ح ر ب

KÖK HARFLER:  ح ر ب

ANLAM: 

حَرَبَ : Yağmalamak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

حَرَبَ (geniş zamanlı يَحْرُبُ mastar ismi حَرَبٌ):

حَرَبَهُ : Onu yağmaladı.

حُرِبَ مَالُهُ : Malı yağmalandı.

حَارَبَهُ : Savaştı; Ona düşman oldu, Ona itaatsizlik etti.

اَحْرَبَ الْحَرْبَ : Savaşa sebep oldu.

تَحَارَبُوا اَوْ حَارَبُوا : Birbirlerine savaş açtılar.

حَرْبٌ : Savaş, muharebe, cenk, harp.

وَقَعَتْ بَيْنَهُمْ حَرْبٌ : Aralarında savaş çıktı.

قَامَتِ الْحَرْبُ عَلَى سَاقٍ : Savaş veya muharebe şiddetli hale geldi.

اِبْنُ الحَرْبِ : Bir savaşçı; mükemmel bir savaşçı.

رَجُلٌ حَرْبٌ : Ateşli veya deneyimli bir savaşçı.

اَنَا حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَنِى : Benimle cenk edenin bir düşmanıyım ya da o benim bir düşmanım.

مِحْرَابٌ : Bir oturma odasının ya da bir evin ya da çadırın üst kenarı; başlıca ya da en saygın oturma yeri; Kralların ve ağaların ve önemli insanların oturduğu yer; yüksek bir yer; bir evde bulunan en yüksek oda; merdivenlerle çıkılan bir oda; bir camide imamın yeri; bir ibadethane; bir toplanma yeri (çoğul hali: مَحَارِيبُ).

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
حَارَبَ fiil-III 2 Muharebe etti, savaştı 9/107
حَرْبٌ isim 4 Harp, savaş 8/57
مِحْرَابٌ isim 5 Meclisteki baş köşe, ibadethanenin ön kısmındaki girinti, saray 38/21 Çoğul: مَحَاريبُ

Toplam 11


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • حَارَبَ
  • حَرْبٌ
    • قِتَالٌ > bak: ق ت ل
    • مَوْقِعَةٌ > bak: و ق ع
    • مَعْرَكَةٌ

Zıt Manada Kelimeler

  • حَارَبَ
    • سَالَمَ > bak: س ل م
    • اِسْتَسْلَمَ > bak: س ل م 
    • هَامَدَ > bak: ه م د
    • هَادَنَ
  • حَرْبٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Harb حَرْب İki veya daha çok devletin birbirleriyle siyasi alakaları keserek silahlı kuvvetlerle çarpışmaları, vuruşmaları. Çoğul: Hurûb
Harbî حَرْبِيّ 1: Ateşli silahların içini temizlemekte kullanılan çubuk, harbe. 2: Doğru, hilesiz, temiz, mert. 3: Savaşla ilgili. 4: Osmanlı Devletiyle henüz barış durumunda bulunmayan, bir antlaşma yapmamış devletler ve bu devletlerin uyrukları. 5: Osmanlı ülkelerinde ticaretle uğraşan yabancı uyruklu kimse.
Harbiyye حَرْبِيَّة Harb işleri. Harb okulu.
Hirbâ’ حِرْبَاء Bukalemun.
Hırâbe حِرَابَة Deve hırsızlığı yapmak.
Mihrâb مِحـرَاب Camide imamın namaz kılarken cemaatin önünde durduğu yer. Çoğul: Mehârîb
Muhârebe مُحَارَبَة 1: Savaş. 2: Güçlü tartışma.
Muhârib مُحَارِب Harbeden. Cenkci. Cengaver.
İhrâb إِحْرَاب Harab etme, perişan etme.
Muhrib مُحْرِب Harp gemisi. Torpidoları avlayan ve hızla giden bir nevi harp gemisi.
İhtirâb اِحْتِرَاب Savaşma, muharebe etme.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

حَارَبَ : Fiil-III.

5:33 إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا
Diyanet Meali: Allah’a ve Resûlüne savaş açanların ve yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya çalışanların cezası; ancak öldürülmeleri …dir.
9:107 وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ
Diyanet Meali: Bir de zararlı faaliyetlerde bulunmak, küfre yardım etmek, mü’minler arasına ayrılık sokmak için ve öteden beri Allah ve Resûlüne karşı savaşanlara üs olsun diye bir mescit yapanlar vardır. 

حَرْبٌ : İsim. 

2:279 فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ
Diyanet Meali: Eğer böyle yapmazsanız, Allah ve Resûlüyle savaşa girdiğinizi bilin. 
5:64 كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ
Diyanet Meali: Her ne zaman savaş için bir ateş yakmışlarsa, Allah onu söndürmüştür. 
8:57 فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ
Diyanet Meali: Eğer onları savaşta yakalarsan, bunlar(a vereceğin ceza) ile arkalarındakileri de dağıt ki ibret alsınlar. *
47:4 فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّىٰ تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا
Diyanet Meali: Artık bundan sonra (esirleri) ya karşılıksız ya da fidye karşılığı salıverin. Savaş sona erinceye kadar hüküm budur.  

مِحْرَابٌ : İsim. Çoğulu: مَحَاريبُ

3:37 كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا
Diyanet Meali: Zekeriya, onun bulunduğu bölmeye her girişinde yanında bir yiyecek bulurdu. 
3:39 فَنَادَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ
Diyanet Meali: Zekeriya mabedde namaz kılarken melekler ona seslendiler.
19:11 فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَىٰ إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا
Diyanet Meali: Derken Zekeriya ibadet yerinden halkının karşısına çıktı. (Konuşmak istedi, konuşamadı) ve onlara “Sabah akşam Allah’ı tespih edin” diye işaret etti. *
38:21 وَهَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ
Diyanet Meali: Sana davacıların haberi geldi mi? Hani onlar duvarı aşarak mabede girmişlerdi. *

مَحَارِيب : İsim. Çoğul. Tekili: مِحْرَابٌ

34:13 يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ
Diyanet Meali: Cinler, Süleyman için dilediği biçimde kaleler, heykeller, havuz gibi çanaklar … yapıyorlardı.