ف ل ح

KÖK HARFLER: ف ل ح

ANLAM: 

فَلَحَ : Ayırmak, bölmek, yarmak, kesmek. Toprağı sürmek, ekip biçmek.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
أَفْلَحَ fiil-IV 27 Kazandı, felaha erdi 91/9
مُفْلِحٌ isim 13 Felaha eren, kazanan 59/9

Toplam 40

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

AÇIKLAMA:

SALÂH ile FELÂH kelimeleri arasındaki fark

( ص ل ح – ف ل ح )

Salâh, “sayesinde hayır elde edilen ya da kötülükten kurtulma aracı olan şey”dir. Felâh ise, “eseri kalıcı olan hayır veya faydaya nâil olmak”tır. Eseri kalıcı olan şey, felâh diye isimlendirilir. Çiftçi, çok büyük ve sürekli zorluklarla toprağı işlediği için, fellâh denilir. Çünkü fellâh, toprakta sürekli ve kalıcı bir etki bırakır. 

Mevtuhu salâhuhu (ölümü salâhıdır / kurtuluşudur) ifadesi kullanılır; çünkü o ölüm sayesinde dünyada kendisine gelebilecek zarardan kurtulmaktadır. Oysa huve felâhuhu (ölümü onun felâhıdır) ifadesi kullanılmaz. Çünkü ölüm, elde edebileceği bir fayda değildir. (Farklar Sözlüğü 308) Bknz: ( ص ل ح )

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Felâh إِفْلَاح Selamet. Saadet. Kurtuluş. Hayır ve ni’metlerde refah, rahatta daim olmak. Fevz ve zafer. Necat ve beka.
Fellâh فَلَّاح Çiftçi.
İflâh إِفْلَاح Selamete çıkmak. Felaha kavuşmak.
Müflih مُفْلِح İflah olan, selamet bulan. Kurtulan. Felaha eren.
İstiflâh اِسْتِفْلَاح Felah bulma, kurtulma. Maksada ulaşma.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أَفْلَحَ : Fiil-IV. 

2:189 وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Evlere kapılarından girin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa eresiniz.
3:130 لَا تَأْكُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Kat kat arttırılmış olarak faiz yemeyin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa eresiniz.
3:200 اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Sabredin. Sabır yarışında düşmanlarınızı geçin. (Cihat için) hazırlıklı ve uyanık olun ve Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa eresiniz.
5:35  وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ 
Diyanet Meali: O’na yaklaşmaya vesile arayın ve O’nun yolunda cihad edin ki kurtuluşa eresiniz.
5:90 رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: (Aklı örten içki ve benzeri şeyler, kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak), şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz.
5:100 فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Ey akıl sahipleri! Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa eresiniz.
6:21 وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Diyanet Meali: Kim Allah’a karşı yalan uydurandan, ya da O’nun âyetlerini yalanlayandan daha zalimdir? Şüphesiz ki, zalimler kurtuluşa eremez. *
6:135 فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Diyanet Meali: Ama dünya yurdunun sonucunun kimin olacağını yakında öğreneceksiniz. Şüphesiz, zalimler kurtuluşa eremezler.”
7:69 فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: “Allah’ın nimetlerini hatırlayın ki kurtuluşa eresiniz.”
8:45 فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: (Savaş için bir toplulukla karşılaştığınız zaman) sebat edin ve Allah’ı çok anın ki kurtuluşa eresiniz.
10:17 إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ
Diyanet Meali: Şüphe yok ki (böyle) suçlular asla kurtuluşa ermezler.
10:69 قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: De ki: “Allah hakkında yalan uyduranlar asla kurtuluşa eremezler.” *
10:77 أَتَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَكُمْ أَسِحْرٌ هَٰذَا وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ
Diyanet Meali: “Size hak gelince, onun hakkında böyle mi diyorsunuz? Bu bir sihir midir? Oysa sihirbazlar, iflah olmazlar!”
12:23 قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Diyanet Meali: O ise, “Allah’a sığınırım, çünkü o (kocan) benim efendimdir, bana iyi baktı. Şüphesiz zalimler kurtuluşa eremezler” dedi.
16:116 إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Şüphesiz, Allah’a karşı yalan uyduranlar, kurtuluşa eremezler.
18:20 يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِي مِلَّتِهِمْ وَلَنْ تُفْلِحُوا إِذًا أَبَدًا
Diyanet Meali: “(Çünkü onlar sizi ele geçirirlerse) ya taşlayarak öldürürler, yahut kendi dinlerine döndürürler. O zaman da bir daha asla kurtuluşa eremezsiniz.”
20:64 فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَىٰ
Diyanet Meali: “Öyleyse, hilelerinizi toplayın (birbirinize destek olun) sonra sıra hâlinde  gelin. Bu gün üstün gelen muhakkak başarıya ulaşmıştır.” *
20:69 إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَىٰ
Diyanet Meali: “Şüphesiz yaptıkları bir sihirbaz hilesidir. Sihirbaz ise nereye varsa kurtuluşa eremez.”
22:77 وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Rabbinize kulluk edin ve hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz.
23:1 قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ
Diyanet Meali: Mü’minler, gerçekten kurtuluşa ermişlerdir. *
23:117 فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ
Diyanet Meali: (Kim, hakkında hiçbir delili olmadığı hâlde Allah ile birlikte başka bir ilâha taparsa), onun hesabı ancak Rabbi katındadır. Şüphesiz kâfirler asla kurtuluşa eremezler.
24:31 وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Ey mü’minler, hep birlikte tövbe ediniz ki kurtuluşa eresiniz!
28:37 وَمَنْ تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Diyanet Meali: “Bu yurdun (güzel) sonucunun kimin olacağını (Rabbim daha iyi bilir). Doğrusu zalimler kurtuluşa eremezler.”
28:82 لَوْلَا أَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ
Diyanet Meali: “Allah, bize lütfetmiş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek ki kâfirler iflah olmayacak.”
62:10 وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Allah’ın lütfundan nasibinizi arayın. Allah’ı çok zikredin ki kurtuluşa eresiniz.
87:14 قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّىٰ
Diyanet Meali: Arınan … kimse mutlaka kurtuluşa erer. *
91:9 قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا
Diyanet Meali: Nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir. *

مُفْلِحُونَ : İsim. İsm-i Fâil. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: مُفْلِحٌ 

2:5 أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: İşte onlar Rab’lerinden (gelen) bir doğru yol üzeredirler ve kurtuluşa erenler de işte onlardır. *
3:104 وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: (Sizden, hayra çağıran), iyiliği emreden ve kötülükten men eden (bir topluluk bulunsun). İşte kurtuluşa erenler onlardır.
7:8 فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Kimlerin sevabı ağır basarsa, işte onlar kurtuluşa erenlerdir.
7:157 وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Ona indirilen nura (Kur’an’a) uyanlar … var ya, işte onlar kurtuluşa erenlerdir.
9:88 وَأُولَٰئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Bütün hayırlar işte bunlarındır. İşte bunlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.
23:102 فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Artık kimin tartıları ağır gelirse, işte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir. *
24:51 أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: (Mü’minlerin söyleyeceği söz ancak), “işittik ve iman ettik” demeleridir. İşte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.
28:67 فَعَسَىٰ أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ
Diyanet Meali: (Ama tövbe edip iman eden ve salih amel işleyen kimsenin) kurtuluşa erenlerden olması umulur.
30:38 ذَٰلِكَ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Bu, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak isteyenler için daha hayırlıdır. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.
31:5 أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: İşte onlar, Rablerinden gelen bir hidayet üzeredirler ve işte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir. *
58:22 أُولَٰئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: İşte onlar, Allah’ın tarafında olanlardır. İyi bilin ki, Allah’ın tarafında olanlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.
59:9 وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Kim nefsinin cimriliğinden, hırsından korunursa, işte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.
64:16 وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
Diyanet Meali: Kim nefsinin cimriliğinden korunursa, işte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.