KÖK HARFLER: ر خ و
ANLAM:
رَخِىَ : (Bir şey) yumuşak, gevşek, sarkık veya kırılgan olmak. (Yaşam) kolay veya bereketli hale gelmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
رَخِىَ (geniş zaman يَرْخَى mastar ismi رَخَاوَةٌ ve رَخًا): Bir şey; yumuşak, gevşek, sarkık veya kırılgan idi ya da o hale geldi.
رَخَا (geniş zaman يَرْخُو) ve رَخَى (geniş zaman يَرْخَى) ve رَخِىَ (geniş zaman يَرْخَى):
رَخَا الْعَيْشُ : Yaşam kolay veya bereketli hale geldi.
رُخَاءٌ ve رِيحٌ: Yumuşak veya hafif bir rüzgar; hiçbir şeyi yerinden oynatmayan hafif rüzgar; yumuşak ve hızlı bir rüzgar; Allah’ın (c.c.) takdirine karşı gelmeyen veya ters düşmeyen bir rüzgar.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| رُخَاءٌ | isim | 1 | Hiçbir şeyi sarsmadan sür’atli fakat yumuşak olarak hareket ediş | 38/36 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- رَخُوَ
- رَخَاءٌ
- اِرْتِخَاءٌ (a)
- تَسَيُّبٌ > bak: س ي ب
- تَرَاخٍ > bu kök
- اِرْتِخَاءٌ (b)
- إِهْمَالٌ
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Rahv | رَخْو | Gevşek, sölpük, rahavetli. |
| Rıhv(e) | رِخْوَة | Rehavetli, gevşek. Harf sükun ile söylenirken sesin akması hali. |
| Rehâvet | رَخَاوَة | Vücutta görülen gevşeklik, ağırlık, tembellik. |
| Terâhî | تَرَاخِى | İşte gayretsizlik, gevşeklik, ihmal. |
| Müterâhî | مُتَرَاخِى | Yavaş hareket eden, ağır davranan. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
رُخَاءٌ : İsim.
| 38:36 | فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ |
| Diyanet Meali: | Biz de rüzgârı onun buyruğuna verdik. Rüzgâr, onun emriyle dilediği yere hafif hafif eserdi.* |