KÖK HARFLER: ق ن ي
ANLAM:
قَنَى : Bir şey diğer şeye girmek, katılmak. Bir şeyi diğer şeye katmak, karıştırmak. Bir şey diğer şeye uymak. (Allah c.c.) bir şeyi yaratmak, halk etmek. Kâr edip mal kazanmak. Kanal kazmak, açmak. Utanmak, haya sahibi olmak. Razı etmek.
AÇIKLAMA:
Bir çok sözlükte bu madde yukarıdaki madde ile birlikte ele alınmıştır. Fakat pek çok kaynak Kur’an’da geçen kökler olarak bu iki maddeyi birbirinden ayırmıştır. Biz de arada tam bir ayrım görememekle birlikte iki maddeyi ayrı yazmayı uygun gördük.
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| أَقْنَى | isim | 1 | Razı etmek, gözünü doyurmak. Kazanç yahut sermaye (daimî mal, mülk vs.) vermek. | 53/48 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- أَقْنَى
- مُحْدَوْدَبٌ > bak: ح د ب
- اِقْتَنَى
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| İktinâ’ | اِقْتِنَاء | Yığma, biriktirme. Kazanma. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
أَقْنَى : İsim.
| 53:48 | وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz O, başkalarına muhtaç olmaktan kurtardı ve varlık sahibi kıldı. * |