ك ت م

KÖK HARFLER: ك ت م

ANLAM: 

كَتَمَ : Bir şeyi gizlemek ya da saklamak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

كَتَمَ (geniş zaman يَكْتُمُ mastar isim كِتْمَانٌ):

كَتَمَ الشَّىْءَ : O şeyi gizledi ya da sakladı.

مَكْتُومٌ : Gizli, saklı, gizli kalmış.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
كَتَمَ fiil-I 21 Gizledi 2/140

Toplam 21

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • كَتَمَ (a)
  • كَتَمَ (b)
  • كَتَمَ (c)
    • سَوَّغَ > bak: س و غ
    • سَمَحَ
    • أَبَاحَ
  • كَتَمَ (d)

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Ketm كَتْم Saklamak. Gizlemek. Sır tutmak. Söylememek.
Ketûm كَتُوم Sır saklayan. Herkese her şeyi konuşmayıp sırrını belli etmeyen.
Mektûm مَكْتُوم Gizli. Saklı. Gizli kalmış.
Mükâteme مُكَاتَمَة Ketmetme, gizleme.
İktâm إِكْتَام Gizleme, saklama.
İnkitâm اِنْكِتَام Gizli tutulma, saklı tutulma.
İktitâm اِكْتِتَام  Ketmetme, gizleme, saklama.
İstiktâm اِسْتِكْتَام Gizlemeye çalışma. Saklamak için uğraşma.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

كَتَمَ :  Fiil-I. 

2:33 وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: Yine açığa vurduklarınızı da, gizli tuttuklarınızı da ben bilirim.
2:42 وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
Diyanet Meali: Hakkı batılla karıştırıp da bile bile hakkı gizlemeyin. *
2:72 وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: Hani, bir kimseyi öldürmüştünüz de suçu birbirinizin üstüne atmıştınız. Hâlbuki Allah, gizlemekte olduğunuzu ortaya çıkaracaktı. *
2:140 وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهَادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ
Diyanet Meali: Allah tarafından kendisine ulaşan bir gerçeği gizleyen kimseden daha zalim kimdir?
2:146 وَإِنَّ فَرِيقًا مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ
Diyanet Meali: Böyle iken içlerinden birtakımı bile bile gerçeği gizlerler.
2:159 إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَىٰ مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَٰئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ
Diyanet Meali: İndirdiğimiz apaçık delilleri ve hidayeti Kitap’ta insanlara açıklamamızdan sonra onları gizleyenler var ya, işte onlara hem Allah lânet eder…
2:174 إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَٰئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ
Diyanet Meali: Allah’ın indirdiği kitaptan bir kısmını gizleyip onu az bir bedel ile değişenler (var ya); işte onlar karınlarına ateşten başka bir şey doldurmuyorlar.
2:228 وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ
Diyanet Meali: Allah’ın kendi rahimlerinde yarattığını gizlemeleri onlara helâl olmaz.
2:283 وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ
Diyanet Meali: Bir de şahitliği gizlemeyin. Kim şahitliği gizlerse, şüphesiz onun kalbi günahkârdır.
2:283 وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ
Diyanet Meali: Bir de şahitliği gizlemeyin. Kim şahitliği gizlerse, şüphesiz onun kalbi günahkârdır.
3:71 لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
Diyanet Meali: Niçin hakkı batılla karıştırıyor ve bile bile gerçeği gizliyorsunuz?
3:167 يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: Ağızlarıyla kalplerinde olmayanı söylüyorlardı. Oysa Allah, içlerinde gizledikleri şeyi çok iyi bilmektedir.
3:187 لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ
Diyanet Meali: “Onu (Kitabı) mutlaka insanlara açıklayacaksınız, onu gizlemeyeceksiniz.”
4:37 الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ
Diyanet Meali: Bunlar cimrilik eden, insanlara da cimriliği emreden ve Allah’ın, lütfundan kendilerine verdiği nimeti gizleyen kimselerdir.
4:42 لَوْ تُسَوَّىٰ بِهِمُ الْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثًا
Diyanet Meali: (O kıyamet günü, Allah’ı inkâr edip Peygamber’e isyan edenler), yer yarılıp içine girmiş olmayı isterler ve Allah’tan hiçbir söz gizleyemezler.
5:61 وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا يَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: Allah, onların saklamakta oldukları şeyi daha iyi bilir.
5:99 مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: Peygamberin üzerine düşen ancak tebliğdir. Allah, sizin açıkladığınızı da, gizlediğinizi de bilir. *
5:106 لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ
Diyanet Meali: “Akraba da olsa, şahitliğimizi hiçbir karşılığa değişmeyiz. Allah için yaptığımız şahitliği gizlemeyiz.”
21:110 إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ مِنَ الْقَوْلِ وَيَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: “Şüphesiz, Allah sözün açığa vurulanını da bilir, gizlediğinizi de bilir.” *
24:29 وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ
Diyanet Meali: Allah, açığa vurduklarınızı da, gizlediklerinizi de bilir.
40:28 وَقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ
Diyanet Meali: Firavun ailesinden, imanını gizlemekte olan mü’min bir adam şöyle dedi…