س ن ه

KÖK HARFLER: س ن ه

ANLAM: 

سَنِهَ : Yılları aşan bir zamandan geçmek. (Yiyecek) kötüleşmek, bozulmak.

AÇIKLAMA:

سَنَةٌ kelimesinin aslıyla ilgili iki görüş serdedilmiştir. 

  1. Birincisi: Bunun aslı سَنَهَةٌ kelimesinden gelir. Zira Araplar “filan kişiyi çalışması vs için seneliğine tuttum veya onunla senden seneye ya da her sene sözleşme veya anlaşma yaptım” anlamında سَانَهْتُ فُلاَنًا derler. سَنَةٌ kelimesinin ism-i tasgîri olarak da سُنَيْهَةٌ derler. Bir görüşe göre de  Yüce Allah’ın şu sözü buradan gelir: لَمْ يَتَسَنَّهْ : Bozulmamış/değişmemiş (2/259). Yani “üzerinden yıllar geçmesine rağmen değişmemiş ve tazeliği gitmemiş”.
  2. Bir görüşe göre ise, bunun aslı vâvlıdır. Zira Araplar bunun çoğulunu سَنَوَاتٌ olarak getirirler. “Filan kişiyi bir seneliğine tuttum, kiraladım” anlamındaki سَانَيْتُ fiili buradan gelir. Sonundaki ه harfi, tıpkı كِتَابِيَهْ (69 /Hakka 19) ve حِسَابِيَهْ (69 /Hakka 20) ayetindeki gibi vakf hâsıdır.

Yüce Allah şöyle buyurmuştur:  أَرْبَعِينَ سَنَةً : Kırk yıl (5/26); سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا : Âdetiniz üzere yedi yıl (12/47); ثَلاَثَ مِئَةٍ سِنِينَ : Üç yüz yıl (18/25). Şu sözüne gelince: وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَونَ بِالسِّنِينَ : Andolsun biz, Fir’avn âilesini yıllarca sıktık (7/130). Buradaki سَنَةٌ kelimesi “kuraklığı, kıtlığı” ifade eder. سَنَةٌ kelimesi daha çok, “kuraklığın, kıtlığın olduğu yılı” ifade etmek için kullanılır. Mesela “onları kuraklık, kıtlık vurdu” anlamında أَسْنَتَ الْقَوْمُ denir. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

سَنِهَ (geniş zaman يَسْنَهُ mastar isim سَنَهًا): Yılları aşan bir zamandan geçti.

سَنِهَ الطَّعَامُ ve تَسَنَّهَ الطَّعَامُ : Yiyecek kötüleşti ya da bozuldu; yıllar geçtikçe o şey bozuldu ya da kötüleşti.

 لَمْ يَتَسَنَّهْ : Bozulmamış (2:259). 

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek
تَسَنَّهَ fiil-V 1 Yıllandı, (zamanla) bozuldu. 2/259

Toplam 1

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Müsânehe مُسَانَهَة Bir yıllığına verme.
Tesennüh تَسَنٌّه Küflenme. Yıllanma.
Mütesennih مُتَسَنِّه Küflü, küflenen.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

تَسَنَّهَ : Fiil-V. 

2:259فَانْظُرْ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ
Diyanet Meali:Böyle iken yiyeceğine ve içeceğine bak, henüz bozulmamış.