ع ز ز

KÖK HARFLER: ع ز ز

ANLAM: 

عَزَّ : Kuvvetli, güçlü, kudretli olmak. Kendisini methetmek ya da yüceltmek. Kibirli veya mağrur olmak. Karşı durmak. Yenilmez, mağlup edilmez olmak. Zor veya çetin olmak. Elde edilemez olmak. Ender, seyrek olmak. Saygın veya ziyadesiyle değerli olmak. Güçsüz olmak (zıt anlam).

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

عَزَّ (geniş zaman يَعِزٌّ mastar isim عِزٌّ ve عِزَّةٌ): Kuvvetli, güçlü veya kudretli idi ya da o hale geldi.

اَللّٰهُ عَزَّ وَ جَلَّ : Kudret ve haşmet, görkem ve izzet sahibi Allah c.c.; kendisini methetti, yüceltti. Kibirli veya mağrur idi. Karşı durdu. Yenilmez, mağlup edilmezdi.

عَزَّ الشَّىْءُ : O şey zor veya çetin idi ya da o hale geldi; yenilmez, elde edilemez, ender, seyrek idi ya da o hale geldi; o kişi veya şey çok saygın veya ziyadesiyle değerli idi ya da o hale geldi.

عَزَّ الْمَاءُ : Su aktı.

عَزَّ güçsüz idi ya da o hale geldi, manasına da gelmektedir.

عَزَّهُ : Ona üstün geldi ya da ona karşı galip geldi; karşılıklı tartışmada ona üstün geldi.

اَعَزَّهُ : Onu yüceltti ya da yükseltti; onu sevdi; ona destek oldu ya da yardımcı oldu.

عَزَّزَهُ : Onu kuvvetli, güçlü veya kudretli hale getirdi; başkası sayesinde onu destekledi; onu kudretli, kuvvetli, mertebe/koşul/durum olarak yüceltilmiş hale getirdi; onu onurlu veya itibarlı kıldı; ona destek oldu ya da yardımcı oldu.

اَعَزَّ ve عَزَّزَ eşanlamlıdır.

عِزٌّ : Kudret, güç veya kuvvet, özellikle durumun darlığından sonra; yüksek veya yüce mertebe; asalet; onur; kibir veya gurur veya kendini yüceltme; mukavemet gücü; enderlik, seyreklik; yenilmezlik; üstün gelme eylemi; üstün güç (aynı zamanda şu şekilde: عِزَّةٌ). 

مَطَرٌ عِزٌّ : Bereketli veya şiddetli yağmur.

عَزِيزٌ : Kudretli, kuvvetli; saygın; onurlu, aziz; mağrur; kibirli; yenilmez, boyun eğmez; mağlup edilmez; seyrek, nadir; çok saygın; ziyadesiyle değerli; her şeyin üstesinden gelen kişi; emsalsiz, benzersiz.

عَزِيزٌ hükümdar, anlamına da gelebilmektedir.

اَلْعَزِيزُ : Eski çağlarda İskenderiye ile birlikte Nil vadisindeki Mısır hükümdarına atfedilen bir soy ismi; Habeşistan hükümdarına ithafen اَلنَّجَاشِى (Necaşi), Roma hükümdarına ithafen قَيْصَرُ (Kayser) denmesi gibi.

عَزِيزٌ şiddetli, zor, güç, ağır, üzücü veya ıstırap verici, manasına da gelmektedir (çoğulu اَعِزَّةٌ).

اَعَزُّ : Daha saygın ve en saygın, kudretli, güçlü, vb.

اَلْعُزَّى : Uzza (Arapların bir putu) (53:19).

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnekAçıklama
عَزَّfiil-I1Üstün geldi, yendi, (على) harf-i ceri ile zor geldi, meşakkatli oldu38/23
عَزَّزَfiil-II1Üstün ve galip kıldı, takviye etti, destekledi36/14
أَعَزَّfiil-IV1Aziz kıldı, destekledi, takviye etti3/26
العُزَّىözel isim1Cahiliye devrinde tapılan putlardan biri53/19
عَزِيزٌisim101Allah Tealanın isimlerinden biri, üstün, kuvvetli, güçlü, meşakkatli, zor, güç, şerefli, değerli, yüce, Mısır idarecilerinin lakabı58/21Çoğulu: أَعِزَّةٌ
عِزٌّisim1Üstünlük, şeref19/81
عِزَّةٌisim11Üstünlük, izzet35/10
اَعَزُّisim3Daha aziz, daha üstün, en güçlü, en galip, en şerefli63/8

Toplam120


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

İzz عِزّ Kıymet. Değer. Güçlü oluş. Alikadir olmak. Kavi. Şerif. Azim.
Azîz عَزِيز İzzetli. Çoğulu: Eizze
İzzet عِزَّة Bir kimse zelil iken kavi ve kudret sahibi olmak. Ziyadelik ve üstünlük.
Eazz أَعَزّ En aziz, pek muhterem.
Uzzâ عُزَّى İslamiyetten evvel cahiliyet devrinde büyük putlardan birisinin ismi.
Ta’zîz تَعْزِيز Aziz kılma, şerefli kılma.
Muazzez مُعَزَّز Çok aziz. Muhterem. Çok sevgili, kıymettar, izzetlendirilmiş.
İ’zâz إِعْزَاز Aziz kılma.
Teazzüz تَعَزُّز Tenezzül etmeme.
İ’tizâz اِعْتِزَاز Aziz, izzetli saymak.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

عَزَّ : Fiil-.

38:23وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ
Diyanet Meali:“Benim ise bir tek koyunum var. Böyle iken ‘Onu da bana ver’ dedi ve tartışmada beni bastırdı.”

عَزَّزَ : Fiil-II.

36:14إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ
Diyanet Meali:Hani biz onlara iki elçi göndermiştik de onları yalancı saymışlardı. Biz de onlara üçüncü bir elçi ile destek vermiştik.

أَعَزَّ : Fiil-IV.

3:26وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ
Diyanet Meali:“Dilediğini aziz edersin, dilediğini zelil edersin.”

عَزِيزٌ : İsim. Çoğulu: أَعِزَّةٌ

2:129وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:“(Rabbimiz! İçlerinden onlara bir peygamber gönder; onlara âyetlerini okusun, kitabı ve hikmeti öğretsin) ve onları her kötülükten arındırsın. Şüphesiz, sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin.”
2:209فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Bilin ki Allah, gerçekten mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
2:220وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَعْنَتَكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Allah, dileseydi sizi zora sokardı. Şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
2:228وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Yalnız erkeklerin kadınlar üzerinde bir derece farkı vardır. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
2:240فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Ama onlar (kendiliklerinden) çıkarlarsa, artık onların meşru biçimde kendileri ile ilgili olarak işlediklerinden dolayı size bir günah yoktur. Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
2:260ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Sonra da onları çağır. Sana uçarak gelirler. Bil ki, şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.”
3:4لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ
Diyanet Meali:Şüphesiz, Allah’ın âyetlerini inkâr edenler için şiddetli bir azap vardır. Allah, mutlak güç sahibidir, intikam sahibidir.
3:6لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:O’ndan başka ilâh yoktur. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
3:18وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:(Allah, melekler) ve ilim sahipleri, (ondan başka ilâh olmadığına) adaletle (şâhitlik ettiler). O’ndan başka ilâh yoktur. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
3:62وَمَا مِنْ إِلَٰهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur. Şüphesiz Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
4:56لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًا
Diyanet Meali:(Derileri yanıp döküldükçe), azabı tatmaları için (onların derilerini yenileyeceğiz). Şüphesiz Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
4:158بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا
Diyanet Meali:Fakat Allah onu kendisine yükseltmiştir. Allah, üstün ve güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir. *
4:165لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا
Diyanet Meali:(Müjdeleyiciler ve uyarıcılar olarak peygamberler gönderdik ki), peygamberlerden sonra insanların Allah’a karşı bir bahaneleri olmasın. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
5:38جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Yaptıklarına bir karşılık ve Allah’tan caydırıcı bir müeyyide olmak üzere (hırsız erkek ile hırsız kadının ellerini kesin). Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
5:95وَمَنْ عَادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ
Diyanet Meali:Fakat kim bir daha böyle yaparsa, Allah ondan intikam alır. Allah, mutlak güç sahibidir, intikam sahibidir.
5:118وَإِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:“Eğer onları bağışlarsan, yine şüphe yok ki sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin.
6:96ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
Diyanet Meali:Bütün bunlar mutlak güç sahibinin, hakkıyla bilenin takdiridir (ölçüp biçmesidir).
8:10وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Yoksa yardım ancak Allah katındandır. Şüphesiz Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
8:49وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Hâlbuki kim Allah’a tevekkül ederse, hiç şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
8:63وَلَٰكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Fakat, Allah onların arasını uzlaştırdı. Şüphesiz O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
8:67تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Siz geçici dünya menfaatini istiyorsunuz, hâlbuki Allah ahireti (kazanmanızı) istiyor. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
11:91وَلَوْلَا رَهْطُكَ لَرَجَمْنَاكَ وَمَا أَنْتَ عَلَيْنَا بِعَزِيزٍ
Diyanet Meali:“Eğer kabilen olmasaydı, seni taşa tutardık. Zaten sen bizce itibarlı biri değilsin.”
12:78قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ
Diyanet Meali:Onlar, Yûsuf’a: “Ey güçlü vezir! Bunun çok yaşlı bir babası var. Onun yerine bizden birini alıkoy…” dediler.
12:88فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ
Diyanet Meali:Bunun üzerine (Mısır’a dönüp) Yûsuf’un yanına girdiklerinde, “Ey güçlü vezir! Bize ve ailemize darlık ve sıkıntı dokundu…” dediler.
14:4فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Allah, dilediğini saptırır, dilediğini de doğru yola iletir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
14:20وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ
Diyanet Meali:Bu, Allah’a hiç de güç gelmez. *
16:60وَلِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَىٰ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:En yüce sıfatlar ise Allah’ındır. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
26:9وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, elbette mutlak güç sahibidir, çok merhametlidir. *
26:68وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz ki senin Rabbin elbette mutlak güç sahibidir, çok merhametlidir. *
26:104وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, mutlak güç sahibi olandır, çok merhametli olandır. *
26:122وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin mutlak güç sahibi olandır, çok merhametli olandır. *
26:140وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, mutlak güç sahibi ve çok merhametli olandır. *
26:159وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, mutlak güç sahibi ve çok merhametli olandır. *
26:175وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, mutlak güç sahibi ve çok merhametli olandır. *
26:191وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, mutlak güç sahibi ve çok merhametli olandır. *
26:217وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ
Diyanet Meali:Mutlak güç sahibi, çok merhametli olan Allah’a tevekkül et. *
27:34إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً
Diyanet Meali:“(Krallar) bir memlekete girdi mi, orayı harap ederler ve halkının ileri gelenlerini zelil hâle getirirler.”
27:78إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ بِحُكْمِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz senin Rabbin, onların arasında hükmünü verecektir. O, mutlak güç sahibidir, hakkıyla bilendir. *
29:26وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَىٰ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:İbrahim, “Ben, Rabbime (gitmemi emrettiği yere) hicret edeceğim. Şüphesiz O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir” dedi.
29:42إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah, onların, kendini bırakıp da başka ne tür şeylere taptıklarını biliyor. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
30:5بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:(O gün) Allah’ın (Rumlara) zafer vermesiyle (mü’minler sevinecektir). Allah, dilediğine yardım eder. O, mutlak güç sahibidir, çok merhametlidir.
30:27وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَىٰ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Göklerde ve yerde en yüce ve eşsiz sıfatlar O’nundur. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
31:9خَالِدِينَ فِيهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:(Şüphesiz, iman edip salih amel işleyenler için) içlerinde ebedî kalacakları (Naîm cennetleri vardır). Allah, (bu konuda) gerçek bir vaadde bulunmuştur. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
35:2وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:(Allah, insanlar için ne rahmet açarsa, artık onu tutacak yoktur). Neyi de tutarsa, bundan sonra onu gönderecek yoktur. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
35:17وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ
Diyanet Meali:Bu, Allah’a göre zor bir şey değildir. *
38:66رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ
Diyanet Meali:“O, göklerin, yerin ve ikisi arasındakilerin Rabbidir. Mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır.” *
39:5كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ
Diyanet Meali:Bunların her biri belli bir zamana kadar akıp gitmektedir. İyi bilin ki O, mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır.
39:37أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انْتِقَامٍ
Diyanet Meali:Allah mutlak güç sahibi, intikam sahibi değil midir?
40:8إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:“Şüphesiz sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin.”
40:42وَأَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ
Diyanet Meali:“Ben ise sizi mutlak güç sahibine, çok bağışlayana (Allah’a) çağırıyorum.”
41:12ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
Diyanet Meali:İşte bu, mutlak güç sahibi ve hakkıyla bilen Allah’ın takdiridir.
43:9لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ
Diyanet Meali:(Andolsun, onlara, “Gökleri ve yeri kim yarattı?” diye sorsan), mutlaka, “Onları mutlak güç sahibi, hakkıyla bilen (Allah) yarattı” diyeceklerdir.
44:42إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:Yalnız, Allah’ın yardım ettiği kimseler bunların dışındadır. Şüphesiz O, mutlak güç sahibidir, çok merhamet edendir. *
44:49ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ
Diyanet Meali:(Deyin ki:) “Tat bakalım! Hani sen güçlüydün, şerefliydin!?” *
45:37وَلَهُ الْكِبْرِيَاءُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Göklerde ve yerde ululuk O’na aittir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
57:1سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Göklerdeki ve yerdeki her şey Allah’ı tespih etmektedir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
59:1سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Göklerdeki ve yerdeki her şey Allah’ı tespih etmektedir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
59:24يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Göklerdeki ve yerdeki her şey O’nu tesbih eder. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
60:5وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:“Bizi bağışla. Ey Rabbimiz! Şüphesiz sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin.”
61:1سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:Göklerdeki ve yerdeki her şey Allah’ı tespih eder. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
62:3وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:(Allah, o peygamberi) onlardan henüz kendilerine katılmayan başkalarına da göndermiştir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
64:18عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:O, gaybı da görünen âlemi de bilendir, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
67:2لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ
Diyanet Meali:O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için (ölümü ve hayatı yaratandır). O, mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır.
3:126وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ
Diyanet Meali:Yardım ve zafer ancak mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi Allah katındadır.
5:54أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ
Diyanet Meali:Onlar mü’minlere karşı alçak gönüllü, kâfirlere karşı güçlü ve onurludurlar.
9:40وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:Allah’ın sözü ise en yücedir. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
9:71أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:İşte bunlara Allah merhamet edecektir. Şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
9:128لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ
Diyanet Meali:Andolsun, size kendi içinizden öyle bir peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya düşmeniz ona çok ağır gelir.
11:66إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ
Diyanet Meali:Şüphesiz Rabbin mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
12:30وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَنْ نَفْسِهِ
Diyanet Meali:Şehirde birtakım kadınlar, “Aziz’in karısı, (hizmetçisi olan) delikanlısından murad almak istemiş…” dediler.
12:51قَالَتِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ الْآنَ حَصْحَصَ الْحَقُّ أَنَا رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِهِ
Diyanet Meali:Aziz’in karısı ise, “Şimdi gerçek ortaya çıktı. Ondan ben murad almak istedim.
14:1لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَىٰ صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ
Diyanet Meali:(Bu Kur’an), Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa, mutlak güç sahibi ve övgüye lâyık, (göklerdeki ve yerdeki her şey kendisine ait olan) Allah’ın yoluna çıkarman için (sana indirdiğimiz bir kitaptır).
14:47فَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ
Diyanet Meali:Sakın Allah’ın, peygamberlerine verdiği sözden cayacağını sanma! Şüphesiz Allah, mutlak güç sahibidir, intikam sahibidir. *
22:40وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ
Diyanet Meali:Şüphesiz ki Allah, kendi dinine yardım edene mutlaka yardım eder. Şüphesiz ki Allah, çok kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir.
22:74مَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ
Diyanet Meali:Allah’ın kadrini gereği gibi bilemediler. Şüphesiz Allah kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir. *
27:9يَا مُوسَىٰ إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:“Ey Mûsâ! Gerçek şu ki, ben mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi olan Allah’ım.” *
31:27مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
Diyanet Meali:(Eğer yeryüzündeki ağaçlar kalem, deniz de mürekkep olsa, arkasından yedi deniz daha ona katılsa), Allah’ın sözleri (yazmakla) yine de tükenmez. Şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
32:6ذَٰلِكَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
Diyanet Meali:İşte Allah, gaybı da görünen âlemi de bilendir, mutlak güç sahibidir, çok merhametlidir. *
33:25وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا
Diyanet Meali:Allah, savaşta mü’minlere kâfi geldi. Allah, kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir.
34:6هُوَ الْحَقَّ وَيَهْدِي إِلَىٰ صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ
Diyanet Meali:(Kendilerine ilim verilenler, Rabbinden sana indirilen Kur’an’ın) gerçek olduğunu ve onun, mutlak güç sahibi ve övgüye lâyık Allah’ın yoluna ilettiğini (görürler).
34:27قُلْ أَرُونِيَ الَّذِينَ أَلْحَقْتُمْ بِهِ شُرَكَاءَ كَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:De ki: “Allah’a ortak tuttuklarınızı bana gösterin! Hayır! (Hiçbir şey Allah’a ortak olamaz.) Aksine O, mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi Allah’tır.” *
35:28إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ
Diyanet Meali:Allah’a karşı ancak; kulları içinden âlim olanlar derin saygı duyarlar. Şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır.
36:5تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ
Diyanet Meali:(Bu Kur’an) mutlak güç sahibi, çok merhametli Allah tarafından indirilmiştir.
36:38وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
Diyanet Meali:Güneş de kendi yörüngesinde akıp gitmektedir. Bu, mutlak güç sahibi, hakkıyla bilen Allah’ın takdiri (düzenlemesi)dir. *
38:9أَمْ عِنْدَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ
Diyanet Meali:Yoksa mutlak güç sahibi ve çok bağışlayan Rabbinin rahmet hazineleri onların yanında mıdır? *
39:1تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ
Diyanet Meali:Kitab’ın indirilmesi mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafındandır. *
40:2تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
Diyanet Meali:Bu kitabın indirilmesi, mutlak güç sahibi, hakkıyla bilen … Allah tarafındandır. *
41:41إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَإِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ
Diyanet Meali:Kur’an kendilerine geldiğinde onu inkâr edenler mutlaka cezalarını göreceklerdir. Şüphesiz o, çok değerli ve sağlam bir kitaptır. *
42:3كَذَٰلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Diyanet Meali:(Ey Muhammed!) Mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi olan Allah, sana ve senden öncekilere işte böyle vahyeder. *
42:19اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ
Diyanet Meali:Allah, kullarına çok lütufkârdır, dilediğini rızıklandırır. O, kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir. *
45:2تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ
Diyanet Meali:Kitab’ın indirilişi, mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafındandır. *
46:2تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ
Diyanet Meali:Kitab’ın indirilişi, mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi Allah tarafındandır. *
48:3وَيَنْصُرَكَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِيزًا
Diyanet Meali:Ve Allah sana, şanlı bir zaferle yardım etsin. *
48:7وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا
Diyanet Meali:Göklerin ve yerin orduları Allah’ındır. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
48:19وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا
Diyanet Meali:Ve elde edecekleri birçok ganimetler (nasip etmiştir). Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. *
54:42كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذْنَاهُمْ أَخْذَ عَزِيزٍ مُقْتَدِرٍ
Diyanet Meali:Bütün âyetlerimizi yalanladılar. Biz de onları mutlak güç ve iktidar sahibinin yakalaması gibi yakaladık. *
57:25وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ
Diyanet Meali:Allah da kendisine ve Resûllerine gayba inanarak yardım edecekleri bilsin. Şüphesiz Allah kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir.
58:21كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ
Diyanet Meali:Allah, “Şüphesiz ben ve peygamberlerim galip geleceğiz” diye yazmıştır. Şüphe yok ki, Allah çok kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir. *
59:23الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ
Diyanet Meali:O, mülkün gerçek sahibi, kutsal (her türlü eksiklikten uzak), barış ve esenliğin kaynağı, güvenlik veren, gözetip koruyan, mutlak güç sahibi, düzeltip ıslah eden ve dilediğini yaptıran … Allah’tır.
62:1الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ
Diyanet Meali:(Göklerdeki ve yerdeki her şey), mülkün sahibi, mukaddes, mutlak güç sahibi, hüküm ve hikmet sahibi olan (Allah’ı tespih eder). 
85:8وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ
Diyanet Meali:Onlar mü’minlere ancak; mutlak güç sahibi ve övülmeye lâyık Allah’a iman ettikleri için kızıyorlardı. *

عِزٌّ : İsim. 

19:81وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا
Diyanet Meali:Onlar, kendileri için kuvvet ve şeref (kaynağı) olsunlar diye, Allah’tan başka ilâhlar edindiler. *

عِزَّةٌ : İsim.

2:206وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ
Diyanet Meali:Ona “Allah’tan kork” denildiği zaman, gururu onu daha da günaha sürükler.
4:139أَيَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّة
Diyanet Meali:Onların yanında izzet ve şeref mi arıyorlar?
4:139فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا
Diyanet Meali:Hâlbuki bütün izzet ve şeref Allah’a aittir.
10:65وَلَا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
Diyanet Meali:Onların (inkârcıların) sözleri seni üzmesin. Çünkü bütün güç Allah’ındır. O, hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir. *
26:44وَقَالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَالِبُونَ
Diyanet Meali:Ve “Firavun’un gücüyle elbette bizler üstün geleceğiz” dediler.
35:10مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ
Diyanet Meali:Her kim şan ve şeref istiyorsa bilsin ki…
35:10فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا
Diyanet Meali:Şan ve şeref bütünüyle Allah’a aittir.
37:180سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ
Diyanet Meali:Senin Rabbin; kudret ve şeref sahibi olan Rab, onların nitelendirdiği şeylerden uzaktır, yücedir. *
38:2بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ
Diyanet Meali:Fakat inkâr edenler bir büyüklenme ve ayrılık içindedirler. *
38:82قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ
Diyanet Meali:İblis, “Senin şerefine andolsun ki, (içlerinden ihlâslı kulların hariç), elbette onların hepsini azdıracağım” dedi. *
63:8وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَلَٰكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَعْلَمُونَ
Diyanet Meali:Hâlbuki asıl üstünlük, ancak Allah’ın, Peygamberinin ve mü’minlerindir. Fakat münafıklar (bunu) bilmezler.

اَعَزُّ : İsim.

11:92قَالَ يَا قَوْمِ أَرَهْطِي أَعَزُّ عَلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ
Diyanet Meali:Şu’ayb, şöyle dedi: “Ey kavmim! Benim kabilem sizce Allah’tan daha itibarlı mı ki, (O’na sırt çevirdiniz…)”
18:34فَقَالَ لِصَاحِبِهِ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنْكَ مَالًا وَأَعَزُّ نَفَرًا
Diyanet Meali:Arkadaşıyla konuşurken ona dedi ki: “Benim malım seninkinden daha çok. Adamlardan yana da senden daha üstünüm.”
63:8يَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنَا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ
Diyanet Meali:Onlar, “Andolsun, eğer Medine’ye dönersek, üstün olan, zayıf olanı oradan mutlaka çıkaracaktır” diyorlardı.