KÖK HARFLER: ق ي ل
ANLAM:
قَالَ : Gün (öğle vakti, kaylule vakti) ortasında uyumak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
مَقٖيلٌ : Öğle istirahati yapılacak mekan, öğle uykusu çekilecek yer.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| قَائِلٌ | isim | 1 | Kaylule vaktinde uyuyan | 7/4 |
| مَقِيلٌ | isim | 1 | Öğle istirahati yapılacak mekan | 25/24 |
|
| Toplam | 2 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Kaylûle | قَيْلُولَة | Öğle uykusu. |
| Makîl | مَقِيل | Öğle uykusuna yatılacak yer. Kaylule yeri. Rahat edecek yer. |
| İkâle | إِقَالَة | Pazarlığı bozma. Her iki tarafın isteğiyle alışveriş mukavelesini bozma. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
قَآئِلُونَ : İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: قَائِلٌ
| 7:4 | وَكَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ |
| Diyanet Meali: | Nice memleketleri helâk ettik. Onlara azabımız gece uykusuna dalmışken, yahut gündüz istirahat hâlinde iken gelmişti. * |
مَقِيلٌ : İsim. İsm-i Mef’ûl.
| 25:24 | أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا |
| Diyanet Meali: | O gün cennetliklerin kalacakları yer daha hayırlı, dinlenecekleri yer daha güzeldir. * |