س ج ن

KÖK HARFLER: س ج ن

ANLAM: 

سَجَنَ : Birisini zindana atmak. Endişesini gizli tutmak, onu açığa çıkarmamak.

AÇIKLAMA:

سَجْنٌ : Bir سِجْنٌ’e (zindana) hapsetmek, kapatmak. Yüce Allah’ın رَبِّ السَِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ : Rabbim dedi, bana göre zindan daha iyidir (12/33) sözünde س harfi fethalı ve kesralı okunmuştur. 

Yüce Allah şöyle buyurmuştur: لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّى حِينٍ : Onu belli bir süreye kadar hapishaneye atmayı (uygun gördüler) (12/35); وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانَ : Onunla birlikte hapishaneye iki genç adam da girdi (12/36).

سِجِّين : Cehennemin bir adıdır. عَلِّيُّون’un mukabilidir. Anlamındaki artışa dikkatleri çekmek için lafzında artış yapılmıştır. Bunun “yedinci arzın adı” olduğu da söylenmiştir. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: كَلاَ إِنَّ كِتَابَ الفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ – وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ : Doğrusu günâhkârların yazısı, muhakkak Siccîn’dedir. Siccîn nedir, bilir misin? (83/7-8).

Şöyle denmiştir: Yüce Allah وَمَا أَدْرَاكَ sözü ile zikrettiği her şeyi Kendisi tefsir etmiştir. وَمَا يُدْرِيكَ sözü ile zikrettiklerin hepsini de müphem olarak bırakmıştır. Yüce Allah burada وَمَا أَدْرَاكَ ifadesini zikretmiş ve aynı şekilde bunu, وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ “İlliyyûn”un ne olduğunu sen ne bileceksin (83/19) ayetinde de zikr etmiştir. Daha sonra سِجِّين ve عَلِّيُّون kelimelerini değil, kitabı açıklamıştır. Burada bir latife bulunmaktadır. (Ragıp el-Isfahani bunu daha sonra yazacağı kitaplarda açıklayacağını söyler.) (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

سَجَنَ (geniş zaman يَسْجُنُ mastar isim سَجْنٌ):

سَجَنَهُ : Onu zindana attı.

سَجَنَ الْهَمَّ : Endişesini gizli tuttu, onu açığa çıkarmadı.

سِجْنٌ : Bir zindan.

مَسْجُونٌ ve سَجِينٌ : Zindana atılmış.

سِجِّينٌ : Habislerin kötü amellerinin kaydının diğer dünyada tutulduğu bir kayıt defteri veya kitap. Sözcük, sert, şiddetli ve zor; devamlı, sürekli her tür şey, manasına da gelmektedir.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
سَجَنَfiil-I3Hapise attı, zindana kapattı12/35Meçhul muzari: يُسْجَنُ
سِجْنٌisim6Hapishane, zindan12/33
سِجِّينٌisim2İçerisinde  şer ve fısk u fücura ait dîvan bulunan mevki83/8
مَسْجُونٌisim1Hapse atılmış26/29

Toplam12


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Sicn سِجْن Hapis, zindan. Çoğul: Sücûn
Mescen مَسْجَن Cezaevi, zindan, hapishane.
Mescûn مَسْجُون Hapsedilmiş.
Tescîn تَسْجِين Hapsetme, zindana koyma.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

سَجَنَ : Fiil-I. Meçhul muzari: يُسْجَنُ

12:25إِلَّا أَنْ يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Diyanet Meali:“Ancak zindana atılmak veya can yakıcı bir azaptır.”
12:32لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًا مِنَ الصَّاغِرِينَ
Diyanet Meali:Mutlaka zindana atılacak ve zillete uğrayanlardan olacak.
12:35ثُمَّ بَدَا لَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا رَأَوُا الْآيَاتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّىٰ حِينٍ
Diyanet Meali:Sonra onlar, Yûsuf’un suçsuzluğunu ortaya koyan delilleri gördükten sonra yine de mutlaka onu bir süre zindana atmayı uygun buldular. *

سِجْنٌ : İsim.

12:33قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ
Diyanet Meali:Yûsuf, “Ey Rabbim! Zindan bana, bunların beni dâvet ettiği şeyden daha sevimlidir.” dedi.
12:36وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا
Diyanet Meali:Onunla beraber zindana iki delikanlı daha girdi. Biri, “Ben rüyamda şaraplık üzüm sıktığımı gördüm” dedi.
12:39يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَأَرْبَابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ
Diyanet Meali:“Ey zindan arkadaşlarım! Ayrı ayrı ilâhlar mı daha iyidir, yoksa mutlak hâkimiyet sahibi olan tek Allah mı?” *
12:41يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا
Diyanet Meali:“Ey zindan arkadaşlarım! (Rüyanızın yorumuna gelince,) biriniz efendisine şarap sunacak.”
12:42فَأَنْسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ
Diyanet Meali:Fakat şeytan onu efendisine hatırlatmayı unutturdu da bu yüzden o, birkaç yıl daha zindanda kaldı.
12:100وَقَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَجَاءَ بِكُمْ مِنَ الْبَدْوِ
Diyanet Meali:“Rabbim beni zindandan çıkararak ve sizi çölden getirerek bana çok iyilikte bulundu.”

سِجِّينٌ : İsim. 

83:7كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ
Diyanet Meali:Hayır, günahkârların yazısı, muhakkak “Siccîn”dedir. *
83:8وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ
Diyanet Meali:“Siccîn”in ne olduğunu sen ne bileceksin. *

مَسْجُونِينَ : İsim. İsm-i Mef’ûl. Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr hali. Tekili: مَسْجُونٌ

26:29لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ
Diyanet Meali:“Andolsun seni zindana atılanlardan ederim.”