KÖK HARFLER: ف ي أ
ANLAM:
فَاءَ : Dönmek, özellikle iyi bir durum veya koşula dönmek. Mesela: Sinirden sükunet haline dönmek. (Gölge) yer değiştirmek, uzaklaşmak, batı tarafından doğu tarafına dönmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
فَاءَ | fiil-I | 3 | Döndü | 2/226 |
اَفَاءَ | fiil-IV | 3 | Ganimetlendirdi, ganimet olarak verdi | 33/50 |
تَفَيَّاَ | fiil-V | 1 | Gölgesi düştü, döndü, meyl etti | 16/48 |
| Toplam | 7 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- فَاءَ (a)
- فَاءَ (b)
- رَجَعَ
- عَادَ
- آلَ
- قَفَلَ
- آبَ
- فَيْءٌ
Zıt Manada Kelimeler
- فَاءَ (a)
- فَاءَ (b)
- ذَهَبَ
- غَادَرَ
- ظَعَنَ
- رَحَلَ
- فَيْءٌ
- ضَعِيفٌ > bak: ض ع ف
- حَقِيرٌ
AÇIKLAMA:
GANÎMET ile FEY’ kelimeleri arasındaki fark
( غ ن م – ف ي أ )
Ganîmet, savaşta kafir ve müşriklerden alınan maldır. Fey’ ise, savaşta veya savaş dışında, kâfir olanlardan alınan maldır. Bu yüzden, “cizye ve harac fey’dir” demişlerdir. (Farklar Sözlüğü 242) Bknz: ( غ ن م )
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Fey’ | فَيْء | Ganimet. Harbde elde edilen mal.Rücu. Zeval vaktinden sonraki gölge. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
فَاءَ : Fiil-I.
2:226 | فَإِنْ فَاءُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ |
Diyanet Meali: | (Eşlerine yaklaşmamağa yemin edenler için dört ay bekleme süresi vardır.) Eğer (bu süre içinde) dönerlerse, şüphesiz Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir. |
49:9 | فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّىٰ تَفِيءَ إِلَىٰ أَمْرِ اللَّهِ |
Diyanet Meali: | (Eğer biri ötekine karşı haddi aşarsa), Allah’ın buyruğuna dönünceye kadar haddi aşan tarafa karşı savaşın. |
49:9 | فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا |
Diyanet Meali: | Eğer (Allah’ın emrine) dönerse, artık aralarını adaletle düzeltin ve (onlara) adaletli davranın. |
اَفَاءَ : Fiil-IV.
33:50 | وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ |
Diyanet Meali: | (Ey Peygamber! Biz sana mehirlerini verdiğin eşlerini), Allah’ın sana ganimet olarak verdiklerinden elinin altında bulunan kadınları… |
59:6 | وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ |
Diyanet Meali: | Onların mallarından Allah’ın, savaşılmaksızın peygamberine kazandırdığı mallar için siz, at koşturmuş değilsiniz. |
59:7 | مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ |
Diyanet Meali: | Allah’ın, (fethedilen) memleketlerin ahalisinden savaşılmaksızın peygamberine kazandırdığı mallar; Allah’a, peygambere … aittir. |
تَفَيَّاَ : Fiil-V
16:48 | يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِلَّهِ |
Diyanet Meali: | Onların gölgeleri Allah’a secde ederek sağa ve sola dönmektedir. |