ط ه ر

KÖK HARFLER: ط ه ر

ANLAM: 

طَهَرَ : Temiz olmak. Kir veya pislikten âri olmak. Tertemiz olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
طَهَرَ fiil-I 1 Temiz oldu 2/222
طَهَّرَ fiil-II 9 Temizledi 3/42
تَطَهَّرَ fiil-V 5 Temizlendi 9/108
طَهُورٌ isim 2 Temiz, tertemiz 25/48
أَطْهَرُ isim 4 En temiz, daha temiz, en pak 11/78
تَطْهِيرٌ isim 1 Temizlemek 33/33
مُطَهِّرٌ isim 1 Temizleyen, arındıran 3/55
مُطَهَّرٌ isim 6 Temizlenen 56/79 Müennes: مُّطَهَّرَةٌ
مُتَطَهِّرٌ isim 1 Temizlenen 2/222
مُطَّهِّرٌ isim 1 Temizlenen 9/108

Toplam 31


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • طَهُرَ
    • صَلُحَ > bak: ص ل ح
    • نَزُهَ
    • نَقِيَ
  • طَهَّرَ
    • أَصْلَحَ > bak: ص ل ح
    • نَقَّى
    • نَزَّهَ
    • نَظَّفَ
  • طَهَارَةٌ

Zıt Manada Kelimeler

  • طَهُرَ
    • تَدَنَّسَ
    • تَوَسَّخَ
    • تَلَطَّخَ
    • تَلَوَّثَ
  • طَهَّرَ
    • دَنَّسَ
    • وَسَّخَ
    • لَطَّخَ
    • لَوَّثَ
  • طَهَارَةٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Tuhr طُهْر Paklık, temizlik, taharet.
Tahûr طَهُور Tahir. Hem temiz hem temizleyici. Çok temiz.
Tâhir طَاهِر Temiz. Pak. Abdesti bozacak veya guslü icab ettirecek şeylerden birisiyle özürlü olmayan.
Tahâret طَهَارَة Temizlenmek.
Athar أَطْهَر Daha temiz.
Tathîr تَطْهِير Temizlemek. Yıkayıp pak etmek. Tahir kılmak.
Mutahhir مُطَهِّر Temizleyici. Temiz eden.
Mutahhar مُطَهَّر Temiz. Pak.  Müennes: Mutahhara
Tatahhur تَطَهُّر Temizlenmek. Paklanmak.
Mutatahhir مُتَطَهِّر Pak. Günah işlemekten teberri ve imtina eden, çekinen. Temiz kılınmış.
Mathara مَطْهَرَة 1: Su kabı, matara. 2: Gusülhane.

Matara kelimesi, “taharetleme, temizlenme aracı” anlamında mithera (مِطْهَرَة) sözcüğünden gelmektedir. (Hamza Ermiş)

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

طَهَرَ :  Fiil-I. 

2:222 فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ
Diyanet Meali: “Ay hâlinde kadınlardan uzak durun. Temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın.”

طَهَّرَ : Fiil-II. 

2:125 وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ
Diyanet Meali: İbrahim ve İsmail’e şöyle emretmiştik: “Tavaf edenler, kendini ibadete verenler … için evimi (Kâbe’yi) tertemiz tutun.”
3:42 إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ
Diyanet Meali: “(Ey Meryem!) Allah, seni seçti. Seni tertemiz yaptı ve seni dünya kadınlarına üstün kıldı.”
5:6 وَلَٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ
Diyanet Meali: Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister..
5:41 أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ
Diyanet Meali: Onlar, Allah’ın kalplerini temizlemeyi istemediği kimselerdir. 
8:11 وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ
Diyanet Meali: Sizi temizlemek için üzerinize gökten yağmur yağdırıyordu.
9:103 خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا
Diyanet Meali: Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve temizleyeceğin bir sadaka (zekât) al..
22:26 وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ
Diyanet Meali: “Evimi, tavaf edenler, namaz kılanlar, rükû ve secde edenler için temizle.”
33:33 إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا
Diyanet Meali: Ey Peygamberin ev halkı! Allah, sizden ancak günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor.
74:4 وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ
Diyanet Meali: Nefsini arındır. *

تَطَهَّرَ : Fiil-V 

2:222 فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ
Diyanet Meali: “Temizlendikleri vakit, Allah’ın size emrettiği yerden onlara yaklaşın.”
5:6 وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا
Diyanet Meali: Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanarak temizlenin.
7:82 أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ
Diyanet Meali: “Çıkarın bunları memleketinizden! Güya onlar kendilerini fazla temiz tutan insanlar!..”
9:108 فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ
Diyanet Meali: Orada temizlenmeyi seven adamlar vardır. Allah da tertemiz olanları sever.
27:56 أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ
Diyanet Meali: “Lût’un ailesini memleketinizden çıkarın. Çünkü onlar temiz kalmak isteyen insanlarmış(!)”

 طَهُورٌ : İsim. Sıfat.

25:48 وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا
Diyanet Meali: Gökten tertemiz bir su indirdik.
76:21 وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا
Diyanet Meali: Gümüş bileziklerle süsleneceklerdir. Rableri onlara tertemiz bir içecek içirecektir.

أَطْهَرُ : İsim. 

2:232 ذَٰلِكُمْ أَزْكَىٰ لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
Diyanet Meali: Bu, sizin için daha hayırlı ve daha temizdir. Allah bilir, siz bilmezsiniz.
11:78 قَالَ يَا قَوْمِ هَٰؤُلَاءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ
Diyanet Meali: Lût, dedi ki: “Ey Kavmim! İşte kızlarım. Onlar(la nikâhlanmanız) sizin için daha temizdir.”
33:53 ذَٰلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ
Diyanet Meali: Böyle davranmanız hem sizin kalpleriniz, hem de onların kalpleri için daha temizdir.
58:12 فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ذَٰلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَأَطْهَرُ
Diyanet Meali: (Peygamber ile baş başa konuşacağınız zaman), baş başa konuşmanızdan önce bir sadaka verin. Bu, sizin için daha hayırlı ve daha temizdir.

 تَطْهِيرٌ : İsim. Masdar. Tef’îl Bâbı (II. Bâb).

33:33 إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا
Diyanet Meali: Ey Peygamberin ev halkı! Allah, sizden ancak günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor.

مُطَهِّرٌ : İsim. İsm-i Fâil. Tef’îl Bâbı (II. Bâb). 

3:55 إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا
Diyanet Meali: “(Ey İsa!) Şüphesiz, senin hayatına ben son vereceğim. Seni kendime yükselteceğim. Seni inkâr edenlerden kurtararak temizleyeceğim…”

 مُطَهَّرُونَ : İsim. İsm-i Mef’ûl . Tef’îl Bâbı (II. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: مُطَهَّرٌ

56:79 لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
Diyanet Meali: Ona, ancak tertemiz olanlar dokunabilir. *

مُّطَهَّرَةٌ : İsim. İsm-i Mef’ûl. Tef’îl Bâbı (II. Bâb). Müennes.

2:25 وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
Diyanet Meali: Onlar için orada tertemiz eşler de vardır. Onlar orada ebedî kalacaklardır.
3:15 خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ
Diyanet Meali: “İçinde ebedî kalacakları (cennetler), tertemiz eşler ve Allah’ın rızası vardır.”
4:57 لَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِيلًا
Diyanet Meali: Onlara orada tertemiz eşler vardır. Onları, koyu gölgeler altında bulunduracağız.
80:14 مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ
Diyanet Meali: Yüksek, tertemiz… *
98:2 رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُو صُحُفًا مُطَهَّرَةً
Diyanet Meali: Bu delil, tertemiz sahifeleri okuyan, Allah tarafından gönderilen bir peygamberdir. *

 مُتَطَهِّرِينَ : İsim. İsm-i Fâil. Tefa’ul Bâbı (V. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali. Tekili: مُتَطَهِّرٌ

2:222 إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
Diyanet Meali: Şüphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri sever.”

 مُطَّهِّرِينَ : İsim. İsm-i Fâil. Tefa’ul Bâbı (V. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali. Tekili: مُطَّهِّرٌ

9:108 فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ
Diyanet Meali: Orada temizlenmeyi seven adamlar vardır. Allah da tertemiz olanları sever.