ر ج ج

KÖK HARFLER: ر ج ج

ANLAM: 

رَجَّ : Hareket etmek, sarsılmak, sallanmak.

AÇIKLAMA:

رَجٌّ : Bir nesneyi hareket ettirmek, kımıldatmak veya sarsmak ve yerinden koparma. Fiil olarak “Onu hareket ettirdi, kımıldattığı veya sarstı ve yerinden kopardı. Böylece o da hareket etti, kımıldadı veya sarsıldı ve yerinden koptu” anlamında رَجَّهُ فَارْتَجَّ şekillerinde kullanılır. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: إِذَا رُجَّتِ اْلأَرْضُ رَجًّا : Yer şiddetle sarsıldığı zaman (56/4). Yüce Allah’ın bu sözü şu sözüne benzer: إِذَا زُلْزِلَتِ اْلأَرْضُ زِلْزَالَهَا : Yer o müthiş sarsıntıyla sarsıldığı zaman (99/1).

رَجْرَجَةٌ : İleri geri hareket etmek, gidip gelmek, sallanmak veya çalkalanmak.

كَتِيبَةٌ رَجْرَاجَةٌ : Çokluğundan, kalabalıklığından dolayı neredeyse hiç ilerleyemeyip yürüyüşünde bir ileri bir geri çalkalanan ordu ya da askeri birlik.

جَارِيَةٌ رَجْرَاجَةٌ : Kaba eti titreyen ya da sallanan genç kız.

اِرْتَجَّ كَلاَمُهُ : Onun sözü muzdarip oldu, sallandı, çalkalandı veya gidip geldi (yani, mültebis oldu, karıştı).

رِجْرِجَةٌ : Yerleşik olduğu veya bulunduğu yerde çalkalanıp bulanan az miktarda su. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

رَجَّ (geniş zaman يَرُجُّ mastar ismi رَجٌّ ve رُجٌّ):

رُجَّ ve رَجَّ : O şey hareket etti, sarsıldı ve sallandı.

رَجَّهُ : O şeyi hareket ettirdi, bir hareket veya çalkantı haline soktu; o şeyi şiddetli bir hareket haline soktu; sarsıntıya veya o şeyin sallanmasına, sarsılmasına, titremesine neden oldu.

رَجَّ الْبَابَ : Kapıyı şiddetli bir biçimde salladı.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
رَجَّ fiil-I 1 Tahrik etti, depretti, sarstı. 56/4 Meçhulü: رُجَّ
رَجٌّ isim 1 Tahrik etmek, depretmek, sarsmak. 56/4

Toplam 2


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • رَجَّ
    • تَحَرَّكَ > bak: ح ر ك
    • اِهْتَزَّ > bak: ه ز ز
    • اِضْطَرَبَ > bak: ض ر ب
    • تَرَجْرَجَ
    • اِخْتَلَجَ
  • اِرْتَجَّ
    • إِهْتَزَّ > bak: ه ز ز
    • اِرْتَجَفَ > bak: ر ج ف
    • تَزَلْزَلَ > bak: ز ل ز ل
    • اِرْتَبَكَ
    • تَلَعْثَمَ

Zıt Manada Kelimeler

  • رَجَّ
  • اِرْتَجَّ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Tâbi’ تَابِع Bir kimsenin, bir kuruluşun, bir devletin etkisi altında, güdümünde olma durumu. Tâbiîn, Tâbiîyet
Tebâ’ تَبَاع Tâbi olma. Uyma.
Etbâ’ أَتْبَاع Tâbi olanlar, bağlı olanlar, emri altında bulunanlar.
Tebî’ تَبِيع Yardımcı, yardak.
Metbu’ مَتْبُوع Kendisine bağlanılan.
Mütâbi’ مُتَابِع Tâbi olan, uyan. Mütâbiîn
Mütâbaât مُتَابَعَات Birine tâbi olmak, uymak. Birini takib etmek.
Tübba’ تُبَّع Yemen Meliki.
İtbâ’ إِتْبَاع Tâbi kılmak. Ardına katmak.
Tetbî’ تَتْبِيع Peşini bırakmayıp iyice araştırma.
İttiba’ اِتِّبَاع Tâbi olma. Arkasından gitme. İtaat etme.
Müttebi’ مُتَّبِع İttiba eden. Uyan, tâbi olan. Muktedi.
Tetâbu’ تَتَابُع Fasılasız birbiri ardından gelmek. Aralıksız birbirini takib etmek.
Mütetâbi’ مُتَتَابِع Birbiri ardınca gelen.
Tetebbu’ تَتَبُّع Bir şeyi iyice inceleme, onunla ilgili bilgi edinme, araştırma.
Mütetebbi’ مُتَتَبِّع Bir konuyu dikkatle araştıran, irdeleyici, araştırıcı.
İstitbâ’ اِسْتِتْبَاع Tâbi olmayı istemek. Peşinden sürüklemek.
Müstetbî’ مُسْتَتْبِيع Kendisine tâbi olunmasını isteyen.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

رَجَّ : Fiil-I. Meçhulü: رُجَّ

56:4 اِذَا رُجَّتِ الْاَرْضُ رَجًّاۙ
Diyanet Meali: Yeryüzü şiddetle sarsıldığı zaman…*

رَجٌّ : İsim. Masdar.

56:4 اِذَا رُجَّتِ الْاَرْضُ رَجًّاۙ
Diyanet Meali: Yeryüzü şiddetle sarsıldığı zaman…*