د م ر

KÖK HARFLER: د م ر

ANLAM: 

دَمَرَ : Helak olmak; dumura uğramak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

دَمَرَ (geniş zaman يَدْمُرُ mastar isim دَمَارٌ ve دُمُورٌ ve دَمَارَةٌ): Helak oldu, büsbütün helak oldu ya da dumura uğradı.

دَمَرَ عَلَيْهِمْ (mastar isim دُمُورٌ ) : Onlara izinsiz girdi ya da onlara zorla sokuldu ya da kötü bir tavırla veya kötü bir gayeyle onlara zorla sokuldu.

دَمَّرَهُمْ ve دَمَّرَ عَلَيْهِمْ (mastar isim تَدْمِيرٌ ) : O (Allah (c.c.)) onları yerle bir etti ya da büsbütün yerle bir etti.

دَمَّرَ السَّيْلُ الْمَكَانَ : Sel, o yeri helak etti.

تَدْمِيرٌ : Helak olma, yerle bir olma.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
دَمَّرَ fiil-II 8 Dumura uğrattı 47/10
تَدْمِيرٌ isim 2 Dumura uğratmak 25/36

Toplam 10

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Dumûr دُمُور Körelme.
Dumûra uğramak 
Tedmîr تَدْمِير Helak etmek. Çoğul: Tedmîrât
Mudâmere مُدَامَرَة Eziyet ve sıkıntı içinde sabahlama.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

دَمَّرَ : Fiil-II.

7:137 وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُوا يَعْرِشُونَ
Diyanet Meali: Firavun ve kavminin yaptıklarını ve (özenle kurup) yükselttiklerini yerle bir ettik.
17:16 أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا
Diyanet Meali: Onun refah içinde yaşayan şımarık elebaşlarına (itaati) emrederiz de onlar orada kötülük işlerler. Böylece o memleket hakkındaki hükmümüz gerçekleşir de oranın altını üstüne getiririz.
25:36 فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا
Diyanet Meali: Onlara, “Âyetlerimizi yalanlayan topluluğa gidin” dedik. Nihayet o kavmi yerle bir ettik.*
26:172 ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ
Diyanet Meali: Sonra diğerlerini helâk ettik.*
27:51 فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ
Diyanet Meali: Bak, onların tuzaklarının sonucu nasıl oldu: Biz onları ve kavimlerini topyekûn helâk ettik.*
37:136 ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ
Diyanet Meali: Sonra da diğerlerini yok ettik.*
46:25 تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَىٰ إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ
Diyanet Meali: “O, Rabbimin emriyle her şeyi yerle bir eder.” Derken evlerinden başka hiçbir şeyleri görünmez hâle geldiler. 
47:10 دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلِلْكَافِرِينَ أَمْثَالُهَا
Diyanet Meali: Allah, onları yerle bir etmiştir. İnkâr edenlere de bu akıbetin benzerleri vardır.

تَدْمِيرٌ : İsim. Masdar. Tef’îl Bâbı.

17:16 أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا
Diyanet Meali: Onun refah içinde yaşayan şımarık elebaşlarına (itaati) emrederiz de, onlar orada kötülük işlerler. Böylece o memleket hakkındaki hükmümüz gerçekleşir de oranın altını üstüne getiririz.
25:36 فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا
Diyanet Meali: Onlara, “Âyetlerimizi yalanlayan topluluğa gidin” dedik. Nihayet o kavmi yerle bir ettik.*