ط و ر

KÖK HARFLER: ط و ر

ANLAM: 

طَارَ : Bir şey etrafında dolanıp durmak. Birine yaklaşmak. 

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

طَارَ (geniş zaman يَطُورُ mastar isim طَوْرٌ ve طَوْرَانٌ):

طَارَ حَوْلَهُ : O şey etrafında dolanıp durdu.

طَارَ بِفُلَانٍ : Falanca birine yaklaştı.

طَوْرٌ : Bir kez; bir sefer (çoğul hali اَطْوَارٌ ).

فَعَلَ ذٰلِكَ طَوْرًا بَعْدَ طَوْرٍ : Onu defalarca yaptı.

جِئْتُهُ اَطْوَارًا : Ona çok kez geldim.

طَوْرٌ durum; koşul; mahiyet, biçim veya tarz; yapı veya görünüş, manasına gelmektedir.

اَلنَّاسُ اَطْوَارٌ : İnsanoğlu çeşitli türlerde ve hallerdedir.

طَوْرٌ miktar; ölçü; had; limit, manasına da gelmektedir.

جَاوَزَ فُلَانٌ طَوْرَهُ : Filanca meşru ölçüsünü veya haddini aşmıştır. Uzunluk ve genişlik bakımından bir şeye eşit veya eş olan bir şey, manasına da gelmektedir.

طَوْرٌ : Bir evin avlusu; ağaç veren bir dağ veya herhangi bir dağ.

اَلطُّورُ : Yüce Kuran’da aynı zamanda طُورِ سَيْنَاءَ veya طُورِ سٖينٖينَ şeklinde de adlandırılan Sina Dağı için kullanılmıştır.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
طُورٌ isim 10 Dağ, Tûr dağı 19/52
أَطْوَارٌ isim 1 Tavır, halet, durum (çoğul) 71/14 Tekil: طَوْرٌ

Toplam 11


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Tûr طُور 1: Dağ. 2: Had ve mikdar. Tûr Dağı
Tavır (Tavr) طَوْر  Suret. Hareket, hal, vaziyet. Çoğulu: Etvâr
Davranmak ——— Bir kimseye veya bir şeye karşı belli tavır takınmak.

“Bir kimseye veya bir şeye karşı belli tavır takınmak” anlamındaki davranmak kelimesi, tavır (طور) sözcüğünden gelmektedir. Bu kelime, “Bir şeye el atmak, girişmek” anlamındaki Türkçe kökenli “davranmak” ile karıştırılmamalıdır. (Nişanyan Sözlük) 

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

طُورٌ : İsim. 

2:63 وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ
Diyanet Meali: Hani, (Tevrat ile amel edeceğinize dair) sizden sağlam bir söz almış, Tûr dağını da tepenize dikmiştik.
2:93 وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ
Diyanet Meali: Hani, Tûr’u tepenize dikerek sizden söz almıştık..
4:154 وَرَفَعْنَا فَوْقَهُمُ الطُّورَ بِمِيثَاقِهِمْ وَقُلْنَا لَهُمُ ادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا
Diyanet Meali: Verdikleri sağlam söz(ü yerine getirmemeleri) sebebiyle “Tûr”u üzerlerine kaldırdık ve onlara, “Tevazu ile kapıdan girin” dedik.
19:52 وَنَادَيْنَاهُ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِيًّا
Diyanet Meali: Ona, Tûr dağının sağ tarafından seslendik ve kendisi ile gizlice konuşmak için kendimize yaklaştırdık. *
20:80 قَدْ أَنْجَيْنَاكُمْ مِنْ عَدُوِّكُمْ وَوَاعَدْنَاكُمْ جَانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ
Diyanet Meali: “Sizi düşmanınızdan kurtardık, size Tûr’un sağ yanını va’dettik.”
23:20 وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْنَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِلْآكِلِينَ
Diyanet Meali: Yine o su ile Sîna dağında biten bir ağaç (zeytin ağacı) yarattık ki hem yağ, hem de yiyenlere katık verir. *
28:29 آنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ نَارًا
Diyanet Meali: Tûr tarafında bir ateş gördü.
28:46 وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَٰكِنْ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ
Diyanet Meali: Yine biz (Mûsâ’ya) seslendiğimiz zaman Tûr’un yan tarafında da değildin. Fakat Rabbinden bir rahmet olarak…
52:1 وَالطُّورِ
Diyanet Meali: Tûr’a … andolsun. *
95:2 وَطُورِ سِينِينَ
Diyanet Meali: Sinâ dağına andolsun, *

أَطْوَارٌ : İsim. Çoğul. Tekili: طَوْرٌ

71:14 وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا
Diyanet Meali: Hâlbuki, O, sizi evrelerden geçirerek yaratmıştır.’ *