KÖK HARFLER:  ث ق ف

ANLAM: 

ثَقِفَ : Bulmak veya ele geçirmek, yakalamak.

AÇIKLAMA:

ثَقْفٌ : Bir şeyi idrak etmede ve yapmada, icra etmede usta veya mahir olmak. Buradan hareketle “bir şeyi idrak etmede ve yapmada, icra etmede usta ve mahir olan kimseye” رَجُلٌ ثَقْفٌ denmiştir. Burada müstear olarak, silah eğitimi almak demek olan مُثاَقَفَة kelimesi kullanılmıştır. 

رُمْحٌ مُثَقَّف : Doğrultulmuş ya da tesviye edilmiş mızrak. 

“Mızrakları, yayları veya demirden ya da sağlam odundan yapılmış diğer eğri nesneleri doğrultmak için kullanılan alete” ثِقَاف denir. “Bakışdaki bir ustalıktan, muhabbetten dolayı, şöyle bir şeyi gözüyle idrak etti, algıladı ya da yakaladı” anlamında ثَقِفَ كَذَا denilmiştir. Sonradan mecazi olarak, beraberinde herhangi bir maharet olmasa bile, “idrak etme, yakalama” anlamında kullanılmıştır. 

Yüce Allah şöyle buyurmuştur: وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ Onları nerede yakalarsanız öldürün (2/191); فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ Eğer savaşta, onları yakalarsan.. (8/57); مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلاً Lanetlenmiş olarak, nerede ele geçirilirlerse tutulurlar ve şiddetli bir şekilde de öldürülürler (33/61). (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

ثَقِفَ (geniş zaman يَثْقِفُ mastar isim ثَقْفٌ): Yetenekli veya becerikli oldu; hızlı veya zeki oldu; akıllı veya bilgeydi ya da öyle oldu.

ثَقِفْتُ الْحَدِيثَ : Hadisleri çabucak anladım.

ثَقِفَهُ : Anlamları: (1) Bilgisi veya eylemleriyle o şeyi elde etti veya kavradı; (2) ona yetişti; (3) onu buldu; (4) onu bastırdı; (5) onun üzerinde hâkimiyet kurdu, (6) onu alt etti veya ona sahip oldu; (7) onu etkiledi.