ع ي ش

KÖK HARFLER: ع ي ش

ANLAM: 

عَاشَ : Yaşamak; hayatı belirli bir durumda veya biçimde geçirmek; yaşama sahip olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

عَاشَ (geniş zaman يَعِيشُ mastar isim عَيْشٌ ve مَعَاشٌ ve مَعِيشٌ ve مَعِيشَةٌ ve عِيشَةٌ ve عَيْشُوشَةٌ): Yaşadı; hayatı belirli bir durumda veya biçimde geçirdi; yaşama sahipti.

عَاشَ فُلَانٌ عِيشَةً رَاضِيَةً : Falanca biri hoş bir yaşam sürdü.

مَعَاشٌ : Bir kimsenin sayesinde yaşadığı şey, geçim veya rızık; geçim vasıtaları veya yeri, birinin geçimlik aradığı zaman (çoğul hali: مَعَايِشُ).

اَلْاَرْضُ مَعَاشُ الْخَلْقِ : Toprak geçim sağlama yeridir.

مَعَايِشُ  : Birinin sayesinde yaşadığı şey veya geçim vasıtaları, yaşam; birinin içinde yaşadığı durum.

مَعِيشَةٌ : Geçim kaynağı. (çoğulu: مَعَايِش).

العِيشَةُ : Yaşayış, yaşayış tarzı.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
عِيشَةٌ isim 2 Yaşayış, yaşayış tarzı 101/7
مَعَاشٌ isim 3 Geçim kaynağı; geçimi sağlama vakti; geçimi temin etme yeri 78/11 Çoğul: مَعَايِشُ
مَعِيشَةٌ isim 3 Geçim kaynağı 43/32

Toplam 8


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

AÇIKLAMA:

HAYAT ile ‘IYŞ kelimeleri arasındaki fark

( ح ي ي – ع ي ش )

‘Iyş (yaşantı), “yeme, içme vs.” gibi hayat sebebi olan unsurlar için kullanılır. Hiç bir konuda ‘ıyş kelimesi, hayatın bizzat kendisi değildir. Maîşet kelimesi de “birinin hayatını sürdürmesine sebep olan yiyecek ve içecekler”dir. (Farklar Sözlüğü 133)  Bknz: ( ح ي ي )

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Ayş عَيْش Yaşayış, yaşama. Yiyip içme. Zevk u safa.
Îş عِيش Dirilik. Hayat. Yaşayış. Yaşamak.
Ayyâş عَيَّاش Daima iş ve işret eden.
İâşe إِعَاشَة Geçindirmek. Beslemek. Yaşatmak. Diriltmek.
Maîşet مَعِيشَة Yaşayış. Yaşama. Ömür. Çoğulu: Maâ(y)iş
Maâş مَعَاش Geçinilecek şey. Yaşayış. Aylık para.
Muâyeşe مُعَايَشَة Beraberce hoşça geçinme.
Taayyüş تَعَيُّش Yaşamak. Geçinmek.
Müteayyiş مُتَعَايِش Yiyip içen, taayyüş eden.
Teâyüş تَعَايُش Birbiriyle dirlik etmek.
İ’tiyâş اِعْتِيَاش Geçinme. İdareli yaşama.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

عِيشَةٌ : İsim. 

69:21فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ
Diyanet Meali:Artık o, hoşnut bir hayat içindedir. *
101:7فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ
Diyanet Meali:Artık o, hoşnut bir hayat içindedir. *

مَعَاشٌ : İsim. Çoğulu: مَعَايِشُ 

78:11وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا
Diyanet Meali:Gündüzü de geçimi temin zamanı kıldık. *

مَعَايِشُ : İsim. Çoğul. Tekili: مَعَاشٌ

7:10وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ
Diyanet Meali:Andolsun, size yeryüzünde imkân ve iktidar verdik.  Sizin için orada birçok geçim imkânları da yarattık.
15:20وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ وَمَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِينَ
Diyanet Meali:Orada hem sizin için, hem de sizin rızık vermediğiniz kimseler için geçimlikler meydana getirdik. *

 مَعِيشَةٌ : İsim. 

20:124وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا
Diyanet Meali:“Her kim de benim zikrimden (Kur’an’dan) yüz çevirirse, mutlaka ona dar bir geçim vardır.”
28:58وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا
Diyanet Meali:Biz nimetler içinde şımaran nice memleket halkını helâk etmişizdir.
43:32نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Dünya hayatında onların geçimliklerini aralarında biz paylaştırdık.