ح ط ط

KÖK HARFLER:  ح ط ط

ANLAM: 

حَطَّ : Bir şeyi yüksek bir yerden daha alçak bir yere koymak.

AÇIKLAMA:

حَطٌّ : Bir nesneyi yüksek bir yerden daha aşağı bir yere indirmek.

حَطَطْتُ الرِّجْلَ : Adamı aşağı indirdim.

جَارِيَةٌ مَحْطُوطَةُ الْمَتْنَيْنِ : Sırtının iki tarafında bel kemiğinin yanında bulunan her iki et ve kiriş parçaları uzun, düz ve güzel olan genç kız. 

Yüce Allah’ın şu sözüne gelince: وَقُولُوا حِطَّةٌ ve bizi bağışla! deyin (2/58). Buradaki حِطَّةٌ kelimesi İsrail oğullarına söylemeleri emredilen bir kelimedir. “Günahlarımızın yükünü üzerimizden indir” anlamına gelir. Bunun, “doğruyu söyleyin” anlamında olduğu da söylenmiştir. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

حَطَّ (geniş zaman يَحُطُّ mastar ismi حَطٌّ):

حَطَّهُ : O şeyi yüksek bir yerden daha alçak bir yere koydu.

حَطَّ عَنْهُ وِزْرَهُ : Ağır yükünü azalttı.

حَطَّ عَنَّا ذُنُوبَنَا : Bizden günahlarımızın yükünü azalt.

حَطَّ فِى الطَّعَامِ : Yemeğin çoğunu yedi.

اِنْحَطَّ فِى حَدَرٍ : Bir bayırdan aşağı indi.

اِنْحَطَّ : Fiyat azaldı.

اِسْتَحَطَّ فُلَانٌ وِزْرَهُ : Birinden yükünü azaltmasını istedi.

حِطَّةٌ : Ağır bir yükün azaltılması ya da yalnızca bir yükün azaltılması için edilen bir istirham. Afv dilemek.

حِطَّةٌ kademe veya derece açısından düşüş veya eksilme durumudur.

مَحَطٌّ ve مَحَطَّةٌ : Birinin konakladığı ve ikamet ettiği yer.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
حِطَّةٌ isim 2 “Afv, afv et, afv diliyorum afv diliyoruz” gibi manalara gelir. 2/58

Toplam 2

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Hatt حَطّ İnme, indirme.
Münhatt مُنْحَطّ Aşağı inen, inhitat eden. Alçak. Çukur.
İnhitât اِنْحِطَاط Aşağılanma, aşağı inme. İhtiyarlama, yaşlılığa yüz tutma. Kuvvetten düşme.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

حِطَّةٌ : İsim. 

2:58 وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ
Diyanet Meali: Kapısından eğilerek tevazu ile girin ve “hıtta!” (Ya Rabbi, bizi affet) deyin ki, biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım. 
7:161 وَقُولُوا حِطَّةٌ وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ
Diyanet Meali: Ve ‘Hıtta (Ya Rabbi, bizi affet)’ deyin. Kentin kapısından eğilerek tevazu ile girin ki biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım.