ر ب ص

KÖK HARFLER: ر ب ص

ANLAM: 

رَبَصَ : Başına iyilik veya kötülük gelmesini beklemek.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek
تَرَبَّصَ fiil-V 13 Durdu, bekledi, gözetledi. 52/31
تَرَبُّصٌ isim 1 Durmak, beklemek, gözetlemek. 2/226
مُّتَرَبِّصٌ isim 3 Durup bekleyen, gözetleyen. 20/135

Toplam 17

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • تَرَبَّصَ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Terabbus تَرَبُّص Durup bekleme.
Müterabbıs مُّتَرَبِّص Bekleyen.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

تَرَبَّصَ : Fiil-V. 

2:228 وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ
Diyanet Meali: Boşanmış kadınlar kendi kendilerine üç ay hâli (hayız veya temizlik müddeti) beklerler.
2:234 وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا
Diyanet Meali: İçinizden ölenlerin geride bıraktıkları eşleri, kendi kendilerine dört ay on gün (iddet) beklerler.
4:141 الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ
Diyanet Meali: Onlar sizi gözetleyip duran kimselerdir. Eğer Allah tarafından size bir fetih (zafer) nasip olursa, “Biz sizinle beraber değil miydik?” derler.
9:24 فَتَرَبَّصُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ
Diyanet Meali: Artık Allah’ın emri gelinceye kadar bekleyin! 
9:52 قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ
Diyanet Meali: De ki: “Bizim için siz, (şehitlik veya zafer olmak üzere) ancak iki güzellikten birini bekleyebilirsiniz..”
9:52 وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا
Diyanet Meali: “Biz de, Allah’ın kendi katından veya bizim ellerimizle size ulaştıracağı bir azabı bekliyoruz..” 
9:52 فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ
Diyanet Meali: “Haydi bekleyedurun. Şüphesiz biz de sizinle birlikte beklemekteyiz.”
9:98 وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَنْ يَتَّخِذُ مَا يُنْفِقُ مَغْرَمًا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوَائِرَ
Diyanet Meali: Bedevîlerden öyleleri vardır ki, (Allah yolunda) harcayacakları şeyi bir zarar sayar ve (bundan kurtulmak için) size belâlar gelmesini beklerler.
20:135 قُلْ كُلٌّ مُتَرَبِّصٌ فَتَرَبَّصُوا
Diyanet Meali: Ey Muhammed, de ki: “Herkes beklemektedir, siz de bekleyin.”
23:25 إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّىٰ حِينٍ
Diyanet Meali: “Bu, ancak cinnet getirmiş bir adamdır. Öyle ise bir müddet onu gözetleyiniz.”*
52:30 أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌ نَتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ
Diyanet Meali: Yoksa onlar, “O bir şairdir; onun, zamanın felaketlerine uğramasını bekliyoruz” mu diyorlar?*
52:31 قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُتَرَبِّصِينَ
Diyanet Meali: Onlara de ki: “Bekleyin. Ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim.”*
57:14 وَلَٰكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ
Diyanet Meali: Fakat siz kendinizi yaktınız. Başımıza musibetler gelmesini gözlediniz, şüphe ettiniz. Kuruntular sizi aldattı.

تَرَبُّصٌ : İsim.

2:226 لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسَائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ
Diyanet Meali: Eşlerine yaklaşmamağa yemin edenler için dört ay bekleme süresi vardır.

مُّتَرَبِّصٌ : İsim.

9:52 فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ
Diyanet Meali: “Haydi bekleyedurun. Şüphesiz biz de sizinle birlikte beklemekteyiz.”
20:135 قُلْ كُلٌّ مُتَرَبِّصٌ فَتَرَبَّصُوا
Diyanet Meali: Ey Muhammed, de ki: “Herkes beklemektedir, siz de bekleyin.”
52:31 قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُتَرَبِّصِينَ
Diyanet Meali: Onlara de ki: “Bekleyin. Ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim.”*