م ر ج

KÖK HARFLER: م ر ج

ANLAM: 

مَرَجَ : (İş) karmaşık ve dengesiz bir duruma gelmek, öyle ki insanın o karışıklıktan kendini kurtarması zordur. (İnsanlar) kararsızlaşmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

هَرْجٌ وَ مَرْجٌ : Bir işteki karmaşıklık veya dengesizlik.

مَرْجَانٌ : Mercan, küçük inci

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
مَرَجَ fiil-I 2 Akıttı, salıverdi 25/53
مَرِيجٌ isim 1 Zor, karışık, sıkışık, dar 50/5
مَارِجٌ isim 1 Parlak alev 55/15
مَرْجَانٌ isim 2 Mercan, küçük inci 55/58

Toplam 6

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • مَرَجَ (a)
  • مَرَجَ (b)
  • مَرْجٌ
    • اِرْتِيَاحٌ > bak: ر و ح
    • اِطْمِئْنَانٌ > bak: ط م ن
    • سَكِينَةٌ > bak: س ك ن
    • هُدُوءٌ
  • مَرَجٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Merc (Merec) مَرْج Katıştırmak. Kararsızlık. Izdırab. Bozulmak. Çayır, çayırlık. Hercümerc
Mâric مَارِج Dumansız ateş, alev.
Merîc مَرِيج Karışık. Muzdarib. Sıkıntılı. Çeşitli nesne, muhtelif. Merîc nehri
Mercân  مَرْجَان Tropik ve ılık denizlerde yaşayan, geniş resifler oluşturan, mercanlar sınıfının örneği olan, kırmızı kalker iskeletli hayvan.

Hercümerc kelimesi, “kargaşa, kaos” anlamına gelen herc ü merc (هرج و مرج) deyiminden gelmektedir.

Mercân kelimesi, “bir deniz yaratığı, bundan elde edilen ziynet maddesi” anlamına gelen mercân (مرجان) sözcüğünden gelmektedir. Bu kelime Eski Yunancadaki “inci” kelimesi ile eş kökenlidir. Eski Yunancadaki “inci” kelimesinden, “margarin”, “margarit”, “mürver” kelimeleri de türetilmiştir. (Nişanyan Sözlük) 

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

مَرَجَ :  Fiil-I. 

25:53وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ
Diyanet Meali:O, iki denizi salıverendir.
55:19مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ
Diyanet Meali:(Suları acı ve tatlı olan) iki denizi salıvermiştir; birbirine kavuşuyorlar. *

مَرِيجٌ : İsim. Sıfat. 

50:5بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَرِيجٍ
Diyanet Meali:Hatta gerçek kendilerine gelince onu yalanladılar. Artık onlar kararsız bir hâldedirler. *

مَارِجٌ : İsim. İsm-i Fâil. 

55:15وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ
Diyanet Meali:“Cin”i de yalın bir ateşten yarattı. *

مَرْجَانٌ : İsim. 

55:22يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ
Diyanet Meali:O denizlerin her ikisinden de inci ve mercan çıkar. *
55:58كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ
Diyanet Meali:Onlar sanki yakut ve mercandır. *