ك ل ف

KÖK HARFLER: ك ل ف

ANLAM: 

كَلِفَ : Kendisi için sıkıntılı veya zor olan bir şeyin yapılması görevini başkasına yüklemek, mükellef tutmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
كَلَّفَfiil-II7Gücü yeteceği kadar (iş) yükledi23/62Meçhul Muzari: يُكَلَّفُ
مُتَكَلِّفٌisim1Külfetle elde eden38/86

Toplam8


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • كَلَّفَ (a)
  • كَلَّفَ (b)
    • أَرْهَقَ > bak: ر ه ق
    • أَجْهَدَ > bak: ج ه د
    • أَعْيَا > bak: ع ي ي
    • أَتْعَبَ
    • أَنْهَكَ
  • كُلْفَةٌ (a)
  • كُلْفَةٌ (b)

Zıt Manada Kelimeler

  • كَلَّفَ (a)
    • تَوَكَّلَ > bak: و ك ل
    • تَعَهَّدَ > bak: ع ه د
    • تَكَلَّفَ > bu kök
  • كَلَّفَ (b)
  • كُلْفَةٌ

AÇIKLAMA:

TEKLÎF ile TAHMÎL kelimeleri arasındaki fark

( ك ل فح م ل )

Tahmîl sadece “ağırlığı olan” şeyler için kullanılır. Bu sebeple Yüce Allah, velâ tahmil ‘aleynâ ısran… (bize ağır bir yük yükleme) (Bakara/286) buyurmaktadır. Ayette geçen ısr, “sikâl” (ağırlık) anlamına gelir. Teklîf ise, bazen ağırlığı olmayan şeyler için de kullanılır, istiğfâr gibi. Kellefellahu’l istiğfâre (Allah onu istiğfarla yükümlü tuttu) denilir ki, bu anlamda hamelehu (ona yükledi) ifadesi kullanılmaz. (Farklar Sözlüğü 316) Bknz: ( ح م ل )

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Külfet كُلْفَة Sıkıntı, zorluk.
Teklîf تَكْلِيف İleri sürme, önerme. Çoğulu: Tekâlif
Mükellef مُكَلَّف Bir şeyi yapmağa mecbur olan. Vazifeli.  Mükellefiyyet
Tekellüf تَكَلُّف Kendi isteğiyle külfete girmek, bir zorluğa katlanmak.
Mütekellif مُتَكَلِّف Zahmetli iş tutan, külfetli işe girişen. Çoğulu: Mütekellifîn

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

كَلَّفَ : Fiil-II. Meçhul Muzari: يُكَلَّفُ

2:233 لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا
Diyanet Meali: Hiçbir kimseye gücünün üstünde bir yük ve sorumluluk teklif edilmez.
2:286 لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا
Diyanet Meali: Allah, bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kılar.
4:84 فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ
Diyanet Meali: (Ey Muhammed!) Artık Allah yolunda savaş! Sen ancak kendinden sorumlusun!
6:152 لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا
Diyanet Meali: Biz herkesi ancak gücünün yettiği kadarıyla sorumlu tutarız.
7:42 وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا
Diyanet Meali: İman edip salih ameller işleyenlere gelince -ki biz kişiye ancak gücünün yettiğini yükleriz- …
23:62 وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنْطِقُ بِالْحَقِّ
Diyanet Meali: Biz hiçbir kimseye gücünün yettiğinden fazla yük yüklemeyiz. Katımızda hakkı söyleyen bir kitab vardır.
65:7 لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا
Diyanet Meali: Allah, bir kimseyi ancak kendine verdiği ile yükümlü kılar.

مُتَكَلِّفِينَ : İsim. İsm-i Fâil. Tefâ’ul Bâbı (V. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali. Tekili: مُتَكَلِّفٌ

38:86 قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ
Diyanet Meali: (Ey Muhammed!) De ki: “Bundan (tebliğ görevinden) dolayı sizden hiçbir ücret istemiyorum. Ben kendiliğinden yükümlülük altına girenlerden değilim.” *