KÖK HARFLER: ر ع ب
ANLAM:
رَعَبَ : Korkmak; ürkmek; göğsü ve kalbi korkuyla dolmak; bir hayli korkmuş bir halde olmak.
AÇIKLAMA:
رُعْبٌ : Sinenin, yüreğin korkuyla dolmasından dolayı herhangi bir harekete, işe kalkışamayacak ya da herhangi bir şeye cüret edemeyecek derecede güçten kuvvetten kesilip kalma, yılma. Fiil olarak رَعَبْتُهُ فَرَعَبَ şekillerinde kullanılır. Bu fiilin mastarı رُعْبٌ şeklinde, ism-i faili de رَعِبٌ şeklinde gelir.
تِرْعَابَةٌ : Çok korkan ya da şiddetli derecede korkan kişi.
Yüce Allah şöyle buyurmuştur: وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ : Allah, kalplerine korku düşürdü (33/26). Yine şöyle buyurmuştur: سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ : İnkâr edenlerin kalplerine korku salacağız (3/151); وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا : Onlardan, içine korku dolardı (18/18).
Bundaki “dolma” anlamı düşünülerek şöyle kullanılmıştır:
رَعَبْتُ الْحَوْضَ : Havuzu doldurdum.
سَيْلٌ رَاعِبٌ : Vadiyi veya dereyi donduran sel.
“Kesme” anlamı düşünülerek “hörgücü kestim” anlamında رَعَبْتُ السَّنَامَ denilmiştir.
جَارِيَةٌ رُعْبُوبَةٌ : Genç; fidan gibi uzun boylu, iyi biçimli; yumuşak, ince derili, tenli ve etine dolgun kız. Çoğulu رَعَابِيب şeklinde gelir. (Müfredât)
DİĞER BAZI TÜREVLER:
رَعَبَ (geniş zaman يَرْعَبُ mastar ismi رُعْبٌ ve رَعْبٌ): Korktu; ürktü; göğsü ve kalbi korkuyla dolmuştu; bir hayli korkmuş bir haldeydi.
رَعَبَ الرَّجُلَ : Adamı korkuttu; onu ürküttü.
رَعَبَ الْوَادِى : Vadi su doldu.
رَعَبَ (mastar ismi رَعْبٌ): Cezbetti ya da büyüledi.
رُعُبٌ ve رُعْبٌ : Korku, ürkme veya dehşet; kalbi ve yüreği dolduran korku.
فَعَلَ ذٰلِكَ رُعْبًا لَا رُغْبًا : Onu isteyerek değil korkudan yaptı.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| رُعْبٌ | isim | 5 | Kalbi dolduran korku, yüreği hoplatan ürperti, dehşete kapılma. | 3/151 |
|
| Toplam | 5 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- رَعَبَ / رَعَّبَ
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Ru’b | رُعْب | Korku. |
| Mer’abe | مَرْعَبَة | Tenha, korkunç yer. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
رُعْبٌ : İsim.
| 3:151 | سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ |
| Diyanet Meali: | (Hakkında hiçbir delil indirmediği şeyleri) Allah’a ortak koştuklarından dolayı; inkâr edenlerin kalplerine korku salacağız. |
| 8:12 | سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ |
| Diyanet Meali: | Ben kâfirlerin kalplerine korku salacağım. Şimdi vurun boyunlarının üstüne. |
| 18:18 | لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا |
| Diyanet Meali: | Onları görseydin, mutlaka onlardan yüz çevirip kaçardın ve gördüklerin yüzünden için korku ile dolardı. |
| 33:26 | وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا |
| Diyanet Meali: | Kalplerine büyük bir korku saldı. Siz onların bir kısmını öldürüyor, bir kısmını da esir ediyordunuz. |
| 59:2 | فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ |
| Diyanet Meali: | Ama Allah’ın emri onlara ummadıkları yerden geldi. O, yüreklerine korku düşürdü. |