KÖK HARFLER: ق ر ب
ANLAM:
قَرَبَ : Bir şeye yakın olmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| قَرَبَ | fiil-I | 11 | Yaklaştı, mübaşeret etti, yaptı, işledi | 4/43 |
|
| قَرَّبَ | fiil-II | 5 | Allah’ın rızasına nail olmak için takdim etti, yakınlaştırdı | 51/27 |
|
| اِقْتَرَبَ | fiil-VIII | 5 | Çok yaklaştı, pek yakın oldu | 21/1 |
|
| قُرْبَةٌ | isim | 2 | (Allah’ın rızasına) yaklaştırıcı, (Allah katında) yakınlık sağlayıcı husus | 9/99 | Çoğul: قُرُبَاتٌ |
| قَرِيبٌ | isim | 26 | Yakın | 14/44 |
|
| قُرْبَى | isim | 16 | Akraba, yakın | 35/18 |
|
| أَقْرَبُ | isim | 19 | En yakın, daha yakın | 56/85 |
|
| مُقَرَّبٌ | isim | 8 | Yaklaştırılmış | 26/42 |
|
| مَقْرَبَةٌ | isim | 1 | Yakınlık, akrabalık | 90/15 |
|
| قُرْبَانٌ | isim | 3 | Kurbanlık hayvan ve sair Allah’ın rızasına nail kılıcı şey | 3/183 |
|
|
| Toplam | 96 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Kurb | قُرْب | Yakınlık. |
|
| Kurbet | قُرْبَة | Yakınlık. Allah’a manevi yakınlığa sebeb olan ameli salih. |
|
| Kurbiyyet | قُرْبِيَّة | Yakınlık kazanmak. Yakınlık. |
|
| Karîb | قَرِيب | Çok yakın. Yerce ve mekanca uzak olmayan. Yakın hısım. |
|
| Kurbân | قُرْبَان | Allah’ın rızasını kazanmaya sebep olan şey. |
|
| Akrab | أَقْرَب | En yakın, daha yakın. |
|
| Akrabâ’ | أَقْرَبَاء | Aralarında soyca, nesebce yakınlık olanlar. Yakınlar. |
|
| Kırba | قِرْبَة | Sakaların içinde su taşıdıkları ağzı dar, altı geniş, deriden yapılmış kap, su kabı, matara. |
|
| Makrebe | مَقْرَبَة | Yakınlık. Akrabalık. |
|
| Takrîb | تَقْرِيب | Yaklaştırma. Aşağı yukarı ve tahmin ile kat’i olmayan şey söyleme. Tahmin.Yaklaştırma. Aşağı yukarı ve tahmin ile kat’i olmayan şey söyleme. Tahmin. | Takrîbî |
| Mukarreb | مُقَرَّب | Yakınlaşmış. Yakınlaştırılmış. Yakın. | Mukarrebûn |
| Mukârebet | مُقَارَبَة | Akrabalık, yakınlık. |
|
| Takarrüb | تَقَرُّب | Yakınlaşmak. Yaklaşmak. |
|
| Tekârüb | تَقَارُب | Birbirine yaklaşma. Birbirine yakın gelme. |
|
| İktirâb | اِقْتِرَاب | Yaklaşma, yanaşma. |
|
| İstikrâb | اِسْتِقْرَاب | Yaklaştırma, yakınlaştırma. Akraba olma. |
|
| Müstakrib | مُسْتَقْرِب | Yaklaştırıcı, yaklaştıran. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
قَرَبَ : Fiil-I.
| 2:35 | وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ |
| Diyanet Meali: | “Orada dilediğiniz gibi bol bol yiyin, ama şu ağaca yaklaşmayın…” |
| 2:187 | تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا |
| Diyanet Meali: | Bunlar, Allah’ın koyduğu sınırlardır. Bu sınırlara yaklaşmayın. |
| 2:222 | وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ |
| Diyanet Meali: | (Ay hâlinde kadınlardan uzak durun). Temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın. |
| 4:43 | يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Ey iman edenler! Sarhoş iken … namaza yaklaşmayın. |
| 6:151 | وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ |
| Diyanet Meali: | (Zina ve benzeri) çirkinliklere, bunların açığına da gizlisine de yaklaşmayın. |
| 6:152 | وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ |
| Diyanet Meali: | Rüşdüne erişinceye kadar yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın. |
| 7:19 | فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ |
| Diyanet Meali: | “Dilediğiniz yerden yiyin. Fakat şu ağaca yaklaşmayın.” |
| 9:28 | فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَٰذَا |
| Diyanet Meali: | (Allah’a ortak koşanlar ancak bir pislikten ibarettir). Artık bu yıllarından sonra, Mescid-i Haram’a yaklaşmasınlar. |
| 12:60 | فَإِنْ لَمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِنْدِي وَلَا تَقْرَبُونِ |
| Diyanet Meali: | “Eğer onu bana getirmezseniz, artık benim yanımda size verilecek tek ölçek (zahire) bile yoktur ve bir daha da bana yaklaşmayın.” * |
| 17:32 | وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا |
| Diyanet Meali: | Zinaya yaklaşmayın. Çünkü o, son derece çirkin bir iştir ve çok kötü bir yoldur. * |
| 17:34 | وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ |
| Diyanet Meali: | Rüştüne erişinceye kadar, yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın. |
قَرَّبَ : Fiil-II.
| 5:27 | وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا |
| Diyanet Meali: | (Ey Muhammed!) Onlara, Âdem’in iki oğlunun haberini gerçek olarak oku. Hani ikisi de birer kurban sunmuşlardı… |
| 19:52 | وَنَادَيْنَاهُ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِيًّا |
| Diyanet Meali: | Ona, Tûr dağının sağ tarafından seslendik ve kendisi ile gizlice konuşmak için kendimize yaklaştırdık. * |
| 34:37 | وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِنْدَنَا زُلْفَىٰ |
| Diyanet Meali: | Ne mallarınız ne de çocuklarınız, sizi bizim katımıza daha çok yaklaştıran şeylerdir! |
| 39:3 | مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَىٰ |
| Diyanet Meali: | “Biz onlara sadece, bizi Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz.” |
| 51:27 | فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ |
| Diyanet Meali: | Onu önlerine koydu. “Yemez misiniz?” dedi. * |
اِقْتَرَبَ : Fiil-VIII.
| 7:185 | وَأَنْ عَسَىٰ أَنْ يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ |
| Diyanet Meali: | (Onlar göklerdeki ve yerdeki sınırsız hükümranlık ve nizama , Allah’ın yarattığı her şeye), ecellerinin yaklaşmış olabileceğine (hiç bakmadılar mı)? |
| 21:1 | اِقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ |
| Diyanet Meali: | İnsanların hesaba çekilmeleri yaklaştı. Hâlbuki onlar gaflet içinde yüz çevirmekteler. * |
| 21:97 | وَاقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَاخِصَةٌ أَبْصَارُ الَّذِينَ كَفَرُوا |
| Diyanet Meali: | Gerçek vaad (kıyametin kopması) yaklaşır, bir de bakarsın inkâr edenlerin gözleri açılıp donakalmıştır. |
| 54:1 | اِقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ |
| Diyanet Meali: | Kıyamet yaklaştı ve ay yarıldı. * |
| 96:19 | كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ |
| Diyanet Meali: | Hayır! Sakın sen ona uyma; secde et ve Rabbine yaklaş. * |
قُرْبَةٌ : İsim. Çoğulu: قُرُبَاتٌ
| 9:99 | أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ |
| Diyanet Meali: | Bilesiniz ki bu, (Allah katında) onlar için yakınlıktır. Allah, onları rahmetine sokacaktır. |
قُرُبَاتٌ : İsim. Çoğul. Tekili: قُرْبَةٌ
| 9:99 | وَيَتَّخِذُ مَا يُنْفِقُ قُرُبَاتٍ عِنْدَ اللَّهِ |
| Diyanet Meali: | Harcayacaklarını, Allah katında yakınlığa (ve Peygamberin dualarını almağa) vesile sayarlar. |
قَرِيبٌ : İsim.
| 4:77 | لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ |
| Diyanet Meali: | “Bizi yakın bir zamana kadar erteleseydin ya!” |
| 9:42 | لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَاتَّبَعُوكَ |
| Diyanet Meali: | Eğer yakın bir dünya menfaati ve kolay bir yolculuk olsaydı, (sefere katılmayan münafıklar da) mutlaka sana uyarlardı. |
| 11:61 | فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ |
| Diyanet Meali: | “Öyle ise O’ndan bağışlanma dileyin; sonra da O’na tövbe edin. Şüphesiz Rabbim yakındır ve dualara cevap verendir.” |
| 11:64 | وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ |
| Diyanet Meali: | “(Ey kavmim! İşte size mucize olarak Allah’ın dişi bir devesi. Bırakın onu, Allah’ın arzında yayılıp otlasın.) Ona kötülük dokundurmayın, yoksa sizi yakın bir azap yakalar.” |
| 14:44 | رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ نُجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَ |
| Diyanet Meali: | “Ey Rabbimiz! Yakın bir süreye kadar bizi ertele de senin çağrına uyalım ve peygamberlerin izinden gidelim.” |
| 34:50 | وَإِنِ اهْتَدَيْتُ فَبِمَا يُوحِي إِلَيَّ رَبِّي إِنَّهُ سَمِيعٌ قَرِيبٌ |
| Diyanet Meali: | “Eğer hidayete ermişsem, bu da Rabbimin bana vahyettiği sayesindedir. Şüphesiz O, hakkıyla işitendir, kuluna çok yakındır.” |
| 34:51 | وَلَوْ تَرَىٰ إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ |
| Diyanet Meali: | Sen onları, dehşetli bir korkuya kapılıp da kaçıp kurtulamayacakları ve yakın bir yerden yakalanacakları zaman bir görsen! * |
| 42:17 | وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ |
| Diyanet Meali: | Sen nereden bileceksin belki de o saat (kıyamet) yakındır. |
| 48:18 | فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا |
| Diyanet Meali: | (Gönüllerinde olanı bilmiş), onlara huzur, güven duygusu vermiş ve onlara yakın bir fetih … nasip etmiştir. |
| 48:27 | فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذَٰلِكَ فَتْحًا قَرِيبًا |
| Diyanet Meali: | Allah, sizin bilmediğinizi bildi ve size bundan başka yakın bir fetih daha verdi. |
| 50:41 | وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ |
| Diyanet Meali: | (Ey Muhammed!) Çağırıcının yakın bir yerden sesleneceği gün, (o sese) kulak ver. * |
| 59:15 | كَمَثَلِ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِيبًا ذَاقُوا وَبَالَ أَمْرِهِمْ |
| Diyanet Meali: | Onların durumu, kendilerinden az öncekilerin (Mekkeli müşriklerin) durumu gibidir. Onlar (Bedir’de) yaptıklarının cezasını tatmışlardır. |
| 61:13 | وَأُخْرَىٰ تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ |
| Diyanet Meali: | Seveceğiniz başka bir kazanç daha var: Allah’tan bir yardım ve yakın bir fetih (Mekke’nin fethi). |
| 63:10 | رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ |
| Diyanet Meali: | “Ey Rabbim! Beni yakın bir zamana kadar geciktirsen de sadaka verip (iyilerden olsam)!” |
| 78:40 | إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz biz sizi … yakın bir azaba karşı uyardık. |
| 2:186 | وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ |
| Diyanet Meali: | Kullarım, beni senden sorarlarsa, (bilsinler ki), gerçekten ben (onlara çok) yakınım. |
| 2:214 | أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ |
| Diyanet Meali: | İyi bilin ki, Allah’ın yardımı pek yakındır. |
| 4:17 | إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ |
| Diyanet Meali: | Allah katında (makbul) tövbe, ancak bilmeyerek günah işleyip sonra çok geçmeden tövbe edenlerin tövbesidir. |
| 7:56 | إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz, Allah’ın rahmeti iyilik edenlere çok yakındır. |
| 11:81 | إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ |
| Diyanet Meali: | “Onların azabla buluşma zamanı sabahtır. Sabah yakın değil midir?!” |
| 13:31 | تُصِيبُهُمْ بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِنْ دَارِهِمْ |
| Diyanet Meali: | (Allah’ın sözü yerine gelinceye kadar, inkâr edenlere) yaptıkları işler sebebiyle (devamlı olarak), ya büyük bir felaket gelecek veya o felaket yurtlarının yakınına inecektir. |
| 17:51 | وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَ قُلْ عَسَىٰ أَنْ يَكُونَ قَرِيبًا |
| Diyanet Meali: | Ve “Ne zamanmış o?” diyecekler. De ki: “Yakın olsa gerek!” |
| 21:109 | وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَمْ بَعِيدٌ مَا تُوعَدُونَ |
| Diyanet Meali: | “Tehdit edildiğiniz şey yakın mı yoksa uzak mı, bilmiyorum.” |
| 33:63 | وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا |
| Diyanet Meali: | Ne bilirsin, belki de kıyamet yakında gerçekleşir. |
| 70:7 | وَنَرَاهُ قَرِيبًا |
| Diyanet Meali: | Biz ise onu yakın görüyoruz. * |
| 72:25 | قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا |
| Diyanet Meali: | De ki: “Sizin uyarıldığınız şey yakın mıdır, yoksa Rabbim ona uzun bir süre mi koyacaktır, bilemem.” * |
قُرْبَى : İsim.
| 2:83 | وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ |
| Diyanet Meali: | “Anne babaya, yakınlara, yetimlere, (yoksullara) iyilik edeceksiniz…” (diye söz almıştık). |
| 2:177 | وَآتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ |
| Diyanet Meali: | (İyilik), mala olan sevgilerine rağmen, onu yakınlara, yetimlere, yoksullara … verenlerin … (tutum ve davranışlarıdır). |
| 4:8 | وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُو الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ |
| Diyanet Meali: | Miras taksiminde (kendilerine pay düşmeyen) akrabalar, yetimler ve fakirler hazır bulunurlarsa, onlara da maldan bir şeyler verin. |
| 4:36 | وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ |
| Diyanet Meali: | Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara … iyilik edin. |
| 4:36 | وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَالْجَارِ الْجُنُبِ |
| Diyanet Meali: | Yakın komşuya, uzak komşuya… |
| 5:106 | فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | Eğer şüphe ederseniz, (onları namazdan sonra alıkorsunuz da) Allah adına, “Akraba da olsa, şahitliğimizi hiçbir karşılığa değişmeyiz.” diye yemin ederler. |
| 6:152 | وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | (Birisi hakkında) konuştuğunuz zaman yakınınız bile olsa âdil olun. |
| 8:41 | فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | (Bilin ki, ganimet olarak aldığınız herhangi bir şeyin) beşte biri mutlaka Allah’a, Peygamber’e, onun yakınlarına, (yetimlere, yoksullara ve yolculara) aittir. |
| 9:113 | مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | (Cehennem ehli oldukları açıkça kendilerine belli olduktan sonra), -yakınları da olsalar- Allah’a ortak koşanlar için af dilemek ne Peygambere yaraşır, ne de mü’minlere. |
| 16:90 | إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder. |
| 17:26 | وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ |
| Diyanet Meali: | Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya haklarını ver. |
| 24:22 | وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | İçinizden varlık ve servet sahibi kimseler yakınlarına, (düşkünlere ve Allah yolunda hicret edenlere kendi mallarından bir şey) vermeyeceklerine yemin etmesinler. |
| 30:38 | فَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيل |
| Diyanet Meali: | Öyle ise akrabaya, yoksula, ve yolcuya hakkını ver. |
| 35:18 | وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَىٰ حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | Günah yükü ağır olan kimse, (bir başkasını), günahını yüklenmeye çağırırsa, ondan hiçbir şey yüklenilmez, çağırdığı kimse yakını da olsa. |
| 42:23 | قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Ben buna (yaptığım tebliğ görevine) karşılık sizden, akrabalıktan doğan sevgiden başka bir ücret istemiyorum.” |
| 59:7 | مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ |
| Diyanet Meali: | Allah’ın, (fethedilen) memleketlerin ahalisinden savaşılmaksızın peygamberine kazandırdığı mallar; Allah’a, peygambere, onun yakınlarına, (yetimlere, yoksullara ve yolda kalmışlara) aittir. |
أَقْرَبُ : İsim.
| 2:180 | الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ |
| Diyanet Meali: | (Sizden birinize ölüm gelip çattığı zaman, eğer geride bir hayır, mal bırakmışsa), anaya, babaya ve yakın akrabaya (meşru bir tarzda) vasiyette bulunması (size farz kılındı). |
| 2:215 | قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Hayır olarak ne harcarsanız o, ana-baba, akraba … içindir.” |
| 2:237 | وَأَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ وَلَا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ |
| Diyanet Meali: | Bununla birlikte (ey erkekler), sizin vazgeçmeniz takvaya (Allah’a karşı gelmekten sakınmaya) daha yakındır. Aranızda iyilik yapmayı da unutmayın. |
| 3:167 | هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمَانِ |
| Diyanet Meali: | Onlar o gün, imandan çok küfre yakın idiler. |
| 4:7 | لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ |
| Diyanet Meali: | Ana, baba ve akrabaların (miras olarak) bıraktıklarından erkeklere bir pay vardır. |
| 4:7 | وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ |
| Diyanet Meali: | Ana, baba ve akrabaların bıraktıklarından kadınlara da bir pay vardır. |
| 4:11 | آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا |
| Diyanet Meali: | Babalarınız ve oğullarınızdan, hangisinin size daha faydalı olduğunu bilemezsiniz. |
| 4:33 | وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ |
| Diyanet Meali: | (Erkek ve kadından) her biri için ana-babanın ve akrabanın bıraktıklarından (pay alan) varisler kıldık. |
| 4:135 | وَلَوْ عَلَىٰ أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ |
| Diyanet Meali: | Kendiniz, ana babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa, (Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun). |
| 5:8 | اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ |
| Diyanet Meali: | Âdil olun. Bu, Allah’a karşı gelmekten sakınmaya daha yakındır. |
| 5:82 | وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Yine onların iman edenlere sevgi bakımından en yakınının da “Biz hıristiyanlarız” diyenler olduğunu mutlaka görürsün. |
| 16:77 | وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ |
| Diyanet Meali: | Kıyamet’in kopması, bir göz kırpması gibi veya daha az bir zamandır. |
| 17:57 | أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ |
| Diyanet Meali: | Onların yalvardıkları bu varlıklar, “hangimiz daha yakın olacağız” diye Rablerine vesile ararlar. |
| 18:24 | وَقُلْ عَسَىٰ أَنْ يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَٰذَا رَشَدًا |
| Diyanet Meali: | “Umarım Rabbim beni, bundan daha doğru olana ulaştırır” de. |
| 18:81 | فَأَرَدْنَا أَنْ يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا |
| Diyanet Meali: | “Böylece, Rablerinin onlara, bu çocuğun yerine daha hayırlı ve daha merhametli bir çocuk vermesini diledik.” * |
| 50:16 | وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ |
| Diyanet Meali: | Çünkü biz, ona şah damarından daha yakınız. |
| 56:85 | وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَلَٰكِنْ لَا تُبْصِرُونَ |
| Diyanet Meali: | Biz ise ona sizden daha yakınız. Fakat siz göremezsiniz. * |
| 22:13 | يَدْعُو لَمَنْ ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِنْ نَفْعِهِ |
| Diyanet Meali: | Zararı faydasından daha yakın olana tapar. |
| 26:214 | وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ |
| Diyanet Meali: | (Önce) en yakın akrabanı uyar. * |
مُقَرَّبُونَ : İsim. İsm-i Mef’ûl. Tef’îl Bâbı (II. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: مُقَرَّبٌ
| 3:45 | وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ |
| Diyanet Meali: | “Dünyada da, ahirette de itibarlı ve Allah’a çok yakın olanlardandır.” |
| 7:114 | قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ |
| Diyanet Meali: | Firavun, “Evet. Üstelik siz (ücretle de kalmayacaksınız) mutlaka benim en yakınlarımdan olacaksınız” dedi. * |
| 26:42 | قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًا لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ |
| Diyanet Meali: | Firavun, “Evet, hem o takdirde mutlaka bana yakın kimselerden olacaksınız” dedi. * |
| 56:11 | أُولَٰئِكَ الْمُقَرَّبُونَ |
| Diyanet Meali: | İşte onlar (Allah’a) yaklaştırılmış kimselerdir. * |
| 56:88 | فَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ |
| Diyanet Meali: | Fakat (ölen kişi) Allah’a yakın kılınmışlardan ise…* |
| 83:21 | يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ |
| Diyanet Meali: | Ona, Allah’a yakın olanlar şâhit olur. * |
| 83:28 | عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ |
| Diyanet Meali: | Bir pınar ki, Allah’a yakın olanlar ondan içerler. * |
| 4:172 | لَنْ يَسْتَنْكِفَ الْمَسِيحُ أَنْ يَكُونَ عَبْدًا لِلَّهِ وَلَا الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ |
| Diyanet Meali: | Mesih de, Allah’a yakın melekler de, Allah’a kul olmaktan asla çekinmezler. |
مَقْرَبَةٌ : İsim.
| 90:15 | يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ |
| Diyanet Meali: | (Yahut şiddetli bir açlık gününde) kendisiyle yakınlığı olan bir yetimi, (yahut yerde sürünen bir yoksulu doyurmaktır). * |
قُرْبَانٌ : İsim.
| 3:183 | إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ |
| Diyanet Meali: | “Allah, bize, (ateşin yiyeceği) bir kurban getirmedikçe hiçbir peygambere inanmamamızı emretti” (dediler). |
| 5:27 | وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا |
| Diyanet Meali: | (Ey Muhammed!) Onlara, Âdem’in iki oğlunun haberini gerçek olarak oku. Hani ikisi de birer kurban sunmuşlardı… |
| 46:28 | فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً |
| Diyanet Meali: | Allah’ı bırakıp O’na yakınlık sağlamaları için edindikleri ilâhlar kendilerine yardım etseydi ya!? |