س ب غ

KÖK HARFLER: س ب غ

ANLAM: 

سَبَغَ : (Yaşam) hoş ve bereketli bir hale gelmek. Bir şey eksiksiz veya tam hale gelmek. Şehrine yönelmek, ulaşmak. Elbiseyi geniş veya uzun yapmak.

AÇIKLAMA:

دِرْعٌ سَابِغٌ : Tam ve geniş zırh. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ * أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ : “Geniş zırhlar yap, dokumasını sağlam tut” diye ona demiri yumuşak kıldık (34/11). “Suyun uygun yerlere ulaşmasını sağlayarak ve her uzva hakkını tam olarak vererek abdesti tam olarak yerine getirmek” anlamındaki إِسْبَاغُ اْلوُضُوءِ kullanımı ve “Nimetin Allah tarafından tamamlanması, ikmal edilmesi ve genişletilmesi anlamındaki إِسْبَاغُ النِّعَمِ kullanımı buradan müsteardır. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي اْلأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً : Allah’ın göklerde olanları da, yerde olanları da buyruğunuz altına verdiğini, nimetlerini açık ve gizli olarak size bolca ihsan ettiğini görmez misiniz? (31/20). (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

سَبَغَ (geniş zaman يَسْبُغُ mastar isim سُبُوغٌ):

سَبَغَ الْعَيْشُ : Yaşam hoş ve bereketli bir hale geldi.

سَبَغَ الشَّىْءُ : O şey eksiksiz veya tam hale geldi.

سَبَغَ اِلَى بَلَدِهِ : Şehrine yöneldi ve ulaştı.

اَسْبَغَهُ : O şeyi eksiksiz, tam, etraflı yaptı.

اَسْبَغَ الثَّوْبَ : Elbiseyi geniş veya uzun yaptı.

اَسْبَغَ اللّٰهُ عَلَيْهِ نِعْمَتَهُ : Allah (c.c.), onun üzerindeki lütfunu tamamladı ya da etraflı kıldı.

اَسْبَغَ الْوُضُوءَ (mastar isim اِسْبَاغٌ): Abdestini eksiksiz ve tam olarak aldı.

لَبِسَ دِرْعًا سَابِغَةً : Etraflı bir zırha büründü = اَسْبَغ

 دِرْعٌ سَابِغَةٌ : Geniş, uzun veya etraflı bir zırh. (سَابِغَاتٌ ve سَوَابِغُ çoğul hali).

مَطْرَةٌ سَابِغَةٌ : Bereketli bir yağmur.

نِعْمَةٌ سَابِغَةٌ : Tam, eksiksiz, etraflı ihsan veya lütuf.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnek
أَسْبَغَfiil-IV1Bollaştırdı, tamamladı.31/20
سَابِغَةٌisim1Zırhın geniş olanı, geniş zırh. 34/11

Toplam2

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Sâbig سَابِغ Tam. Tafsilatlı. Uzun. Azim. Müennes: Sâbiga

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أَسْبَغَ : Fiil-IV.

31:20وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً
Diyanet Meali:Ve açıkça yahut gizlice üzerinizdeki nimetlerini tamamladığını (görmediniz mi?)

سَابِغَاتٌ : İsim. Kurallı bayan Çoğul. Tekili: سَابِغَةٌ

34:11أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ 
Diyanet Meali:(Bütün vücudu örtecek) zırhlar yap, işçilikte de ölçüyü tuttur.