KÖK HARFLER: ح د ق
ANLAM:
حَدَقَ : Bir şeye bakmak; gözlerini açmak ve göz kapaklarını hareket ettirmek, gözlerini kırpmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
حَدَقَ (geniş zamanlı يَحْدِقُ mastar ismi حَدْقًا):
حَدَقَهُ بِعَيْنَيْهِ : O şeye baktı; gözlerini açtı ve göz kapaklarını hareket ettirdi ya da gözlerini kırptı.
حَدَقَ الْقَوْمُ بِهِ : İnsanlar her yönden ya da her taraftan onu çevreledi.
اَحْدَقَتِ الرَّوْضَةُ : Otlar bir bahçe oldu.
حَدِيقَةٌ : Duvarla çevrili bir bahçe; etrafında bir duvar olan bahçe; bir çit ya da benzeri bir şeyle ya da yüksek bir toprak parçası ile etrafı çevrili bir alanın daire şeklinde her bir parçası; duvarı olmayan bir bahçe; içinde ağaçlar olan bir otlak ya da bahçe; hurma ağaçları ve üzüm bağlarından oluşan bir bahçe; meyve veren ağaçlardan oluşan sık ve gösterişli bir bahçe; ayrı bir hurma ağacı topluluğu; bir ekin sahası; bir vadide suyu tutan bir çukur (çoğul hali حَدَائِقُ).
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
حَدَائِقُ | isim | 3 | Ağaçlı bahçe, etrafı çevrili bahçe. (çoğul) | 27/60 | Tekili: حَدِيقَةٌ |
| Toplam | 3 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Hadak | حَدَق | Yamak. |
|
Hadek | حَدَق | Gelinin getirdiği çeyiz. |
|
Hadeka | حَدَقَة | Gözün siyahlığı, gözbebeği. |
|
Hadîka | حَدِيقَة | Bostan, meyve bahçesi. | Çoğul: Hadâik |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
حَدَائِقُ : İsim. Çoğul. Tekili: حَدِيقَةٌ
27:60 | فَأَنْبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ |
Diyanet Meali: | Gönül alıcı güzel bahçeler meydana getiren … (getirdik) |
78:32 | حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا |
Diyanet Meali: | Bahçeler, üzümler…* |
80:30 | وَحَدَائِقَ غُلْبًا |
Diyanet Meali: | Sık ağaçlı bahçeler…* |