ح س د

KÖK HARFLER:  ح س د

ANLAM: 

حَسَدَ : Bir şey için birisine imrenmek ya da o şey için ona haset etmek (o şeyden mahrum kalmasını dileyerek).

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

حَسَدَ (geniş zamanlı يَحْسُدُ ve يَحْسِدُ mastar ismi حَسَدٌ ve حَسْدٌ):

حَسَدَهُ عَلَى الشَّىْءِ veya حَسَدَهُ الشَّىْءَ : O şey için ona imrendi ya da o şey için ona haset etti (o şeyden mahrum kalmasını dileyerek).

حَسَدَهُ عَلَى شَجَاعَتِهِ : Onun gibi cesareti olmasını diledi (onun cesaretten mahrum kalmasını dilemeden). 

Kıskanmak (حَسَدٌ) iyi ve kötü şekilde olmak üzere iki türlüdür. Bunun ilk türü olan حَسَدٌ , sahip olanın o şeyden mahrum kalması ve o şeyin ona geçmesi; iyi olan حَسَدٌ ise şundan ibarettir: hased eden kişi (حَاسِدٌ), hased edilen kişi (مَحْسُودٌ) tarafından sahip olunan şeyin, onun tarafından da sahip olunmasını dilemesi ve sahip olan kişinin o şeye sahibiyetinin devam etmesi.

حَسَدٌ : Haset etme, bir nimetin veya mutluluk nedeninin sahip olandan ayrılıp birine geçmesini dileme.

حَاسِدٌ : İmrenen; imrenen kişi (çoğul hali حَسُودٌ).

حُسَّادٌ :İmrenen.

مَحْسُودٌ : İmrenilen kişi.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
حَسَدَ fiil-I 3 Hased etti, kıskandı 113/5
حَسَدٌ isim 1 Hased 2/109
حَاسِدٌ isim 1 Hased eden 113/5

Toplam 5

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • حَسَدَ

AÇIKLAMA:

HASED ile GIPTA kelimeleri arasındaki fark

(Gıpta kelimesinin kökünden türeyen bir kelime Kur’ân’da geçmemektedir.)

Gıpta, bir kimsenin, gıpta ettiği kimseden nimetin uzaklaşmasını istemeksizin, onun durumunda olmayı temenni etmesidir. Hased ise, bir kimsenin, hased ettiği kimsenin durumunun, kendisinden aşağıda olmasını temenni etmesidir. (Farklar Sözlüğü 174) 

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Hased حَسَد Başkasının iyi hallerini veya zenginliğini istemeyip, kendisinin o hallere veya zenginliğe kavuşmasını istemek. Çekememezlik. Kıskançlık. Kıskanmak.
Hasûd حَسُود Çok hased eden. Hasûdî, Hasûdâne
Hâsid حَاسِد Hased eden, kıskanan.  Çoğul: Hussâd
Mahsûd مَحْسُود Kendine hased edilen. Kıskanılan kimse.
Hasâdet حَسَادَة Hasedcilik, kıskançlık. Çekememezlik.
Muhâsede مُحَاسَدَة Birbirini çekememe, hased etme, kıskanma.
Tehâsüd تَحَاسُد Hasetleşme.
Mütehâsid مُتَحَاسِد Birbirini kıskanan, çekemiyen. Birbirine hased eden.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

حَسَدَ : Fiil-I.

4:54 أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَىٰ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ
Diyanet Meali: Yoksa, insanları; Allah’ın lütfundan kendilerine verdiği şey dolayısıyla kıskanıyorlar mı?
48:15 فَسَيَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنَا
Diyanet Meali: Onlar, “Bizi kıskanıyorsunuz” diyeceklerdir. 
113:5 وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
Diyanet Meali: Kaset ettiği zaman hasetçinin kötülüğünden, (sabah aydınlığının Rabbine sığınırım). *

حَسَدٌ : İsim. 

2:109 لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ
Diyanet Meali: İçlerindeki kıskançlıktan ötürü sizi, imanınızdan sonra küfre döndürmek (isterler).

حَاسِدٌ : İsim. İsm-i Fâil.

113:5 وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
Diyanet Meali: Haset ettiği zaman hasetçinin kötülüğünden, (sabah aydınlığının Rabbine sığınırım). *