أ خ و

KÖK HARFLER:  أ خ و

ANLAM: 

آخَى : Birisine bir kardeş, arkadaş veya yoldaş olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

اَخَاهُ : Ona bir kardeş, arkadaş veya yoldaş olmuştu. (Mastar isim اِخَاءٌ ve مُؤَاخَاةٌ)

اٰخَى بَيْنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْاَنْصَارِ : (Peygamber Efendimiz (s.a.v) ) İslam kardeşliği aracılığıyla muhacirlerle ensarı birleştirdi.

اٰخَيْتُ بَيْنَ الشَّيْئَيْنِ : İki parçayı bir çift olarak birleştirdim.

اَخٌ şu kelimeden türetilmiştir: اٰخِيَّةٌ ve bu da, küçük bir sopa veya taş ile iki ucu yere gömülü ip parçası anlamına gelir, ve yaratığın buna bağlı olması, sanki, bir اَخٌ ‘in birbirine bağlanmasını işaret eder tıpkı atın اَخِيَّةٌ ‘a bağlanması gibi veya şundan gelir: وَخَى : anlamı ise قَصَدَ ‘dir çünkü her bir اَخْ aynı amacı, işleyişi veya emeği barındırır.

اَخٌ orijinal olarak: اَخَوٌ : Bir kardeş; kendi anne babasının veya bunlardan herhangi birinin oğlu, aynı zamanda üvey kardeş; arkadaş, yoldaş, meslektaş veya dost için de kullanılır. ( اِخْوَةٌ ve اِخْوَانٌ : çoğul olup, her zaman olmasa da, ilki genelde kardeşler, ikincisi ise arkadaş ve benzerleri için kullanılır).

اِخْوَةٌ : aynı zamanda erkek ve kız kardeşler anlamına gelir.

الاَخُ : Kardeş (erkek kardeş). Müennes (dişil)i: اُخْتٌ : Kızkardeş. 

اِخْوَة-اِخْوَانٌ (çoğul): Kardeşler. Müennesin çoğulu: اَخَوَات 

اَخِي : Kardeşim.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
أَخٌisim75Erkek kardeş12/77Çoğulu: إِخْوَةٌ – إِخْوَانٌ
أُخْتٌisim14Kız kardeş4/12Çoğulu: أَخَوَاتٌ
إِخْوَةٌisim7Kardeş. Erkek ve kız kardeşler (çoğul)4/11Tekili: أَخٌ

Toplam96


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • أَخٌ
  • أُخْتٌ
  • أُخُوَّةٌ
    • صَدَاقَةٌ > bak: ص د ق
    • مَحَبَّةٌ > bak: ح ب ب
    • أُلْفَةٌ > bak: أ ل ف
    • إِخَاءٌ > bu kök

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Ahû (Ah) أَخُو، أَخ Kardeş, dost.
İhvân إِخْوَان 1: Sadık, samimi candan dostlar.  2: Aynı tarikata mensup insanlar.
Ahî أَخِي 2: Kardeş. Erkek kardeş. 3: Ahilik ocağından olan kimse. Ahî ocakları, Ahîlik
İhve إِخْوَة Kardeşler. Arkadaşlar.
Uhuvvet أُخُوَّة Kardeşlik, dostluk, arkadaşlık
Uht أُخْت Kızkardeş. Çoğul: Ahavât
Ehaveyn أَخَوَيْن İki kardeş.
Teehhî تَأَخِّى Birini kardeş edinme.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أَخٌ : İsim. Çoğulu: إِخْوَةٌ – إِخْوَانٌ

2:178فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ
Diyanet Meali:Ancak öldüren kimse, kardeşi (öldürülenin vârisi, velisi) tarafından affedilirse, aklın ve dinin gereklerine uygun yol izlemek (ve güzellikle diyet ödemek) gerekir.
2:220وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ
Diyanet Meali:“Eğer onlara karışıp (birlikte yaşar)sanız (sakıncası yok). (Onlar da) sizin kardeşlerinizdir. Allah, bozguncuyu yapıcı olandan ayırır.”
3:103فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا
Diyanet Meali:(Hani sizler birbirinize düşmanlar idiniz de) O, kalplerinizi birleştirmişti. İşte O’nun bu nimeti sayesinde kardeşler olmuştunuz.
3:156لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ
Diyanet Meali:Kardeşleri (sefere veya savaşa çıktığında onlar) hakkında, “Onlar bizim yanımızda olsalardı, ölmezlerdi ve öldürülmezlerdi”) diyen inkârcılar gibi olmayın.
3:168الَّذِينَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا
Diyanet Meali:(Onlar), kendileri oturup kaldıkları hâlde kardeşleri için, “Eğer bize uysalardı, öldürülmezlerdi” diyen kimselerdir.
4:12وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ
Diyanet Meali:(Eğer kendisine varis olunan bir erkek veya bir kadının evladı ve babası olmaz) ve bir erkek veya bir kız kardeşi bulunursa, ona altıda bir düşer. 
4:23وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ
Diyanet Meali:(Size şunlarla evlenmek haram kılındı: Analarınız, kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız), teyzeleriniz, erkek kardeş kızları…
5:25قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ
Diyanet Meali:Mûsa, “Ey Rabbim! Ben ancak kendime ve kardeşime söz geçirebilirim. Artık bizimle, o yoldan çıkmışların arasını ayır” dedi.
5:30فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِينَ
Diyanet Meali:Derken nefsi onu kardeşini öldürmeye itti de (nefsine uyarak) onu öldürdü ve böylece ziyan edenlerden oldu. *
5:31فَبَعَثَ اللّٰهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ
Diyanet Meali:Nihayet Allah, ona kardeşinin ölmüş cesedini nasıl örtüp gizleyeceğini göstermek için yeri eşeleyen bir karga gönderdi.
5:31أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَٰذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي
Diyanet Meali:“Şu karga kadar olup da kardeşimin cesedini örtmekten âciz miyim ben?”
6:87وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ
Diyanet Meali:Babalarından, çocuklarından ve kardeşlerinden bir kısmını da. Bütün bunları seçtik…
7:65وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Âd kavmine de kardeşleri Hûd’u peygamber olarak gönderdik. Onlara, “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin…” dedi.
7:73وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Semûd kavmine de kardeşleri Salih’i Peygamber olarak gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin…”
7:85وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Medyen halkına da kardeşleri Şu’ayb’ı peygamber olarak gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin…”
7:111قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَأَرْسِلْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ
Diyanet Meali:Onlar şöyle dediler: “Mûsâ’yı ve kardeşini (bir süre) beklet (haklarında bir işlem yapma) ve şehirlere toplayıcılar yolla.” *
7:142وَقَالَ مُوسَىٰ لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ
Diyanet Meali:Mûsâ, kardeşi Hârûn’a, “Kavmim arasında benim yerime geç ve yapıcı ol.” dedi.
7:150وَأَلْقَى الْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ
Diyanet Meali:(Öfkesinden) levhaları attı ve kardeşinin saçından tuttu, onu kendine doğru çekmeye başladı.
7:151قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِأَخِي وَأَدْخِلْنَا فِي رَحْمَتِكَ
Diyanet Meali:(Mûsâ), “Ey Rabbim! Beni ve kardeşimi bağışla. Bizi kendi rahmetine sok.” dedi.
7:202وَإِخْوَانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الْغَيِّ ثُمَّ لَا يُقْصِرُونَ
Diyanet Meali:Şeytanlara kardeş olanlara gelince, şeytanlar onları azgınlığın içine çekerler, sonra da bundan hiç geri durmazlar. *
9:11فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ
Diyanet Meali:Fakat tövbe edip, namazı kılar ve zekâtı verirlerse, artık onlar sizin din kardeşlerinizdir.
9:23لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ
Diyanet Meali:Eğer küfrü imana tercih ederlerse, babalarınızı ve kardeşlerinizi bile dost edinmeyin.
9:24قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ
Diyanet Meali:De ki: “Eğer babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz … (size Allah’tan, peygamberinden ve O’nun yolunda cihattan daha sevgili ise, artık Allah’ın emri gelinceye kadar bekleyin)!
10:87وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا
Diyanet Meali:Mûsâ’ya ve kardeşine, “Kavminiz için Mısır’da (sığınak olarak) evler hazırlayın…” diye vahyettik.
11:50وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Âd kavmine de kardeşleri Hûd’u gönderdik. Hûd, şöyle dedi: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin.”
11:61وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Semûd kavmine de kardeşleri Salih’i peygamber gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin.”
11:84وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Medyen halkına da kardeşleri Şu’ayb’ı peygamber gönderdik. O, şöyle dedi: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin.”
12:8إِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَىٰ أَبِينَا مِنَّا
Diyanet Meali:Kardeşleri dediler ki: “Yûsuf ve kardeşi (Bünyamin) babamıza bizden daha sevgilidir.”
12:59وَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَكُمْ مِنْ أَبِيكُمْ
Diyanet Meali:Yûsuf, onların yüklerini hazırlatınca dedi ki: “Sizin baba bir kardeşinizi de bana getirin.”
12:63يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ
Diyanet Meali:“Ey babamız! Bize artık zahire verilmeyecek. Kardeşimizi (Bünyamin’i) bizimle gönder ki zahire alalım.”
12:64قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنْتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِنْ قَبْلُ
Diyanet Meali:Yakub onlara, “Onun hakkında size ancak, daha önce kardeşi hakkında güvendiğim kadar güvenebilirim!” dedi.
12:65وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ
Diyanet Meali:“(Ey babamız! Daha ne isteriz? İşte ödediğimiz bedeller de bize geri verilmiş). Onunla yine ailemize yiyecek getirir, kardeşimizi korur ve bir deve yükü zahire de fazladan alırız.”
12:69وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَخَاهُ
Diyanet Meali:Yûsuf’un huzuruna girdiklerinde; o, kardeşi Bünyamin’i yanına bağrına bastı.
12:69قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali:“Haberin olsun ben senin kardeşinim, artık onların yaptıklarına üzülme” dedi.
12:70فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ
Diyanet Meali:Yûsuf, onların yüklerini hazırlatırken su kabını kardeşinin yüküne koydurdu.
12:76فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَاءِ أَخِيهِ
Diyanet Meali:Bunun üzerine Yûsuf, kardeşinin yükünden önce onların yüklerini aramaya başladı.
12:76ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِنْ وِعَاءِ أَخِيهِ
Diyanet Meali:Sonra su kabını kardeşinin yükünden çıkardı. 
12:76مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ الْمَلِكِ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ
Diyanet Meali:(İşte biz Yûsuf’a böyle bir plan öğrettik). Yoksa kralın kanunlarına göre kardeşini alıkoyamazdı. Ancak Allah’ın dilemesi başka.
12:77قَالُوا إِنْ يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَهُ مِنْ قَبْلُ
Diyanet Meali:Dediler ki: “Eğer o çalmışsa, daha önce onun bir kardeşi de çalmıştı.
12:87يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ
Diyanet Meali:“Ey oğullarım! Gidin Yûsuf’u ve kardeşini araştırın.”
12:89قَالَ هَلْ عَلِمْتُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ
Diyanet Meali:Yûsuf dedi ki: “Siz (henüz cahil kimseler iken) Yûsuf ve kardeşine neler yaptığınızı biliyor musunuz?”
12:90قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَٰذَا أَخِي قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا
Diyanet Meali:O da, “Ben Yûsuf’um, bu da kardeşim. Allah, bize iyilikte bulundu.” dedi.
15:47وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ
Diyanet Meali:Biz, onların kalplerindeki kini söküp attık. Artık onlar sedirler üzerinde, kardeşler olarak karşılıklı otururlar. *
17:27إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ
Diyanet Meali:Çünkü saçıp savuranlar şeytanların kardeşleridir.
19:53وَوَهَبْنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا
Diyanet Meali:Rahmetimiz sonucu kardeşi Hârûn’u bir nebî olarak kendisine bahşettik. *
20:30هَارُونَ أَخِي
Diyanet Meali:“Kardeşim Hârûn’u.” *
20:42اذْهَبْ أَنْتَ وَأَخُوكَ بِآيَاتِي وَلَا تَنِيَا فِي ذِكْرِي
Diyanet Meali:“Sen ve kardeşin mucizelerim ile (desteklenmiş olarak) gidin ve beni anmakta gevşeklik göstermeyin.” *
23:45ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِينٍ
Diyanet Meali:Sonra Mûsâ ve kardeşi Hârûn’u mucizelerimizle ve apaçık bir delille (Firavun ve ileri gelenlerine peygamber olarak) gönderdik. *
24:31أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ
Diyanet Meali:(Zinetlerini, kocalarından, yahut babalarından, yahut kocalarının babalarından), yahut oğullarından, yahut üvey oğullarından, yahut erkek kardeşlerinden … (başkalarına göstermesinler).
24:31أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ
Diyanet Meali:Yahut erkek kardeşlerinin oğullarından, yahut kız kardeşlerinin oğullarından, yahut müslüman kadınlardan…
24:61أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ
Diyanet Meali:(Kendi evlerinizde veya babalarınızın evlerinde) veya annelerinizin evlerinde veya erkek kardeşlerinizin evlerinde … (yemek yemenizde de bir sakınca yoktur).
25:35وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِيرًا
Diyanet Meali:Andolsun, Biz, Mûsâ’ya Kitab’ı (Tevrat’ı) verdik ve kardeşi Hârûn’u da ona yardımcı kıldık. *
26:36قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَابْعَثْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ
Diyanet Meali:Dediler ki: “Onu ve kardeşini alıkoy. Şehirlere de toplayıcı adamlar gönder.” *
26:106إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Diyanet Meali:Hani kardeşleri Nûh, onlara şöyle demişti: “Allah’a karşı gelmekten sakınmaz mısınız?” *
26:124إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Diyanet Meali:Hani kardeşleri Hûd, onlara şöyle demişti: “Allah’a karşı gelmekten sakınmaz mısınız?” *
26:142إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَالِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Diyanet Meali:Hani kardeşleri Salih, onlara şöyle demişti: “Allah’a karşı gelmekten sakınmaz mısınız?” *
26:161إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Diyanet Meali:Hani kardeşleri Lût, onlara şöyle demişti: “Allah’a karşı gelmekten sakınmaz mısınız?” *
27:45وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Andolsun biz, “Allah’a kulluk edin” diye (uyarması için) Semûd kavmine,  kardeşleri Salih’i peygamber olarak göndermiştik.
28:34وَأَخِي هَارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّي لِسَانًا فَأَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءًا يُصَدِّقُنِي
Diyanet Meali:“Kardeşim Hârûn’un dili benimkinden daha düzgündür. Onu da benimle birlikte, beni doğrulayan bir yardımcı olarak gönder.”
28:35قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَانًا
Diyanet Meali:Allah, “Seni kardeşinle destekleyeceğiz ve size bir iktidar vereceğiz…” dedi.
29:36وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
Diyanet Meali:Medyen’e de kardeşleri Şu’ayb’ı peygamber olarak gönderdik. Şu’ayb, “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin…” dedi.
33:5فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ
Diyanet Meali:Eğer babalarını bilmiyorsanız, onlar sizin din kardeşleriniz ve dostlarınızdır.
33:18قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah içinizden, savaştan alıkoyanları ve kardeşlerine, “Bize gelin” diyenleri biliyor.
33:55لَا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِي آبَائِهِنَّ وَلَا أَبْنَائِهِنَّ وَلَا إِخْوَانِهِنَّ
Diyanet Meali:Peygamberin hanımlarına, babalarından, oğullarından, erkek kardeşlerinden … ötürü bir günah yoktur.
33:55وَلَا أَبْنَاءِ إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ أَخَوَاتِهِنَّ وَلَا نِسَائِهِنَّ
Diyanet Meali:Erkek kardeşlerinin oğullarından, kız kardeşlerinin oğullarından, mü’min kadınlardan…
38:23إِنَّ هَٰذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ
Diyanet Meali:“Bu benim kardeşimdir. Onun doksan dokuz koyunu var. Benim ise bir tek koyunum var.”
46:21وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ
Diyanet Meali:Âd kavminin kardeşini (Hûd’u) hatırla. Hani Ahkâf’taki kavmini uyarmıştı.
49:10إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ
Diyanet Meali:Mü’minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin.
49:12أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ
Diyanet Meali:Herhangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz!
50:13وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ
Diyanet Meali:Âd ve Firavun, Lût’un kardeşleri…*
58:22وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ
Diyanet Meali:Babaları, oğulları, kardeşleri yahut kendi soy sopları olsalar bile…
59:10رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ
Diyanet Meali:“Ey Rabbimiz! Bizi ve bizden önce iman etmiş olan kardeşlerimizi bağışla.”
59:11أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا
Diyanet Meali:Münafıkların, kitap ehlinin inkarcılarından olan kardeşlerine … dediklerini görmedin mi? 
70:12وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِيهِ
Diyanet Meali:Karısını, kardeşini…*
80:34يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ
Diyanet Meali:Kişinin kardeşinden … kaçacağı gün…*

أُخْتٌ : İsim. Çoğulu: أَخَوَاتٌ

4:12وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ
Diyanet Meali:Bir erkek veya bir kız kardeşi bulunursa, ona altıda bir düşer. 
4:23حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ
Diyanet Meali:Size şunlarla evlenmek haram kılındı: Analarınız, kızlarınız, kız kardeşleriniz…
4:23وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ
Diyanet Meali:Erkek kardeş kızları, kız kardeş kızları, sizi emziren sütanneleriniz…
4:23وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ
Diyanet Meali:Sizi emziren sütanneleriniz, süt kız kardeşleriniz…
4:23وَأَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ
Diyanet Meali:(Size şunlarla evlenmek haram kılındı): İki kız kardeşi (nikâh altında) bir araya getirmeniz. Ancak geçenler (önceden yapılan bu tür evlilikler) başka.
4:176إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ
Diyanet Meali:Çocuğu olmayan bir kişi ölür de kız kardeşi bulunursa, bıraktığı malın yarısı onundur.
7:38كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا
Diyanet Meali:Her ümmet girdikçe kendi yoldaşına lanet eder.
19:28يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا
Diyanet Meali:“Ey Hârûn’un kız kardeşi! Senin baban kötü bir kimse değildi. Annen de iffetsiz değildi.” *
20:40إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ مَنْ يَكْفُلُهُ
Diyanet Meali:“Hani kız kardeşin (Firavun ailesine) gidiyor ve “size onun bakımını üstlenecek kimseyi göstereyim mi?” diyordu.
24:31أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ
Diyanet Meali:(Zinetlerini) … yahut kız kardeşlerinin oğullarından, yahut müslüman kadınlardan, yahut sahip oldukları kölelerden … (başkalarına göstermesinler).
24:61أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ
Diyanet Meali:Kız kardeşlerinizin evlerinde veya amcalarınızın evlerinde veya halalarınızın evlerinde…
28:11وَقَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّيهِ فَبَصُرَتْ بِهِ عَنْ جُنُبٍ
Diyanet Meali:Annesi, Mûsâ’nın kız kardeşine, “Onu takip et” dedi. O da Mûsâ’yı, (onlar farkına varmadan) uzaktan gözledi.
33:55وَلَا أَبْنَاءِ إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ أَخَوَاتِهِنَّ وَلَا نِسَائِهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ
Diyanet Meali:Erkek kardeşlerinin oğullarından, kız kardeşlerinin oğullarından, mü’min kadınlardan ve sahip oldukları cariyelerden (ötürü bir günah yoktur).
43:48وَمَا نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا
Diyanet Meali:Onlara gösterdiğimiz her bir mucize önceki benzerinden daha büyüktü.

إِخْوَةٌ : isim. Çoğul. Tekili: أَخٌ

4:11فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا اَوْ دَيْنٍ
Diyanet Meali:Eğer kardeşleri varsa, anasının hissesi altıda birdir. (Bu paylaştırma, ölenin) yapacağı vasiyetten ya da borcundan sonradır.
4:176وَإِنْ كَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ
Diyanet Meali:Eğer kardeşler erkekli kızlı iseler, o zaman (bir) erkeğe, iki kızın hissesi kadar (pay) vardır.
12:5لَا تَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَىٰ إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا
Diyanet Meali:“Rüyanı kardeşlerine anlatma. Yoksa, sana tuzak kurarlar.”
12:7لَقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِلسَّائِلِينَ
Diyanet Meali:Andolsun, Yûsuf ve kardeşlerinde (hakikati arayıp) soranlar için ibretler vardır. *
12:58وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ
Diyanet Meali:(Derken) Yûsuf’un kardeşleri çıkageldiler ve yanına girdiler. Yûsuf onları tanıdı…
12:100مِنْ بَعْدِ أَنْ نَزَغَ الشَّيْطَانُ بَيْنِي وَبَيْنَ إِخْوَتِي
Diyanet Meali:“Şeytan benimle kardeşlerimin arasını bozduktan sonra…”
49:10إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ
Diyanet Meali:Mü’minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin.