü şeytan, insanın apaçık düşmanıdır.”
17:53إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا
Diyanet Meali:Çünkü şeytan insanın apaçık bir düşmanıdır.
18:50أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ
Diyanet Meali:Şimdi siz, beni bırakıp da İblis’i ve neslini, kendinize dostlar mı ediniyorsunuz? Hâlbuki onlar sizin için birer düşmandırlar.
20:39فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِي
Diyanet Meali:(Onu sandığın içine koy) ve denize (Nil’e) bırak ki, deniz onu kıyıya atsın da kendisini, hem bana düşman, (hem de ona düşman) olan birisi (Firavun) alsın.”
20:39وَعَدُوٌّ لَهُ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِنِّي
Diyanet Meali:(Onu sandığın içine koy ve denize bırak ki, deniz onu kıyıya atsın da kendisini, hem bana düşman), hem de ona düşman olan (birisi alsın). Sana da, ey Mûsâ, (sevilesin ve gözetimimizde yetiştirilesin diye) tarafımızdan bir sevgi bırakmıştım.”
20:80يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ قَدْ أَنْجَيْنَاكُمْ مِنْ عَدُوِّكُمْ
Diyanet Meali:(Allah, şöyle dedi:) “Ey İsrailoğulları! Sizi düşmanınızdan kurtardık…”
20:117فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوٌّ لَكَ وَلِزَوْجِكَ
Diyanet Meali:Biz de şöyle dedik: “Ey Âdem! Şüphesiz bu (İblis), sen ve eşin için bir düşmandır.”
20:123قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ
Diyanet Meali:Allah, şöyle dedi: “Birbirinize düşman olarak hepiniz oradan inin.”
25:31وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ
Diyanet Meali:Biz, işte böyle, her peygamber için suçlulardan bir düşman yarattık.
26:77فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ
Diyanet Meali:“Şüphesiz onlar benim düşmanımdır. Ancak âlemlerin Rabbi olan Allah, dostumdur.” *
28:8فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا
Diyanet Meali:Nihayet Firavun ailesi kendilerine düşman ve üzüntü kaynağı olacak olan o çocuğu bulup aldı.
28:15فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَٰذَا مِنْ شِيعَتِهِ وَهَٰذَا مِنْ عَدُوِّهِ
Diyanet Meali:(Mûsâ, halkın habersiz olduğu bir sırada şehre girdi). Orada biri kendi tarafından, diğeri düşmanı tarafından; kavga eden iki adam gördü.
28:15فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ
Diyanet Meali:Kendi tarafından olan, düşmanına karşı ondan yardım istedi.
28:15قَالَ هَٰذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:(Mûsâ da ona bir yumruk indirip onu öldürdü). Mûsâ, “Bu şeytanın işidir. O, gerçekten apaçık bir saptırıcı düşmandır” dedi.
28:19فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَا قَالَ يَا مُوسَىٰ أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ
Diyanet Meali:Mûsâ, ikisinin de düşmanı olan adamı yakalamak isteyince adam, “Ey Mûsâ! Dün birini öldürdüğün gibi, beni de öldürmek mi istiyorsun” dedi.
35:6إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا
Diyanet Meali:Şüphesiz şeytan sizin için bir düşmandır. Öyle ise (siz de) onu düşman tanıyın.
35:6إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا
Diyanet Meali: Şüphesiz şeytan sizin için bir düşmandır. Öyle ise (siz de) onu düşman tanıyın.
36:60أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:“(Ey Âdemoğulları! Ben, size), şeytana kulluk etmeyin. Çünkü o, sizin için apaçık bir düşmandır… (diye emretmedim mi)?”
41:19وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ
Diyanet Meali:Allah’ın düşmanlarının, toplanıp yığın yığın cehenneme sevk edilecekleri günü hatırla! *
41:28ذَٰلِكَ جَزَاءُ أَعْدَاءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِيهَا دَارُ الْخُلْدِ
Diyanet Meali:İşte böyle, Allah düşmanlarının cezası ateştir. (Âyetlerimizi inkâr etmelerinin cezası olarak) orada onlar için ebedîlik yurdu vardır.
43:62وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطَانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
Diyanet Meali:Sakın şeytan sizi yoldan çevirmesin. Çünkü o, size apaçık bir düşmandır. *
43:67الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ
Diyanet Meali:O gün Allah’a karşı gelmekten sakınanlar dışında, dostlar birbirine düşman olurlar. *
46:6وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً
Diyanet Meali:İnsanlar (kıyamet günü) toplandığında, o taptıkları kendilerine düşman oluverirler.
60:1يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ
Diyanet Meali:Ey İman edenler! Benim de düşmanım, sizin de düşmanınız olanları dost edinmeyin.
60:1يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ
Diyanet Meali:Ey İman edenler! Benim de düşmanım, sizin de düşmanınız olanları dost edinmeyin.
60:2إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً
Diyanet Meali:Şâyet onlar sizi ele geçirirlerse, size düşman olurlar…
61:14فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَىٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ
Diyanet Meali:Nihayet biz inananları, düşmanlarına karşı destekledik. Böylece üstün geldiler.
63:4هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ
Diyanet Meali:Onlar düşmandır, onlardan sakın! Allah onları kahretsin! Nasıl da (haktan) çevriliyorlar! 
64:14إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ
Diyanet Meali:Eşlerinizden ve çocuklarınızdan size düşman olabilecekler vardır. Onlardan sakının.
4:92فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ
Diyanet Meali:(Öldürülen kimse) mü’min olur ve düşmanınız olan bir topluluktan bulunursa, mü’min bir köle azad etmek gerekir.

عَدْوٌ : İsim. 

6:108فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ
Diyanet Meali:(Onların, Allah’ı bırakıp tapındıklarına sövmeyin), sonra onlar da haddi aşarak, bilgisizce Allah’a söverler.
10:90فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا
Diyanet Meali:Firavun da, askerleriyle birlikte zulmetmek ve saldırmak üzere, derhal onları takibe koyuldu.