ر و ح

KÖK HARFLER: ر و ح

ANLAM: 

رَاحَ : (Gün) şiddetli bir biçimde rüzgarlı olmak. 

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnek
أرَاحَfiil-IV1Hayvanı akşam vakti ağıla soktu16/6
رَوَاحٌisim1Gidiş, akşam üzeri dönüş34/12
رَوْحٌisim3Allah’ın rahmeti12/87
رُوحٌisim211: Ruh. 2: Cebrail a.s.2/87
رِيحٌisim29Rüzgar10/22
رَيْحَانٌisim2Rızık, hoş kokulu şey55/12

Toplam57

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • رَاحَ (a)
  • رَاحَ (b)
  • اِرْتَاحَ
    • اِسْتَرَاحَ > bu kök
  • رَائِحَةٌ (a)
    • عَبِيرٌ > bak: ع ب ر
    • أَرِيجٌ
    • شَذًى
  • رَائِحَةٌ (b)

Zıt Manada Kelimeler

  • رَاحَ
  • اِرْتَاحَ
    • كَلَّ > bak: ك ل ل
    • كَدَّ
    • تَعِبَ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Rûh رُوح Kur’an. Hz. İsa. Hz. Cebrail. Çoğul: Ervâh
Rûhî رُوحِى Ruhsal, ruhla ilgili.
Rûhânî رُوحَانِى 1: Ruhla ilgili. 2: Dinle ilgili, dinî bir havası olan, manevi. Cismani karşıtı.
Rîh رِيح Rüzgar, yel. Çoğul: Riyâh
Revh رَوْح İç açıklığı. Rahat. Rahmet.
Revâh رَوَاح Öğleden akşama kadar olan vakit.
Râhat رَاحَة 1: İnsanda üzüntü, sıkıntı, tedirginlik olmama durumu, huzur. 2: Aldırmaz, gamsız. 3: Kolay bir biçimde, kolaylıkla.
Râyiha رَايِحَة Koku, hoş koku.
Reyhân رَيْحَان Hoş, güzel koku. Reyhânî
Tervîh تَرْوِيح Rayiha verme. Kokutma. Kokusunu artırma.
Tervîha تَرْوِيحَة Teravih namazının her dört rekatı.
Terâvîh تَرَاوِيح Ramazan ayı boyunca, yatsı namazından sonra kılınan namaz.
Terevvuh تَرَوُّح Bir şeyden koku alma.
İrtiyâh اِرْتِيَاح Genişleme, ferahlama, feraha erme. Rüzgarlanıp rahatlama.
İstirvâh اِسْتِرْوَاح 1: Rahatlama, istirahat etme. 2: Şiddetle koklama.
İstirâhat اِسْتِرَاحَة Dinlenme, rahat etme.
Müsterîh مُسْتَرِيح Bütün kaygılardan kurtulup gönlü rahata kavuşan, içi rahat olan.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أرَاحَ : Fiil-IV.

16:6وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ
Diyanet Meali:Onları akşamleyin getirirken, sabahleyin salıverirken de sizin için bir güzellik (ve zevk) vardır. *

رَوَاحٌ : İsim. 

34:12وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ
Diyanet Meali:Süleyman’ın emrine de, sabah esişi bir ay, akşam esişi de bir ay(lık yol) olan rüzgârı verdik.

رَوْحٌ : İsim. 

12:87وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ
Diyanet Meali:“Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin.”
12:87إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ
Diyanet Meali:“Çünkü kâfirler topluluğundan başkası Allah’ın rahmetinden ümidini kesmez.”
56:89فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ
Diyanet Meali:Ona rahatlık, güzel rızık ve Naîm cenneti vardır. *

رُوحٌ : İsim.

2:87وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ
Diyanet Meali:Meryem oğlu İsa’ya mucizeler verdik. Onu Ruhu’l-Kudüs (Cebrail) ile destekledik.
2:253وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ
Diyanet Meali:Meryem oğlu İsa’ya ise açık deliller verdik ve onu Ruhu’l-Kudüs (Cebrail) ile destekledik.
4:171وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَىٰ مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ
Diyanet Meali:(Meryem oğlu İsa Mesih), ancak Allah’ın peygamberi, Meryem’e ulaştırdığı (emriyle onda var ettiği) kelimesi ve kendisinden bir ruhtur.
5:110اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَىٰ وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ
Diyanet Meali:Senin üzerindeki ve annen üzerindeki nimetimi düşün. Hani, seni Ruhu’l-Kudüs (Cebrail) ile desteklemiştim.
15:29فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ
Diyanet Meali:“Onu düzenleyip içine ruhumdan üflediğim zaman, onun için hemen saygı ile eğilin.” *
16:2يُنَزِّلُ الْمَلَائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ
Diyanet Meali:(Allah, insanları uyarmaları için) emrini içeren vahiy ile melekleri kullarından dilediğine indirir.
16:102قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا
Diyanet Meali:Ey Muhammed! De ki: “Ruhu’l-Kudüs (Cebrail), inananların inançlarını sağlamlaştırmak … üzere Kur’an’ı Rabbinden hak olarak indirdi.”
17:85وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ
Diyanet Meali:Sana ruh hakkında soru soruyorlar.
17:85قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا
Diyanet Meali:De ki: “Ruh, Rabbimin bileceği bir şeydir. Size pek az ilim verilmiştir.”
19:17فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا
Diyanet Meali:Biz, ona Cebrail’i göndermiştik de ona tam bir insan şeklinde görünmüştü.
21:91وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِنْ رُوحِنَا
Diyanet Meali:Irzını korumuş olan kadını da (Meryem’i de) hatırla. Ona ruhumuzdan üflemiştik.
26:193نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ
Diyanet Meali:Onu güvenilir Ruh (Cebrail) indirmiştir. *
32:9ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ
Diyanet Meali:Sonra onu şekillendirip ona ruhundan üfledi.
38:72فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ
Diyanet Meali:“Onu şekillendirip içine ruhumdan üflediğim zaman onun için saygı ile eğilin.” *
40:15يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِيُنْذِرَ يَوْمَ التَّلَاقِ
Diyanet Meali:Buluşma günü hakkında (insanları) uyarmak için, irâdesiyle ilgili vahyi kullarından dilediğine, kendi indirir.
42:52وَكَذَٰلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا
Diyanet Meali:İşte sana da, emrimizle, bir ruh (kalpleri dirilten bir kitap) vahyettik.
58:22أُولَٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ
Diyanet Meali:İşte Allah onların kalplerine imanı yazmış ve onları kendi katından bir ruh ile desteklemiştir.
66:12وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا
Diyanet Meali:(Allah), bir de iffetini sapasağlam koruyan ve bizim de kendisine ruhumuzdan üflediğimiz, İmran kızı Meryem’i (de inananlara örnek gösterdi).
70:4تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ
Diyanet Meali:Melekler ve Ruh (Cebrail) ona süresi elli bin yıl olan bir günde yükselir. *
78:38يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا
Diyanet Meali:Ruh’un (Cebrail’in) ve meleklerin saf duracakları gün…
97:4تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ
Diyanet Meali:Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner. *

رِيحٌ : İsim. Çoğulu: رِيَاحٌ

2:164وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
Diyanet Meali:Rüzgârları ve gökle yer arasındaki emre amade bulutları evirip çevirmesinde elbette düşünen bir topluluk için deliller vardır.
3:117كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ
Diyanet Meali:(Onların bu dünya hayatında harcadıkları malların durumu), kendilerine zulmeden bir topluluğun ekinlerini vurup mahveden kavurucu ve soğuk bir rüzgârın durumu gibidir.
7:57وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ
Diyanet Meali:O, rüzgârları rahmetinin önünde müjde olarak gönderendir.
8:46وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا
Diyanet Meali:Ve birbirinizle çekişmeyin. Sonra gevşersiniz ve gücünüz, devletiniz elden gider. Sabırlı olun.
10:22حَتَّىٰ إِذَا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ
Diyanet Meali:Öyle ki gemilerle denize açıldığınız ve gemilerinizin içindekilerle birlikte uygun bir rüzgârla seyrettiği … bir sırada…
10:22وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ
Diyanet Meali:Yolcuların da bununla sevindikleri bir sırada ona şiddetli bir fırtına gelip çatar ve her taraftan dalgalar onlara hücum eder.
12:94وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ
Diyanet Meali:Kervan (Mısır’dan) ayrılınca babaları, “Şüphesiz ben Yûsuf’un kokusunu alıyorum” dedi.
14:18أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ
Diyanet Meali:Onların işleri, fırtınalı bir günde rüzgârın şiddetle savurduğu küle benzer.
15:22وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ
Diyanet Meali:Rüzgârları da aşılayıcı olarak gönderip yukarıdan su indirerek sizi onunla suladık.
17:69فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْ
Diyanet Meali:(Yahut sizi tekrar denize döndürüp) üstünüze, kasıp kavuran bir fırtına yollayarak nankörlüğünüz sebebiyle sizi boğmasından (güvende misiniz)?
18:45فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ
Diyanet Meali:(Dünya hayatı, gökten indirdiğimiz yağmur gibidir ki), onun sebebiyle yeryüzünün bitkileri boy verip birbirine karışırlar. Fakat bütün bu canlılık sonunda rüzgârın savurduğu kuru bir çer çöpe döner.
21:81وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ
Diyanet Meali:Süleyman’ın hizmetine de güçlü esen rüzgârı verdik.
22:31فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ
Diyanet Meali:(Kim Allah’a ortak koşarsa, sanki gökten düşmüş de) kendisini kuşlar kapışıyor veya rüzgâr onu uzak bir yere sürüklüyor gibidir.
25:48وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ
Diyanet Meali:O, rahmetinin önünde rüzgârları müjdeci olarak gönderendir.
27:63وَمَنْ يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ
Diyanet Meali:Ve rahmetinin önünden rüzgârları bir müjdeci olarak gönderen mi?
30:46وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ
Diyanet Meali:Rüzgârları, yağmurun müjdecileri olarak göndermesi, Allah’ın (varlık ve kudretinin) delillerindendir. O, bunu, size rahmetinden tattırmak … için yapar.
30:48اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ
Diyanet Meali:Allah, rüzgârları gönderendir. Onlar da bulutları harekete geçirir. Allah, onları gökte (dilediği gibi, bazen) yayar (ve bazen yoğunlaştırır).
30:51وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ
Diyanet Meali:Andolsun, eğer (ekinlerine zararlı)  bir rüzgâr göndersek de o ekini sararmış görseler, ardından mutlaka nankörlük etmeye başlarlar. *
33:9إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا
Diyanet Meali:Hani (düşman) ordular üzerinize gelmişti de biz onların üzerine bir rüzgâr ve göremediğiniz ordular göndermiştik.
34:12وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ
Diyanet Meali:Süleyman’ın emrine de, sabah esişi bir ay, akşam esişi de bir ay(lık yol) olan rüzgârı verdik.
35:9وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَىٰ بَلَدٍ مَيِّتٍ
Diyanet Meali:Allah, rüzgârları gönderendir. Onlar da bulutları hareket ettirir. Biz de bulutları ölü bir toprağa süreriz.
38:36فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ
Diyanet Meali:Biz de rüzgârı onun buyruğuna verdik. Rüzgâr, onun emriyle dilediği yere hafif hafif eserdi. *
41:16فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَحِسَاتٍ
Diyanet Meali:Biz de (onlara dünya hayatında zillet azabını tattırmak için) o mutsuz kara günlerde üzerlerine dondurucu bir rüzgâr gönderdik.
42:33إِنْ يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَىٰ ظَهْرِهِ
Diyanet Meali:O, dilerse rüzgârı durdurur da onlar denizin üstünde durakalırlar.
45:5فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
Diyanet Meali:Onunla yeryüzünü ölümünden sonra diriltmesinde, rüzgârları evirip çevirmesinde aklını kullanan bir toplum için deliller vardır.
46:24بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ
Diyanet Meali:“Hayır, o sizin acele gelmesini istediğiniz şeydir. İçinde elem dolu azabın bulunduğu bir rüzgârdır.”
51:41وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ
Diyanet Meali:Âd kavminde de ibretler vardır. Hani onların üzerine köklerini kesen rüzgârı göndermiştik. *
54:19إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ
Diyanet Meali:Biz onların üstüne, uğursuzluğu sürekli bir günde gürültülü ve dondurucu bir rüzgâr gönderdik. *
69:6وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ
Diyanet Meali:Âd kavmine gelince, onlar da uğultulu ve dondurucu şiddetli bir rüzgârla helâk edildi. *

رَيْحَانٌ : İsim.

55:12وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ
Diyanet Meali:Yapraklı taneler, hoş kokulu bitkiler vardır. *
56:89فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ
Diyanet Meali:Ona rahatlık, güzel rızık ve Naîm cenneti vardır. *